Türkiye’De İslam, Hıristiyanlık Ve Museviliğin 70 Kutsal Abidesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Deyrüzzeferan Manastırı

Mardin
Fotoğraf: Hüseyin Keten

Mardin ilinin üç kilometre doğusunda bulunan manastır, 4

yüzyılda kuruldu

Yukarı Mezopotamya’nın tarihi yapıları içinde en tanınmışlarından biri ola Deyrüzzeferan, Süryani Kadim cemaatinin dini merkezi

Arapça “deyr” sözcüğü tapınak, mabet, kilise, manastır anlamına geliyor

Mardin
Fotoğraf: Ayk Kökçü

Manastır içinde, yapıldığı dönemden kalma mozaikler bugün de görülebiliyor

Manastırın mihrabı özgün

İki katlı bir yapı olan manastır bünyesinde çeşitli devirlere ait üç ibadethane bulunuyor

Duvarlarının alt kısmında 1x3 metre boyutlarında taş blokların harçsız tutturulmuş olmasıyla dikkat çekiyor

Canlı bir tarih görünümünde olan manastırın en büyük özelliklerinden biri de içinde 52 Süryani patriğinin mezarlarının bulunması

Göreme

Nevşehir
Fotoğraf: Fatih Özenbaş

Nevşehir’e 13 kilometre mesafedeki Göreme kasabasının iki kilometre doğusunda yer alanda kayalara oyularak inşa edilmiş birçok yaşam alanı ve dini yapı bulunuyor

Bölgenin İS 4

yüzyıldan 13

yüzyıla kadar yoğun biçimde manastır yapımına sahne olduğu biliniyor

Hemen her kaya bloğunun içinde kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve oturma mekânları var

Bugünkü Göreme Açık Hava Müzesi manastır eğitim sisteminin başlatıldığı yer olarak kabul ediliyor

Soğanlı, Ihlara, Açıksaray ise aynı eğitim sisteminin daha sonraları görüldüğü yerler

Kiliselerde belli başlı iki boyama tekniği saptandı

Düzeltilen kaya yüzeyinin boyanması ve fresko tekniği ile yapılan boyama

Kiliselerde işlenen konuların İncil ve Hz

İsa’nın hayatından alınmış olduğu görülür

Göreme Açık Hava Müzesi’nde Rahipler (Erkekler) ve Rahibeler (Kızlar) Manastırı, Aziz Basil Kilisesi, Elmalı Kilise, Aziz Barbara Kilisesi, Yılanlı Kilise, Karanlık Kilise, Çarıklı Kilise ve Tokalı Kilise bulunuyor

Rahibeler ve Rahipler Manastırı

Müze girişinin solunda yer alan altı yedi katlı kaya kütlesi “Rahibeler Manastırı” olarak biliniyor

Bu manastırın birinci katında yemekhane, mutfak, birkaç oda; ikinci katında ise yıkık şapel günümüzde de ayakta

Kilisede doğrudan kaya üzerine yapılan Hz

İsa freskinin yanında kırmızı bezemeler görülüyor

Manastırda katlar arasındaki bağlantı tünellerle sağlanmış

Tehlike anında tünelleri kapatmak üzere yeraltı şehirlerinde olduğu gibi “sürgü taşları” kullanılmış

Sağdaki Rahipler Manastırı’nda ise erozyon nedeniyle katlar arasındaki geçişler kapandığından, sadece giriş katındaki birkaç oda görülebiliyor

Aziz Basileos Şapeli

Göreme Açık Hava Müzesi’nin girişindeki kilise 11

yüzyıla tarihlendiriyor

Ana apsiste Hz

İsa portresi, önyüzünde Hz

Meryem ve çocuk İsa, kuzey duvarında at üzerinde Aziz Th eodore, güney duvarında ise yine at üzerinde ejderle savaşan Aziz George tasviri, Aziz Demetrius ve iki azize tasviri bulunuyor

Nevşehir
Fotoğraf: Fatih Pınar

Elmalı Kilise

Elmalı Kilise 11

yüzyılın ortası ve 12

yüzyılın başına tarihlendiriliyor

Kiliseye, kuzeyden açılan bir tünelle giriliyor

Elmalı Kilise’nin ilk süslemeleri doğrudan duvara kırmızı boya ile yapılan haç ve geometrik motiflerden oluşuyor

