Parlayan Şehir | Gaziantep (Ayıntap)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Oğuzeli İlçesi

Gaziantep ilinin 17 km güneyinde yer alan ilçemizin Doğusunda Nizip, Batısında Elbeyli(Kilis), Kuzeyinde Şahinbey ve Şehitkamil Güneydoğusunda Karkamış ilçeleri bulunurken Güneyinde Suriye ile sınır komşusudur

İlçede önemli tarım arazileri olan ovalar (Tilbeşar, Tüm ve Barak ovaları) bulunmaktadır

Bu ovalar Aynifar deresi üzerine 2006 inşâ edilen ve 20

000 ha alanı sulayabilen Kayacık barajı ile sulanmaktadır

İlçe genel olarak düz bir alan üzerinde kurulmuştur

Çevresinde çok yüksek dağlar bulunmamaktadır

En önemli yükselti ilçenin doğusunda bulunan Delikli Tepedir(835 m )

İlçenin denizden yüksekliği ise 740 metredir

İklimi Ve Bitki Örtüsü

İlçede, Akdeniz ikliminde Karasal iklime geçiş iklimi diyebileceğimiz bir iklim tipi görülür

Bunda etkili olan en önemli unsur da ilçenin denize kapalı ve denizden 740 metre yüksekte olmasıdır

Kışın yağışlı geçerken yazın kurak bir iklim hüküm sürer

En yüksek sıcaklık 30 Temmuz 2000’de 44 0C; En düşük sıcaklık ise 2 Şubat 1992’de -13 0C ölçülmüştür

Ortalama sıcaklık 15,02 0C’dir

İkliminin bir bölümünde kurak bir dönemin olması ilçenin bitki varlığını da önemli ölçüde etkilemiştir

Kurak arazilerde su isteği az olan bitki ve tarım ürünleri yetişmektedir

Bu arazilerde kurakçıl otlar ve çalılar ile zeytin, fıstık, incir ve üzüm gibi tarım ürünleri de yetiştirilir

Sulak arazilerde ise yetiştirilen en önemli tarım ürünü mısır ve nar’dır

Tarihçesi

Oğuzeli Gaziantep’in güneydoğusunda Sacır Suyu kenarında kurulmuş bir ilçedir

İlçe merkezi olmadan önceki ismi Büyükkızılhisar Köyü idi

Bu ismi kırmızı topraklardan yapılan hisar şeklindeki evlerden aldığı sanılmaktadır

Oğuzeli isminin ise üzerinde yaşayan ailelerin geçmişine istinaden verildiği aşikârdır

Yerleşim yerleri olarak ilçe çok eskidir

İlçeye bağlı Tilbaşar Köyünde bulunan Tilbaşar Kalesinde yapılan kazılarda milattan önce 3000’li yıllara ait kalıntılara rastlanmıştır

İlçe Hitit, Asur, Medler, Persler, Romalılar, Sasaniler, Bizans egemenliğine girmiştir

Hz

Ömer döneminde 639’da Suriye cephesi komutanı Ebu Ubeyde’nin öncü birliği komutanı Ganenoğlu İyaz tarafından bölge İslam egemenliğine girmiştir

14 Şubat 1946 da ilçe olan Oğuzeli’nden 1995 yılında Elbeyli ilçesi ve 23 köy ayrılarak Kilis iline bağlanmıştır

23 Temmuz 2004 tarihinde Gaziantep’in 3

merkez ilçesi olmuştur

17

yüzyılda yasamış halk şairlerinden Karacaoğlan uzun yıllar ilçeye bağlı köylerde dolaşmış ve şiirlerinde Tilbaşar, İkizkuyu, Sazgın ve Nafak pınarı yörelerini işlemiştir

Şöhreti ilçe sınırlarını aşarak ülkemize mal olmuş Ezo Gelin ilçeye bağlı Dokuzyol(Uruş) Köyünde doğup büyümüştür

İlçede Tilbaşar Kalesi kalıntılarından başka; Hamzababa, Gaffurbaba, Şıh Bilecan Türbesi ve Selçuklu döneminden kalma Orta Cami minaresi başlıca tarihi eserlerdir

