|
Prof. Dr. Sinsi
|
Dünya Miras Listesinde Bir Camii | Selimiye Camii Ve Külliyesi (Edirne)
Dünya Miras Listesinde Bir Camii | Selimiye Camii (Edirne)
Mimar Sinan'ın 80 yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" dediği anıtsal yapı Osmanlı-Türk sanatının ve dünya Mimarlık tarihinin baş yapıtlarındandır Yapının mülkiyeti Sultan Selim Vakfındadır Edirne-Merkez Yeni Mahallededir
Edirne'nin ve Osmanlı İmparatorluğu'nun simgesi olan cami, kentin merkezinde, eskiden Sarıbayır ve Kavak Meydanı denilen yerdedirBurada daha önce Yıldırım Bayezid'in bir saray yaptırdığı bilinmektedir 1569-1575'te Sultan IISelim'in emriyle yaptırılmıştırÇok uzaklardan dört minaresi ile göze çarpan yapı, kurulduğu yerin seçimiyle, Mimar Sinan'ın aynı zamanda usta bir şehircilik uzmanı olduğunu da göstermektedir Kesme taştan yapılan cami iç bölümüyle 1620 m2'lik,tümüyle 2475 m2'lik bir alanı kaplar Mimarlık tarihinde en geniş mekana kurulmuş yapı olarak nitelenen Selimiye Camisi, yerden yüksekliği 4328 m olan, 3130m çapındaki kubbesiyle ilgi çeker
Ayasofya’nınkinden daha büyük olan Kubbe, 6 m genişliğindeki kemerlerle birbirine bağlanan 8 büyük payeye oturur Köşelerde dört, Mihrap yerinde bir yarım kubbe merkezi kubbeyi destekler
Yapıyı, kubbe kasnağında 32 küçük pencereyle, yüzlerdeki üst üste 6 dizide çok sayıdaki pencere aydınlatmaktadır Mimar Sinan'ın yarattığı 8 dayanaklı cami planının en başarılı örneğidir
Önünde 18 kubbe ve 16 sütunla çevrili revak bulunmaktadır Ortada, mermerden zarif bir şadırvan vardır Son Cemaat yeri, kalın yuvarlak 6 sütun üzerine 5 kubbelidir Mermer işlemeli giriş kapısının üzerindeki kubbe yivli, diğerleri düzdür Caminin 380 m çapında, 7089 m yüksekliğindeki üçer şerefeli dört zarif minaresi vardır Giriş yönündekilerle şerefelere tek yolla, diğer ikisinde ise üç şerefeye ayrı ayrı yollardan çıkılmaktadır
Cami, mimari özelliklerinin erişilmezliği yanında taş, mermer, çini, ahşap sedef gibi süsleme özellikleriyle de son derece önemlidir Mihrap ve minberi mermer işçiliğinin başyapıtlarındandır
Ortasına 12 mermer sütuna oturan müezzin mahfili yer alır Sağda kitaplık bulunmaktadır Mihrabın solunda Hünkâr Mahfili vardır Bunun alt bölümü tavanındaki özgün kalem işleri dönemin tüm canlılığını göstermektedir Kubbe ve kemerleri süsleyen özgün kalem işleri, onarımlarda temizlenmektedir
Yapının çini süslemelerinin, Osmanlı ve dünya sanatında ayrı bir yeri vardır XVI yy çiniciliğinin en güzel örnekleri olan bu çiniler, sır altı tekniğinde olup İznik'te yapılmıştır Mihrap duvarı, minber köşk duvarı, Hünkâr Mahfili duvarlar, kadınlar mahfili, kemer köşelikleri, kıble yönündeki pencere alınlıkları çinilerle bezenmiştir Mihrap duvarındaki büyük çini panolarda al, mavi çiçek ve yaprak süslemeler, pencere üstlerinde lacivert üzerine ak, sülüs elhem suresi yazılı kartuşlar, en üstte de geniş bir ayet bordürü yer alır Minber Köşkündeki çini pano, lacivert üzerine ortada kırmızı, ak bahar çiçekli ağaç altında yaprak, sümbül ve lalelerle bezenmiştir
Hünkar mahfili zenginliği ve çeşitliliği ile ilgi çeker Mermer mihrabın sivri kemerli alınlığında lacivert üzerine ak sülüsle, ayet yazısı göze çarpar Bu bölümde kırmızı, mavi, yeşil renkli şakayıklar, bahar ağaçları, ak üzerine iri mavi rozetli ve çevresi çiçekli panolar, baklava biçimi yapraklar arasında karanfiller ve bahar dalları XVIyy çinilerinin en güzel örnekleridir Hünkar mahfili çinileri arasında, bir Saraydan getirilerek buraya sonradan konmuş olabileceği düşünülen iki elma ağacının oluşturduğu elmalı panonun Osmanlı çinilerinde özgün süsleme olarak ayrı bir değeri vardır Bu bölümde sivri kemerli pencere alınlıklarında, lacivert üzerine ak sülüsle ayetler ve iki pencere arasında tepede yine lacivert üzerine ak kufi yazılı kare pano da ilgi çeker Hünkar mahfili duvarlarının yarısını kaplayan bu çiniler, mihrap çinilerinden daha niteliklidir Ancak, düzenleme ve anıtsallık yönünden daha yalındır
Selimiye Camisinin taş duvarlarla çevrili geniş dış avlusunda, Darül-Sübyan, Darül-Kur'a ve Darül-Hadis yapıları bulunmaktadır Bu yapıların bir bölümü ve medrese, Edirne Müzesi'nin çeşitli bölümlerini oluşturmaktadır
Cami terasının altında yer alan Arasta (çarşı), IIIMurat zamanında Selimiye'ye vakıf olarak yaptırılmıştır Mimarı Davut Ağa'dır
|