Fresklerinde İncil kaynaklı sahnelerin yanı sıra Tevrat, İbrahim Peygamber’in konukseverliği ve üç Yahudi gencin fırında yakılması sahneleri görülüyor

Azize Barbara Şapeli

Elmalı Kilise’nin bulunduğu kaya bloğunun arkasındaki şapel 11

yüzyılın ikinci yarısına tarihlendiriliyor

Motifl er kırmızı boya ile doğrudan kaya üzerine çizilmiş

Duvarlarda ve kubbede zengin geometrik motifler, mitolojik hayvan betimleri yer alıyor

Yılanlı (Aziz Onophorios) Kilise

Yılanlı Kilise 11

yüzyıla tarihlendiriliyor

Kilise tonozunun her iki yanında Kappadokia’da saygın olan azizlerin tasvirleri bulunuyor

Fresklerde canlandırılan sahneler arasında; çıplak, uzun saçlı ve önünde palmiye ağacı bulunan Aziz Onophorios, yanında takdis pozisyonunda Aziz Th omas ve elinde bir kitapla Aziz Basileos betimi dikkat çekiyor

Karanlık Kilise (Nevşehir)
Fotoğraf: Ahmet Özyurt

Karanlık Kilise
Kilise 11

yüzyıl sonu ile 12

yüzyıl başına tarihlendiriliyor

Narteks kısmındaki küçük pencereden çok az ışık almasından dolayı Karanlık Kilise olarak adlandırılıyor

Fresklerinde İncil kaynaklı sahnelerin yanı sıra Elmalı ve Çarıklı Kilise’de olduğu gibi Tevrat kaynaklı sahneler de görülüyor

Azize Katerina Şapeli

Karanlık Kilise ile Çarıklı Kilise arasında yer alan Azize Katerina Şapeli 11

yüzyıla tarihlendiriliyor

Şapelin sadece naos kısmında figürler görülür

Pandantifl er kabartma geometrik süslemelerle bezeli

Çarıklı Kilise

Kilise 12

yüzyıl sonu, 13

yüzyıl başına tarihlendiriliyor

Hz

İsa’nın hayatını konu alan tasvirler, İbrahim Peygamber’in konukseverliğini gösteren Tevrat sahnesi, aziz ve kiliseyi yaptıran kişinin tasvirleri iyi korunmuş durumda

Elmalı ve Karanlık Kilise’ye benzemekle beraber, Hz

İsa’nın çarmıha gerilişi ve çarmıhtan alınış sahneleri kiliseyi ötekilerden farklı kılıyor

Buradaki figürler genellikle büyük ve uzun olmalarıyla ayrılıyor

Tokalı Kilise

Bölgenin bilinen en eski 10

yüzyıl sonu, 11

yüzyıl başı) kaya kilisesi olup dört mekândan oluşur: Tek Nefli Eski Kilise, Yeni Kilise, Eski Kilise’nin altındaki kilise, Yeni Kilise’nin kuzeyindeki Yan Şapel

Çeşitli azizlerin tasvirleri ve çoğunlukla Hz

İsa’nın mucizelerine ait sahneler yer alıyor

Paşabağları ve Zelve Örenyerleri

Bir kilometre uzaktaki peribacaları en iyi Zelve örenyerinden görülüyor

Burada ayrıca Aziz Simeon adına yapılmış şapel ve birçok kaya mekânı var

Paşabağları’nın daha ilerisinde Göreme- Avanos karayolundan iki kilometre içeride, üç vadiden oluşan Zelve örenyeri, peribacalarının en yoğun olduğu yer

Bölge Hıristiyanların 9

ve 13

yüzyıllarda önemli yerleşim ve dini merkezlerinden

İkonaklastik dönem öncesine ait Balıklı, Üzümlü ve Geyikli kiliseler vadinin önemli kiliseleri

Yeni Tokalı Kilise (Nevşehir)
Fotoğraf: Ahmet Özyurt

Çavuşin Kilisesi
Göreme-Avanos yolu kenarında, Göreme’ye iki buçuk kilometre mesafede yer alıyor

İmparator Nicephoros Phocas adına yapılan Çavuşin Kilisesi 964-965 yıllarına tarihlendiriliyor

