Ayasofya Müzesi | Ayasofya Camisi (İstanbul)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Binanın Kısımları

Ayasofya mimari yönden incelendiğinde orta nef denilen büyük bir orta mekân, kuzey ve güneyde yer alan iki yan nef, doğu ucunda yer alan absid ve batı kısmında kapıların yer aldığı iç ve dış nartekslerden meydana gelmiştir

7

500 m2’lik bir yüzölçümüne sahip Ayasofya iki katlı bir yapıdır

Ayasofya'nın Zemin Planı:

1 Sıbyan Mektebi
2 Şadırvan
3 Muvakkithane
4 Mütevelliler dairesi (Günümüzde Müze Müdürlüğü'nce kullanılıyor)
5 Şehzadeler Türbesi
6 III

Murad Türbesi
7 II

Selim Türbesi
8 III

Mehmet Türbesi
9 Sebil
10 Mermer sarnıç
11 Türk payanda duvarları
12 Kütüphane
13Vaftizhane (Günümüzde Sultan Mustafa ve Sultan İbrahim Türbesi)
14 Sebil
15 Minareler
16 Omphalion
17 İkinci Ayasofya kalıntıları
18 Ayasofya Medresesi (günümüzde mevcut değildir)
19 Ayasofya İmareti (günümüzde mevcut değildir) 20

İmaret Kapısı
21 Mihrap
22 Hünkar mahfili
23 Minber
24 Müezzin mahfili
25 IV

Murat'ın yaptırdığı mermer kürsü
26 Bergama'dan getirilen küpler
27 Terleyen sütun
28 Üst kata çıkış rampası
29 Alt kata iniş rampası
30 Hazine dairesi

Alt Kat

Narteksler

İç Narteks

Binaya batı kısmındaki, Bizans döneminde atrium denilen avlunun bulunduğu kapılardan girilir

Buradaki, dış nartekse açılan ana kapıdan girmeden önce, solda görülen kalıntılar A

M

Schneider tarafından sürdürülen kazılarda ortaya çıkarılmış İkinci Ayasofya’ya ait kalıntılardır

Ana kapıdan girilen ilk galeri "dış narteks" olarak adlandırılır, "çapraz tonoz" örtülü dokuz birimli bir galeridir

Buradan da iç narteks denilen ikinci galeriye 5 kapı açılır

İç nartekste tavan mozayiklerle kaplıdır

Mozayiklerden sarı renkte parlayanların yapımında altın kullanılmıştır

Duvarlar çeşitli ülkelerden ve Anadolu'nun çeşitli kentlerinden getirilme dalgalı mermer levhalarla kaplıdır

Bu dalgalı mermer levhalar duvarlara sabitlenmeden önce ikiye kesilmiş ve duvarlara yan yan öyle sabitlenmiştir ki, katlanıp mürekkeplenen bir kağıdın açıldığında gösterdiği gibi, ilginç bir simetri gösterirler

Günümüzde içinde elektrik ampulları olan yağ lambası avizeleri cami dönemine aittir

İmparator Kapısı Mozaiği

İç narteksten ana nefe (ana salona) 9 kapı açılır

Ana salona açılan ortadaki ana kapıya, yalnızca imparatora mahsus olduğundan (yalnızca imparator tarafından kullanıldığından) "imparator kapısı" adı verilir

Bu kapının üst kısmındaki duvarda (tympanum) 9

yüzyıldan kalma bir mozaik bulunur

Bu mozaikte ortada İsa, sağ madalyonda Cebrail, sol madalyonda Meryem Ana görülür

Sol alt kısımda görülen sakallı kişi Bizans imparatorlarından VI

Leon’dur

Ortodoksluk geleneğinde en fazla üç kez evlenilebilmesine karşın erkek çocuğunun olabilmesi için dört kez evlenmiştir

Bu yüzden İsa’dan özür diler vaziyette, secde eder şekilde tasvir edilmiştir

İsa’nın elindeki Kitab-ı Mukaddes’te İsa’nın Yuhanna İncil’indeki bir sözü yazılıdır: “Size selamet olsun! Ben evrenin nuruyum

