08-04-2012
|
#3
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Herseyi İle Corum
ÇORUM HALK OYUNLARI
Kullanılan Sazlar
Çorum halk oyunlarının temel iki enstrümanı davul ve zurnadır
Oyunlar genellikle halay ve türkülüdür Oyunların bir kısmı sözlü, bir kısmı sözsüz, tabiat özlü (çekirge) ve aşk konulu (dillala, igdeli gelin) oyunlar içerir Oyunlar genellikle disiplinli, baglı ve dizi halinde oynanır Serbest oynanan oyunlar da vardır (dillala)
Çorum Halayı
6 erkek oyuncu tarafından davul, zurna eşliginde oynanır Oyun 3 bölümdür:
Agırlama
Türküsü:
Name de name yazdırdım
Sokuya aman aman
Her gelen geçen okuya aman aman
Egilin de sunalar egilin aman aman
Dogrulun da efeler dogrulun aman
Baştaki oyuncunun yerine gelmesi ile müzik degişir, ikinci kısım olan ikileme denilen bölüme geçilir
Türküsü:
Karşıda kürt evleri hele yandım
Yayılır develeri Elmasım hey
Oturmuş inek sagar hele yandım
Terliyor sinesi Elmasım hey
Diley diley o da mı yalan
Ben seni sevdim bu da mı yalan
Karşıda kavun yerler hele yandım
Otursak bizde yesek ne derler Elmasım
Şu şunu sevmiş derler Elmasım hey
Oyunun son bölümü olan yellendirme kısmına geçilir Müzik degişir Bu bölümde daha hızlı çalmaya başlar Oyunun hareketleri daha kıvraktır
Türküsü :
Sandık üstünde sandık
Tez sevdik tez usandık
Yanıldık meyil verdik
Seni bir adam sandık
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
İgdeli Gelin
Kız ve erkeklerin beraber oynadıgı bir halk oyunudur Bir erkek bir kız olacak şekilde el ele tutuşan gençler bir halka oluşturur
Türküsü:
Kız pınar başında yatmış uyumuş yar
Ela gözlerini uyku bürümüş
Evvel küçücüktü şimdi büyümüş yar
Derdimin dermanı igdeli gelin
İgdesin aldırmış sevdalı gelin
Türkü bitince davul zurna başlar Davul zurna susar, halka daraltılarak başka bir kıta söylenir :
Kız pınar başında testi doldurur yar
Testinin kulpuna şahin kondurur
Kız senin bakışın beni öldürür yar
Derdimin dermanı igdeli gelin
İgdesin aldırmış sevdalı gelin
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Dillala
Dillala oyunu 6 kız 6 erkekle oynanmakta ancak, aktif olarak oynayanlar 6 erkek ve bir kızdır Diger kızlar figüran olarak arka planda ve hareketsiz durmaktadırlar
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Çekirge
Yakın geçmişe kadar halkın geçim kaynagını genellikle tarım teşkil ederdi Ancak, çiftçinin en büyük korkusu ürün olgunlaşınca ortaya çıkan çekirge sürüsüdür Halk tüfek atıp, teneke çalarak, gürültü çıkarıp bu afeti uzaklaştırmaya çalışır Çorum halkı bu canlıdan o kadar bezmiştir ki bu oyunu oluşturup türküsünü yazmıştır
Oyun, davul zurna eşliginde 6 kız, 6 erkekle oynanır Bir kız bir erkek olmak üzere, eller omuzlar üzerinde bir halka meydana getirilir Oyunun figürleri çekirgenin hareketlerine uygun şekilde düzenlenmiştir
Türküsü:
Çekirgeyi hayladılar yazıya
Ot kalmadı koyun ile kuzuya
Egri butlu sivri butlu çekirge
Malımın ortagı mısın çekirge?
Canımın ortagı mısın çekirge?
Davul-zurna çalıp tekrar susunca oyuncular tarafından diger bir kıta söylenmeye başlar:
Çekirgenin ayagında lalini (nalını)
Bende sandım kaymakamın gelini
Egri butlu sivri butlu çekirge
Malımın ortagı mısın çekirge?
Canımın ortagı mısın çekirge?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Çorum’da Oynanan Diger Halk Oyunları
Benli, Miço, Bediriş, Sarıkız
|
|
|