Fresklerinde, öteki kaya kiliselerinde görüldüğü gibi İncil Hz

İsa’nın hayatından alınmış sahnelerin işlendiği görülüyor

Açıksaray Harabeleri

Gülşehir’e 3 kilometre mesafede

Tüf kayalar içinde oyulmuş sayısız mekânlar ve kiliseleriyle önemli bir örenyeri

9-10

yüzyıla tarihlendiriliyor

Bu yörede bulunan mantar şeklindeki peribacası Kappadokia’da sadece bu örenyerinde görülüyor

Aziz Jean Kilisesi

Kilise apsisinde yer alan yazıta göre 1212 yılında yapıldı

Gülşehir ilçe merkezi girişindeki iki katlı yapının alt katında şarap mahzenleri, su kanalları ve mezarlar bulunuyor

Üst katı ise kilise olup duvarları İncil’den alınmış sahneler süslüyor

Bugünkü haline 1995 yılında onarımla kavuştu

Özkonak Yeraltı Şehri

Avanos’a 14 kilometre mesafedeki Özkonak kasabasında bulunuyor

Özkonak Yeraltı Şehri, İdiş Dağı’nın kuzey yamaçlarında volkanik, granit bünyeli tüf tabakalarına inşa edilmiş

Kaymaklı Yeraltı Şehri Nevşehir’e 20 kilometre mesafede bulunan Kaymaklı kasabasında

Sekiz katlı şehrin ilk katı erken döneme tarihleniyor

Roma ve Bizans dönemlerinde de diğer alanların oyularak genişletilmesi suretiyle yeraltı şehri haline dönüştürüldü

Dar koridorlarla birbirlerine bağlanan oda ve salonlar, şarap depoları, su mahzenleri, mutfak ve erzak depoları, havalandırma bacaları, su kuyuları, kilise ve dışarıdan gelebilecek herhangi bir tehlikeyi önlemek için kapıyı içten kapatan büyük sürgü taşları görülüyor

Derinkuyu Yeraltı Şehri

Nevşehir-Niğde karayolu üzerinde, Nevşehir’e 30 kilometre mesafede bulunan Derinkuyu ilçesinde

Yeraltı şehri sekiz katlı

Kaymaklı yeraltı şehrinden farklı olarak burada misyonerler okulu, günah çıkartma yeri, vaftiz havuzu ve ziyaretçilerin ilgisini çeken kuyu mevcut

Elmalı Kilise(Nevşehir)
Fotoğraf: Şebnem Eraş

Mazı Yeraltı Şehri
Antik adı “Mataza” olan Mazı köyü, Ürgüp’ün 18 kilometre güneyinde, Kaymaklı yeraltı şehrinin ise 10 kilometre doğusunda

Kısa koridordaki iri sürgü taşı, yeraltı şehrinin giriş çıkışını kontrol altına alıyordu

İç kısımdaki küçük odanın, sürgü taşının rahat hareket etmesi için yapıldığı düşünülüyor

Yeraltı yerleşiminin geniş alanlarına yayılan ahırlar, diğerlerinden farksız

Ahırlardan kısa bir koridor vasıtasıyla yeraltı şehrinin kilisesine ulaşılıyor

Bu mekânın girişi sürgü taşı ile kapatılabiliyor

Kilise apsisi kabartmalarla süslü

Özlüce Yeraltı Şehri

Eski adı “Zile” olan Özlüce köyü merkezindeki yeraltı şehri, Nevşehir-Derinkuyu karayolu üzerindeki Kaymaklı kasabasının altı kilometre batısında

Yeraltı şehrine girişi sağlayan taştan yapılmış mekânlar, asıl yeraltı şehrini oluşturan kaya oyma mekânlara göre daha yeni

Girişteki koridorun bitiminde 1

75 metre çapında, sert granitten yapılmış sürgü taşı bulunuyor

Girişteki ana mekân, yeraltı yerleşiminin en geniş alanı

Büyük mekânın sağında erzak depoları, solunda ise oturma odaları bulunuyor

Tatlarin Kilisesi ve Yeraltı Şehri

Acıgöl ilçesine 10 kilometre mesafedeki Tatlarin kasabasında, “Kale” olarak adlandırılan tepenin yamacında yer alıyor