Tilbaşar Kalesi

Oğuzeli ilçesinin yaklaşık 12 km

kadar güneydoğusundaki Gündoğan Köyü'nde yer alan Tilbaşar Kalesi, M

Ö

3000 yıllarına kadar giden ve tunç çağlarından itibaren iskan görmesinden dolayı oluşan birikimle oldukça yüksek görünen Tilbaşar Höyüğü'nün üzerinde yapılmıştır

Tarih öncesi devirlerden sonra klasik çağlarda da, yakınında kurulmuş olan ve Abara ismi ile anılan antik kentte yerleşim devam etmiştir

Tilbaşar Kalesi, M

S

11

ve 12

yüzyıllarda Haçlı Seferleri sırasında, önemli ticaret yollarına ve stratejik kavşaklara hakim ve yüksek bir tepeye (höyüğü) sahip olduğundan yeniden ele alınmış, höyüğün etrafında oluşan şehir bir sur ile çevrilmiş ve höyüğün üzerinde de sağlam bir kale inşa edilmiştir

O zamanki adı olan Tel-Başir, sonradan Tilbaşar olarak anılmaya başlanmıştır

1995 yılında Yrd

Doç

Dr

Rıfat ERGEÇ başkanlığında Gaziantep Arkeoloji Müzesi ile Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü'nün birlikte yürüttüğü arkeolojik kazılarda höyük eteklerinde Eski Tunç Çağı, Bizans, Eyyubi ve Haçlı dönemlerine ait yerleşim yerleri ortaya çıkarılmıştır

Anadolu’nun sayılı büyük höyüklerinden olan Tilbaşar Höyüğü üzerinde, yer yer Haçlı dönemi kalesinin kesme taştan duvar kalıntıları ile hemen önünde Türk ve Haçlı ordusunun büyük bir savaşa tutuştuğu şehir surlarının, toprak yığıntısı haline gelmiş kalıntılarını görmek mümkündür