” İlk kez W

Salzenberg tarafından yayımlanmış olan bu mozaik 18

yüzyıla dek kapatılmamıştır

08-04-2012	#9
Prof. Dr. Sinsi	Ayasofya Müzesi \| Ayasofya Camisi (İstanbul) Binanın Kısımları Ayasofya mimari yönden incelendiğinde orta nef denilen büyük bir orta mekân, kuzey ve güneyde yer alan iki yan nef, doğu ucunda yer alan absid ve batı kısmında kapıların yer aldığı iç ve dış nartekslerden meydana gelmiştir 7500 m2’lik bir yüzölçümüne sahip Ayasofya iki katlı bir yapıdır Ayasofya'nın Zemin Planı: 1 Sıbyan Mektebi 2 Şadırvan 3 Muvakkithane 4 Mütevelliler dairesi (Günümüzde Müze Müdürlüğü'nce kullanılıyor) 5 Şehzadeler Türbesi 6 III Murad Türbesi 7 II Selim Türbesi 8 III Mehmet Türbesi 9 Sebil 10 Mermer sarnıç 11 Türk payanda duvarları 12 Kütüphane 13Vaftizhane (Günümüzde Sultan Mustafa ve Sultan İbrahim Türbesi) 14 Sebil 15 Minareler 16 Omphalion 17 İkinci Ayasofya kalıntıları 18 Ayasofya Medresesi (günümüzde mevcut değildir) 19 Ayasofya İmareti (günümüzde mevcut değildir) 20 İmaret Kapısı 21 Mihrap 22 Hünkar mahfili 23 Minber 24 Müezzin mahfili 25 IV Murat'ın yaptırdığı mermer kürsü 26 Bergama'dan getirilen küpler 27 Terleyen sütun 28 Üst kata çıkış rampası 29 Alt kata iniş rampası 30 Hazine dairesi Alt Kat Narteksler İç Narteks Binaya batı kısmındaki, Bizans döneminde atrium denilen avlunun bulunduğu kapılardan girilir Buradaki, dış nartekse açılan ana kapıdan girmeden önce, solda görülen kalıntılar AM Schneider tarafından sürdürülen kazılarda ortaya çıkarılmış İkinci Ayasofya’ya ait kalıntılardır Ana kapıdan girilen ilk galeri "dış narteks" olarak adlandırılır, "çapraz tonoz" örtülü dokuz birimli bir galeridir Buradan da iç narteks denilen ikinci galeriye 5 kapı açılır İç nartekste tavan mozayiklerle kaplıdır Mozayiklerden sarı renkte parlayanların yapımında altın kullanılmıştır Duvarlar çeşitli ülkelerden ve Anadolu'nun çeşitli kentlerinden getirilme dalgalı mermer levhalarla kaplıdır Bu dalgalı mermer levhalar duvarlara sabitlenmeden önce ikiye kesilmiş ve duvarlara yan yan öyle sabitlenmiştir ki, katlanıp mürekkeplenen bir kağıdın açıldığında gösterdiği gibi, ilginç bir simetri gösterirler Günümüzde içinde elektrik ampulları olan yağ lambası avizeleri cami dönemine aittir İmparator Kapısı Mozaiği İç narteksten ana nefe (ana salona) 9 kapı açılır Ana salona açılan ortadaki ana kapıya, yalnızca imparatora mahsus olduğundan (yalnızca imparator tarafından kullanıldığından) "imparator kapısı" adı verilir Bu kapının üst kısmındaki duvarda (tympanum) 9 yüzyıldan kalma bir mozaik bulunur Bu mozaikte ortada İsa, sağ madalyonda Cebrail, sol madalyonda Meryem Ana görülür Sol alt kısımda görülen sakallı kişi Bizans imparatorlarından VI Leon’dur Ortodoksluk geleneğinde en fazla üç kez evlenilebilmesine karşın erkek çocuğunun olabilmesi için dört kez evlenmiştir Bu yüzden İsa’dan özür diler vaziyette, secde eder şekilde tasvir edilmiştir İsa’nın elindeki Kitab-ı Mukaddes’te İsa’nın Yuhanna İncil’indeki bir sözü yazılıdır: “Size selamet olsun! Ben evrenin nuruyum” İlk kez W Salzenberg tarafından yayımlanmış olan bu mozaik 18 yüzyıla dek kapatılmamıştır