Oldukça iyi korunmuş olan fresklerdeki sahneler bantlarla birbirinden ayrılmış

Zeminde koyu gri, tasvirlerde ise mor, hardal ve kırmızı renkler kullanılmış

Öteki yeraltı şehirlerinde pek bulunamayan tuvalete sahip olmasıyla dikkat çekiyor

Tağar (St

Theodore) Kilisesi

Ürgüp ilçesinin Yeşilöz köyünde

Pandantiflere oturan kubbesinin altında bir galeri bulunuyor

Bu bakımdan Kapadokya kiliseleri içinde bir benzeri daha yok

Resimler 11

ve 13 yüzyıla ait

Taşıdığı iki ayrı üslup nedeniyle iki ayrı ressam tarafından yapıldığı anlaşılıyor

Kırk Şehitler Kilisesi

Ürgüp’ün 80 kilometre güneyinde Şahinefendi köyündeki kilisede Sebaste’nin 40 din şehidinin resmi yer alıyor

Kilise 11

yüzyılda, Selçuklu egemenliği döneminde boyanmış

Pancarlı Kilisesi

Ortahisar kasabasının güneyinde, Ürgüp-Mustafapaşa yolunun sağındaki Pancarlık Vadisi’nde yer alıyor

Kilisedeki freskler oldukça iyi korunmuştur

İncil’den sahnelerin yer aldığı freskler içeren kilise, 11

yüzyılın ilk yarısına tarihlendiriliyor

Mustafapaşa (Sinasos)

Ürgüp’ün altı kilometre güneyinde yer alan Mustafapaşa, 20

yüzyılın başlarına kadar Rum ve Türklerin birlikte yaşadığı bir kasabaydı

Eski Rum evleri zengin bir taş işçiliği sergiliyor

Mustafapaşa’nın batısında yer alan Gömede Vadisi morfolojik açıdan Ihlara Vadisi’nin küçük bir benzeri

Ihlara Vadisi’nde olduğu gibi kaya kiliselerine ve barınaklara sahip

Mustafapaşa’daki önemli kilise ve manastırlar; Aios Vasilios Kilisesi, Sinasos Kilisesi, Alakara Kilisesi, Aios Nichole Manastırı, Konstantin- Helena Kilisesi, Manastır Vadisi kiliseleri ve Basil Kilisesi