08-04-2012	#27
Prof. Dr. Sinsi	Parlayan Şehir \| Gaziantep (Ayıntap) Oğuzeli İlçesi Gaziantep ilinin 17 km güneyinde yer alan ilçemizin Doğusunda Nizip, Batısında Elbeyli(Kilis), Kuzeyinde Şahinbey ve Şehitkamil Güneydoğusunda Karkamış ilçeleri bulunurken Güneyinde Suriye ile sınır komşusudur İlçede önemli tarım arazileri olan ovalar (Tilbeşar, Tüm ve Barak ovaları) bulunmaktadır Bu ovalar Aynifar deresi üzerine 2006 inşâ edilen ve 20000 ha alanı sulayabilen Kayacık barajı ile sulanmaktadır İlçe genel olarak düz bir alan üzerinde kurulmuştur Çevresinde çok yüksek dağlar bulunmamaktadır En önemli yükselti ilçenin doğusunda bulunan Delikli Tepedir(835 m ) İlçenin denizden yüksekliği ise 740 metredir İklimi Ve Bitki Örtüsü İlçede, Akdeniz ikliminde Karasal iklime geçiş iklimi diyebileceğimiz bir iklim tipi görülür Bunda etkili olan en önemli unsur da ilçenin denize kapalı ve denizden 740 metre yüksekte olmasıdır Kışın yağışlı geçerken yazın kurak bir iklim hüküm sürer En yüksek sıcaklık 30 Temmuz 2000’de 44 0C; En düşük sıcaklık ise 2 Şubat 1992’de -13 0C ölçülmüştür Ortalama sıcaklık 15,02 0C’dir İkliminin bir bölümünde kurak bir dönemin olması ilçenin bitki varlığını da önemli ölçüde etkilemiştir Kurak arazilerde su isteği az olan bitki ve tarım ürünleri yetişmektedir Bu arazilerde kurakçıl otlar ve çalılar ile zeytin, fıstık, incir ve üzüm gibi tarım ürünleri de yetiştirilir Sulak arazilerde ise yetiştirilen en önemli tarım ürünü mısır ve nar’dır Tarihçesi Oğuzeli Gaziantep’in güneydoğusunda Sacır Suyu kenarında kurulmuş bir ilçedir İlçe merkezi olmadan önceki ismi Büyükkızılhisar Köyü idi Bu ismi kırmızı topraklardan yapılan hisar şeklindeki evlerden aldığı sanılmaktadır Oğuzeli isminin ise üzerinde yaşayan ailelerin geçmişine istinaden verildiği aşikârdır Yerleşim yerleri olarak ilçe çok eskidir İlçeye bağlı Tilbaşar Köyünde bulunan Tilbaşar Kalesinde yapılan kazılarda milattan önce 3000’li yıllara ait kalıntılara rastlanmıştır İlçe Hitit, Asur, Medler, Persler, Romalılar, Sasaniler, Bizans egemenliğine girmiştir Hz Ömer döneminde 639’da Suriye cephesi komutanı Ebu Ubeyde’nin öncü birliği komutanı Ganenoğlu İyaz tarafından bölge İslam egemenliğine girmiştir 14 Şubat 1946 da ilçe olan Oğuzeli’nden 1995 yılında Elbeyli ilçesi ve 23 köy ayrılarak Kilis iline bağlanmıştır 23 Temmuz 2004 tarihinde Gaziantep’in 3 merkez ilçesi olmuştur 17yüzyılda yasamış halk şairlerinden Karacaoğlan uzun yıllar ilçeye bağlı köylerde dolaşmış ve şiirlerinde Tilbaşar, İkizkuyu, Sazgın ve Nafak pınarı yörelerini işlemiştir Şöhreti ilçe sınırlarını aşarak ülkemize mal olmuş Ezo Gelin ilçeye bağlı Dokuzyol(Uruş) Köyünde doğup büyümüştür İlçede Tilbaşar Kalesi kalıntılarından başka; Hamzababa, Gaffurbaba, Şıh Bilecan Türbesi ve Selçuklu döneminden kalma Orta Cami minaresi başlıca tarihi eserlerdir Tilbaşar Kalesi Oğuzeli ilçesinin yaklaşık 12 km kadar güneydoğusundaki Gündoğan Köyü'nde yer alan Tilbaşar Kalesi, MÖ 3000 yıllarına kadar giden ve tunç çağlarından itibaren iskan görmesinden dolayı oluşan birikimle oldukça yüksek görünen Tilbaşar Höyüğü'nün üzerinde yapılmıştır Tarih öncesi devirlerden sonra klasik çağlarda da, yakınında kurulmuş olan ve Abara ismi ile anılan antik kentte yerleşim devam etmiştir Tilbaşar Kalesi, MS 11 ve 12 yüzyıllarda Haçlı Seferleri sırasında, önemli ticaret yollarına ve stratejik kavşaklara hakim ve yüksek bir tepeye (höyüğü) sahip olduğundan yeniden ele alınmış, höyüğün etrafında oluşan şehir bir sur ile çevrilmiş ve höyüğün üzerinde de sağlam bir kale inşa edilmiştir O zamanki adı olan Tel-Başir, sonradan Tilbaşar olarak anılmaya başlanmıştır 1995 yılında Yrd Doç Dr Rıfat ERGEÇ başkanlığında Gaziantep Arkeoloji Müzesi ile Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü'nün birlikte yürüttüğü arkeolojik kazılarda höyük eteklerinde Eski Tunç Çağı, Bizans, Eyyubi ve Haçlı dönemlerine ait yerleşim yerleri ortaya çıkarılmıştır Anadolu’nun sayılı büyük höyüklerinden olan Tilbaşar Höyüğü üzerinde, yer yer Haçlı dönemi kalesinin kesme taştan duvar kalıntıları ile hemen önünde Türk ve Haçlı ordusunun büyük bir savaşa tutuştuğu şehir surlarının, toprak yığıntısı haline gelmiş kalıntılarını görmek mümkündür