Nasreddin Hoca Da Mı Kapitalistti?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-03-2012

Nasreddin Hocada mı Kapitalisti?
Çocukluk yıllarından kalma bilinçaltımız; yaşamımız boyunca kişiliğimizi, düşüncemizi, olaylar karşısındaki tavrımızı ve de hayatı ve varlığı anlamlandırabilecek değerler kümesinin seçimini belirleyen unsurların başında gelir

Hatta bazen basit bir fıkra diye gülüp geçtiğimiz şeyin bile, algımızı ve tasavvurumuzu inşa edebileceği kanaatindeyim

İşte bu fıkralardan birinin; Nasrettin Hoca’nın “parayı veren düdüğü çalar” hikayeciğinin,Türkiye insanının aklının oluşumundaki dolaylı rolüne geçmeden önce,
insanların ilk devletleri kurmasından beri süregelen siyaset-servet ilişkisinin tarihsel sürecini kısaca hatırlayalım

Henüz haraca dayalı feodal üretim ilişkilerinin çözülmediği askeri-tarım imparatorluklarında servet kazanmanın yolu siyasetten geçiyordu

Yani daha fazla para kazanmak için “artık değer”e el koyan yönetenler zümresinden olmak,ya da en azından siyaset adamlarına yakın durmak yaltanmak gerekiyordu
Ancak sonraları burjuvazinin zaferiyle dönüşüme uğrayan üretim ilişkileri,

kapitalizmle beraber bürokratik örgütlenmeyi beraberinde getirmişti

Artık durum tersine inkılâp etmişti

Servete giden yol siyasetten geçmiyor,

aksine siyasete giden yol serveti elinde bulundurmaktan geçiyordu

Yani yönetenin zenginleştiği yıllar yerini zenginleşenin yönettiği yıllara bırakmıştıNasrettin Hoca’nın diliyle konuşacak olursak;

“düdüğü çalanın parayı kazandığı” dönem sona ermiş
“parayı verenin düdüğü çaldığı dönem başlamıştı
Diğer taraftan, iktidarı da iktisadı da olmayanların çalacakları şey “düdükleri” yerine; ya bir zenginin kapısı ya da aynı zenginin parası olacaktı

Birilerinin sahip, sahip olanların ise kıyasıya rakip olacakları bu adaletsiz düzende,daha fazla biriktirme tutkusu, basit bir alış veriş aracı olması gereken parayı asli bir amaç haline getirecekti

Amaçlaşan her şey gibi para da kendi fanatiklerini doğuracak ,her fanatizm gibi yakılacak canlarla, akıtılacak kanlarla beslenecekti

İnsanlığı işte tam da bu çıkmazdan kurtarması ümit edilen yeni nesiller ise, daha fazla apolitikleştirilerek sistemin çarklarında “gönüllü köleler” haline getirilecekti
Genç nesillerin eğitimi ise, hakim sınıfın çıkarları çerçevesinde verilecekti

Peki fıkraya dönecek olursak bunda hocanın suçu rolü neydi?

Şöyle ki: bir çocuk en masum eğlencesine dahi parasız sahip olamayacağını daha o yaşlarda öğrenmişti büyüklerinden

Büyüdükçe bundaki gerçeklik payını daha da iyi anlıyor olacaktı, zira aynı büyükleri “kişi yedisinde neyse yetmişinde de odur” dememişler miydi?
Yediden yetmişe düdük sevdası, para ihtirası…

08-03-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Nasreddin Hoca Da Mı Kapitalistti? Nasreddin Hocada mı Kapitalisti? Çocukluk yıllarından kalma bilinçaltımız; yaşamımız boyunca kişiliğimizi, düşüncemizi, olaylar karşısındaki tavrımızı ve de hayatı ve varlığı anlamlandırabilecek değerler kümesinin seçimini belirleyen unsurların başında gelir Hatta bazen basit bir fıkra diye gülüp geçtiğimiz şeyin bile, algımızı ve tasavvurumuzu inşa edebileceği kanaatindeyim İşte bu fıkralardan birinin; Nasrettin Hoca’nın “parayı veren düdüğü çalar” hikayeciğinin,Türkiye insanının aklının oluşumundaki dolaylı rolüne geçmeden önce, insanların ilk devletleri kurmasından beri süregelen siyaset-servet ilişkisinin tarihsel sürecini kısaca hatırlayalım Henüz haraca dayalı feodal üretim ilişkilerinin çözülmediği askeri-tarım imparatorluklarında servet kazanmanın yolu siyasetten geçiyordu Yani daha fazla para kazanmak için “artık değer”e el koyan yönetenler zümresinden olmak,ya da en azından siyaset adamlarına yakın durmak yaltanmak gerekiyordu Ancak sonraları burjuvazinin zaferiyle dönüşüme uğrayan üretim ilişkileri, kapitalizmle beraber bürokratik örgütlenmeyi beraberinde getirmişti Artık durum tersine inkılâp etmişti Servete giden yol siyasetten geçmiyor, aksine siyasete giden yol serveti elinde bulundurmaktan geçiyordu Yani yönetenin zenginleştiği yıllar yerini zenginleşenin yönettiği yıllara bırakmıştıNasrettin Hoca’nın diliyle konuşacak olursak; “düdüğü çalanın parayı kazandığı” dönem sona ermiş “parayı verenin düdüğü çaldığı dönem başlamıştı Diğer taraftan, iktidarı da iktisadı da olmayanların çalacakları şey “düdükleri” yerine; ya bir zenginin kapısı ya da aynı zenginin parası olacaktı Birilerinin sahip, sahip olanların ise kıyasıya rakip olacakları bu adaletsiz düzende,daha fazla biriktirme tutkusu, basit bir alış veriş aracı olması gereken parayı asli bir amaç haline getirecekti Amaçlaşan her şey gibi para da kendi fanatiklerini doğuracak ,her fanatizm gibi yakılacak canlarla, akıtılacak kanlarla beslenecekti İnsanlığı işte tam da bu çıkmazdan kurtarması ümit edilen yeni nesiller ise, daha fazla apolitikleştirilerek sistemin çarklarında “gönüllü köleler” haline getirilecekti Genç nesillerin eğitimi ise, hakim sınıfın çıkarları çerçevesinde verilecekti Peki fıkraya dönecek olursak bunda hocanın suçu rolü neydi? Şöyle ki: bir çocuk en masum eğlencesine dahi parasız sahip olamayacağını daha o yaşlarda öğrenmişti büyüklerinden Büyüdükçe bundaki gerçeklik payını daha da iyi anlıyor olacaktı, zira aynı büyükleri “kişi yedisinde neyse yetmişinde de odur” dememişler miydi? Yediden yetmişe düdük sevdası, para ihtirası…