08-04-2012	#14
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye’De İslam, Hıristiyanlık Ve Museviliğin 70 Kutsal Abidesi Deyrüzzeferan Manastırı Mardin Fotoğraf: Hüseyin Keten Mardin ilinin üç kilometre doğusunda bulunan manastır, 4 yüzyılda kuruldu Yukarı Mezopotamya’nın tarihi yapıları içinde en tanınmışlarından biri ola Deyrüzzeferan, Süryani Kadim cemaatinin dini merkezi Arapça “deyr” sözcüğü tapınak, mabet, kilise, manastır anlamına geliyor Mardin Fotoğraf: Ayk Kökçü Manastır içinde, yapıldığı dönemden kalma mozaikler bugün de görülebiliyor Manastırın mihrabı özgün İki katlı bir yapı olan manastır bünyesinde çeşitli devirlere ait üç ibadethane bulunuyor Duvarlarının alt kısmında 1x3 metre boyutlarında taş blokların harçsız tutturulmuş olmasıyla dikkat çekiyor Canlı bir tarih görünümünde olan manastırın en büyük özelliklerinden biri de içinde 52 Süryani patriğinin mezarlarının bulunması Göreme Nevşehir Fotoğraf: Fatih Özenbaş Nevşehir’e 13 kilometre mesafedeki Göreme kasabasının iki kilometre doğusunda yer alanda kayalara oyularak inşa edilmiş birçok yaşam alanı ve dini yapı bulunuyor Bölgenin İS 4 yüzyıldan 13 yüzyıla kadar yoğun biçimde manastır yapımına sahne olduğu biliniyor Hemen her kaya bloğunun içinde kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve oturma mekânları var Bugünkü Göreme Açık Hava Müzesi manastır eğitim sisteminin başlatıldığı yer olarak kabul ediliyor Soğanlı, Ihlara, Açıksaray ise aynı eğitim sisteminin daha sonraları görüldüğü yerler Kiliselerde belli başlı iki boyama tekniği saptandı Düzeltilen kaya yüzeyinin boyanması ve fresko tekniği ile yapılan boyama Kiliselerde işlenen konuların İncil ve Hz İsa’nın hayatından alınmış olduğu görülür Göreme Açık Hava Müzesi’nde Rahipler (Erkekler) ve Rahibeler (Kızlar) Manastırı, Aziz Basil Kilisesi, Elmalı Kilise, Aziz Barbara Kilisesi, Yılanlı Kilise, Karanlık Kilise, Çarıklı Kilise ve Tokalı Kilise bulunuyor Rahibeler ve Rahipler Manastırı Müze girişinin solunda yer alan altı yedi katlı kaya kütlesi “Rahibeler Manastırı” olarak biliniyor Bu manastırın birinci katında yemekhane, mutfak, birkaç oda; ikinci katında ise yıkık şapel günümüzde de ayakta Kilisede doğrudan kaya üzerine yapılan Hz İsa freskinin yanında kırmızı bezemeler görülüyor Manastırda katlar arasındaki bağlantı tünellerle sağlanmış Tehlike anında tünelleri kapatmak üzere yeraltı şehirlerinde olduğu gibi “sürgü taşları” kullanılmış Sağdaki Rahipler Manastırı’nda ise erozyon nedeniyle katlar arasındaki geçişler kapandığından, sadece giriş katındaki birkaç oda görülebiliyor Aziz Basileos Şapeli Göreme Açık Hava Müzesi’nin girişindeki kilise 11 yüzyıla tarihlendiriyor Ana apsiste Hz İsa portresi, önyüzünde Hz Meryem ve çocuk İsa, kuzey duvarında at üzerinde Aziz Th eodore, güney duvarında ise yine at üzerinde ejderle savaşan Aziz George tasviri, Aziz Demetrius ve iki azize tasviri bulunuyor Nevşehir Fotoğraf: Fatih Pınar Elmalı Kilise Elmalı Kilise 11 yüzyılın ortası ve 12 yüzyılın başına tarihlendiriliyor Kiliseye, kuzeyden açılan bir tünelle giriliyor Elmalı Kilise’nin ilk süslemeleri doğrudan duvara kırmızı boya ile yapılan haç ve geometrik motiflerden oluşuyor Fresklerinde İncil kaynaklı sahnelerin yanı sıra Tevrat, İbrahim Peygamber’in konukseverliği ve üç Yahudi gencin fırında yakılması sahneleri görülüyor Azize Barbara Şapeli Elmalı Kilise’nin bulunduğu kaya bloğunun arkasındaki şapel 11 yüzyılın ikinci yarısına tarihlendiriliyor Motifl er kırmızı boya ile doğrudan kaya üzerine çizilmiş Duvarlarda ve kubbede zengin geometrik motifler, mitolojik hayvan betimleri yer alıyor Yılanlı (Aziz Onophorios) Kilise Yılanlı Kilise 11 yüzyıla tarihlendiriliyor Kilise tonozunun her iki yanında Kappadokia’da saygın olan azizlerin tasvirleri bulunuyor Fresklerde canlandırılan sahneler arasında; çıplak, uzun saçlı ve önünde palmiye ağacı bulunan Aziz Onophorios, yanında takdis pozisyonunda Aziz Th omas ve elinde bir kitapla Aziz Basileos betimi dikkat çekiyor Karanlık Kilise (Nevşehir) Fotoğraf: Ahmet Özyurt Karanlık Kilise Kilise 11 yüzyıl sonu ile 12 yüzyıl başına tarihlendiriliyor Narteks kısmındaki küçük pencereden çok az ışık almasından dolayı Karanlık Kilise olarak adlandırılıyor Fresklerinde İncil kaynaklı sahnelerin yanı sıra Elmalı ve Çarıklı Kilise’de olduğu gibi Tevrat kaynaklı sahneler de görülüyor Azize Katerina Şapeli Karanlık Kilise ile Çarıklı Kilise arasında yer alan Azize Katerina Şapeli 11 yüzyıla tarihlendiriliyor Şapelin sadece naos kısmında figürler görülür Pandantifl er kabartma geometrik süslemelerle bezeli Çarıklı Kilise Kilise 12 yüzyıl sonu, 13 yüzyıl başına tarihlendiriliyor Hz İsa’nın hayatını konu alan tasvirler, İbrahim Peygamber’in konukseverliğini gösteren Tevrat sahnesi, aziz ve kiliseyi yaptıran kişinin tasvirleri iyi korunmuş durumda Elmalı ve Karanlık Kilise’ye benzemekle beraber, Hz İsa’nın çarmıha gerilişi ve çarmıhtan alınış sahneleri kiliseyi ötekilerden farklı kılıyor Buradaki figürler genellikle büyük ve uzun olmalarıyla ayrılıyor Tokalı Kilise Bölgenin bilinen en eski 10 yüzyıl sonu, 11 yüzyıl başı) kaya kilisesi olup dört mekândan oluşur: Tek Nefli Eski Kilise, Yeni Kilise, Eski Kilise’nin altındaki kilise, Yeni Kilise’nin kuzeyindeki Yan Şapel Çeşitli azizlerin tasvirleri ve çoğunlukla Hz İsa’nın mucizelerine ait sahneler yer alıyor Paşabağları ve Zelve Örenyerleri Bir kilometre uzaktaki peribacaları en iyi Zelve örenyerinden görülüyor Burada ayrıca Aziz Simeon adına yapılmış şapel ve birçok kaya mekânı var Paşabağları’nın daha ilerisinde Göreme- Avanos karayolundan iki kilometre içeride, üç vadiden oluşan Zelve örenyeri, peribacalarının en yoğun olduğu yer Bölge Hıristiyanların 9 ve 13 yüzyıllarda önemli yerleşim ve dini merkezlerinden İkonaklastik dönem öncesine ait Balıklı, Üzümlü ve Geyikli kiliseler vadinin önemli kiliseleri Yeni Tokalı Kilise (Nevşehir) Fotoğraf: Ahmet Özyurt Çavuşin Kilisesi Göreme-Avanos yolu kenarında, Göreme’ye iki buçuk kilometre mesafede yer alıyor İmparator Nicephoros Phocas adına yapılan Çavuşin Kilisesi 964-965 yıllarına tarihlendiriliyor Fresklerinde, öteki kaya kiliselerinde görüldüğü gibi İncil Hz İsa’nın hayatından alınmış sahnelerin işlendiği görülüyor Açıksaray Harabeleri Gülşehir’e 3 kilometre mesafede Tüf kayalar içinde oyulmuş sayısız mekânlar ve kiliseleriyle önemli bir örenyeri 9-10 yüzyıla tarihlendiriliyor Bu yörede bulunan mantar şeklindeki peribacası Kappadokia’da sadece bu örenyerinde görülüyor Aziz Jean Kilisesi Kilise apsisinde yer alan yazıta göre 1212 yılında yapıldı Gülşehir ilçe merkezi girişindeki iki katlı yapının alt katında şarap mahzenleri, su kanalları ve mezarlar bulunuyor Üst katı ise kilise olup duvarları İncil’den alınmış sahneler süslüyor Bugünkü haline 1995 yılında onarımla kavuştu Özkonak Yeraltı Şehri Avanos’a 14 kilometre mesafedeki Özkonak kasabasında bulunuyor Özkonak Yeraltı Şehri, İdiş Dağı’nın kuzey yamaçlarında volkanik, granit bünyeli tüf tabakalarına inşa edilmiş Kaymaklı Yeraltı Şehri Nevşehir’e 20 kilometre mesafede bulunan Kaymaklı kasabasında Sekiz katlı şehrin ilk katı erken döneme tarihleniyor Roma ve Bizans dönemlerinde de diğer alanların oyularak genişletilmesi suretiyle yeraltı şehri haline dönüştürüldü Dar koridorlarla birbirlerine bağlanan oda ve salonlar, şarap depoları, su mahzenleri, mutfak ve erzak depoları, havalandırma bacaları, su kuyuları, kilise ve dışarıdan gelebilecek herhangi bir tehlikeyi önlemek için kapıyı içten kapatan büyük sürgü taşları görülüyor Derinkuyu Yeraltı Şehri Nevşehir-Niğde karayolu üzerinde, Nevşehir’e 30 kilometre mesafede bulunan Derinkuyu ilçesinde Yeraltı şehri sekiz katlı Kaymaklı yeraltı şehrinden farklı olarak burada misyonerler okulu, günah çıkartma yeri, vaftiz havuzu ve ziyaretçilerin ilgisini çeken kuyu mevcut Elmalı Kilise(Nevşehir) Fotoğraf: Şebnem Eraş Mazı Yeraltı Şehri Antik adı “Mataza” olan Mazı köyü, Ürgüp’ün 18 kilometre güneyinde, Kaymaklı yeraltı şehrinin ise 10 kilometre doğusunda Kısa koridordaki iri sürgü taşı, yeraltı şehrinin giriş çıkışını kontrol altına alıyordu İç kısımdaki küçük odanın, sürgü taşının rahat hareket etmesi için yapıldığı düşünülüyor Yeraltı yerleşiminin geniş alanlarına yayılan ahırlar, diğerlerinden farksız Ahırlardan kısa bir koridor vasıtasıyla yeraltı şehrinin kilisesine ulaşılıyor Bu mekânın girişi sürgü taşı ile kapatılabiliyor Kilise apsisi kabartmalarla süslü Özlüce Yeraltı Şehri Eski adı “Zile” olan Özlüce köyü merkezindeki yeraltı şehri, Nevşehir-Derinkuyu karayolu üzerindeki Kaymaklı kasabasının altı kilometre batısında Yeraltı şehrine girişi sağlayan taştan yapılmış mekânlar, asıl yeraltı şehrini oluşturan kaya oyma mekânlara göre daha yeni Girişteki koridorun bitiminde 175 metre çapında, sert granitten yapılmış sürgü taşı bulunuyor Girişteki ana mekân, yeraltı yerleşiminin en geniş alanı Büyük mekânın sağında erzak depoları, solunda ise oturma odaları bulunuyor Tatlarin Kilisesi ve Yeraltı Şehri Acıgöl ilçesine 10 kilometre mesafedeki Tatlarin kasabasında, “Kale” olarak adlandırılan tepenin yamacında yer alıyor Oldukça iyi korunmuş olan fresklerdeki sahneler bantlarla birbirinden ayrılmış Zeminde koyu gri, tasvirlerde ise mor, hardal ve kırmızı renkler kullanılmış Öteki yeraltı şehirlerinde pek bulunamayan tuvalete sahip olmasıyla dikkat çekiyor Tağar (St Theodore) Kilisesi Ürgüp ilçesinin Yeşilöz köyünde Pandantiflere oturan kubbesinin altında bir galeri bulunuyor Bu bakımdan Kapadokya kiliseleri içinde bir benzeri daha yok Resimler 11 ve 13 yüzyıla ait Taşıdığı iki ayrı üslup nedeniyle iki ayrı ressam tarafından yapıldığı anlaşılıyor Kırk Şehitler Kilisesi Ürgüp’ün 80 kilometre güneyinde Şahinefendi köyündeki kilisede Sebaste’nin 40 din şehidinin resmi yer alıyor Kilise 11 yüzyılda, Selçuklu egemenliği döneminde boyanmış Pancarlı Kilisesi Ortahisar kasabasının güneyinde, Ürgüp-Mustafapaşa yolunun sağındaki Pancarlık Vadisi’nde yer alıyor Kilisedeki freskler oldukça iyi korunmuştur İncil’den sahnelerin yer aldığı freskler içeren kilise, 11 yüzyılın ilk yarısına tarihlendiriliyor Mustafapaşa (Sinasos) Ürgüp’ün altı kilometre güneyinde yer alan Mustafapaşa, 20 yüzyılın başlarına kadar Rum ve Türklerin birlikte yaşadığı bir kasabaydı Eski Rum evleri zengin bir taş işçiliği sergiliyor Mustafapaşa’nın batısında yer alan Gömede Vadisi morfolojik açıdan Ihlara Vadisi’nin küçük bir benzeri Ihlara Vadisi’nde olduğu gibi kaya kiliselerine ve barınaklara sahip Mustafapaşa’daki önemli kilise ve manastırlar; Aios Vasilios Kilisesi, Sinasos Kilisesi, Alakara Kilisesi, Aios Nichole Manastırı, Konstantin- Helena Kilisesi, Manastır Vadisi kiliseleri ve Basil Kilisesi