Divân-İ Lûgati't Türk Hakkında Her Şey

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-03-2012

I-İ Harfi

Iñan ıñrasa botu bozlar
Dişi deve inlese yavrusu bağırır, bozlar

Iş yaragında, sart asığında
İş sırasında, tüccar kârında…

It çakırı atka tegir, at çakırı ıtka tegmes
İt nazarı ata değer, at nazarı ite değmez

It ısırmas, at tepmes teme
İt ısırmaz at tepmez deme

Itka ubut atsa oldañ yemes
İtde utanma olsa çarığın altını yemez

Lügati’t Türk

İgliğ tutrugı ay bolur
Hastanın vasiyet etmesi iyilik getirir

İki koçñar başı bir aşaçta aşıçta pışmas
İki koç başı bir tencerede pişmez

İkki bogra igeşür, otra kökegün yancılur
İki buğra, erkek deve itişir, ortada bükelek sineği incinir

İm bilse er ölmes
Parolayı bilen kişi hayâtını kurtarır, ölmez

İzlik bolsa er öldimes, içlik bolsa at yagrımas
Çarığı olsa kişi ölmez, teyelti olsa atın sırtı açılmaz, yara olmaz

K Harfi

Kaçış bolsa kıya körmes
Halk içinde uyuşmazlık olsa, kimse birbirine yan bakamaz

Kadaş temiş kaymaduk, kayın temiş kaymış
Kardeş demiş bakmamış, kayın demiş bakmış

Kagun karma bolsa iyisi ikki eliğin tegir
Kavun yağma edilse, sahibi iki eliyle kapar

Kal sabı kalmas, kagıl bağı yazılmas
Söz leke bırakmaz, yaş söğütten yapılan düğüm ırgalanmaz

Kalın bulutug tüpi sürer, karañku ışıg urunç açar
Yoğun bulutu tipi sürer, karanlık işi rüşvet açar

Kalıñ berse kız alır, kerek bolsa kız alır
Çeyiz veren kız alır, gerekliyse pahalı alır

M-N-O-Ö Harfi

Muş oglı muyabu togar
Kedi yavrusu miyavlayarak doğar

Muş yakrıka tegişmes, ayur kişi neñi yaraşmas
Kedi asılı yağa kavurmaya erişemez, gevezenin malı kişiye yaramaz

Neçeme obrak keyük erse, yagmurka yarar
Nice eski giyim olsa yine de yağmurda işe yarar

Nece munduz erse eş eygü, nece eğri erse yol eygü
Ne kadar aptal olsa da eş iyidir, ne kadar eğri, uzun olsa da yol iyidir

Oprak yasıkdın tozlug ya çıkar
Eskimiş, kullanılmayan yay kabından tozlu yay çıkar

Ortak erden artuk almaş
Ortak ortağından fazla almaz

Otagka öpkelep süğe sözlemedük
Çadıra kızıp, askerle konuşmaz

Ot tese ağız köymes
Ateş demekle ağız yanmaz

Ot tütünsüz bolmas, yiğit yazuksuz bolmas
Ateş dumansız olmaz, genç kişi günahsız olmaz

Otug oyguç birle öçürmes
Ateş alev ile söndürülmez

Öd keçer kişi tuymas, yalñuk oglı meñgü kalmas
Zaman geçer kişi duymaz, insan oğlu ebedî kalmaz

Ödlek karıtmışka boyug talkımas
Zamanın yaşlandırdığı kişiye boya ayıp sayılmaz

Ögüñüçi üminde artarur
Öğünen kişi iç donunu pisletir

Öküş sebinç bolsa katıg oksunur
Çok sevinen, pek pişman olur

Öküz ayakı bolgınça buzagu başı bolsa yeğ
Öküz ayağı olmakdansa, buzağı başı olmak yeğdir

Öldeçi sıçgan muş taşakın taşakı kaşır
Eceli gelen sıçan kedinin husyelerini kaşır

Ötlüğ yinçü yerde kalmas
Delikli inci yerde kalmaz

Öz köz ir kışlag
Kışlığını kendi gözünle seç

08-03-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Divân-İ Lûgati't Türk Hakkında Her Şey I-İ Harfi Iñan ıñrasa botu bozlar Dişi deve inlese yavrusu bağırır, bozlar Iş yaragında, sart asığında İş sırasında, tüccar kârında… It çakırı atka tegir, at çakırı ıtka tegmes İt nazarı ata değer, at nazarı ite değmez It ısırmas, at tepmes teme İt ısırmaz at tepmez deme Itka ubut atsa oldañ yemes İtde utanma olsa çarığın altını yemez Lügati’t Türk İgliğ tutrugı ay bolur Hastanın vasiyet etmesi iyilik getirir İki koçñar başı bir aşaçta aşıçta pışmas İki koç başı bir tencerede pişmez İkki bogra igeşür, otra kökegün yancılur İki buğra, erkek deve itişir, ortada bükelek sineği incinir İm bilse er ölmes Parolayı bilen kişi hayâtını kurtarır, ölmez İzlik bolsa er öldimes, içlik bolsa at yagrımas Çarığı olsa kişi ölmez, teyelti olsa atın sırtı açılmaz, yara olmaz K Harfi Kaçış bolsa kıya körmes Halk içinde uyuşmazlık olsa, kimse birbirine yan bakamaz Kadaş temiş kaymaduk, kayın temiş kaymış Kardeş demiş bakmamış, kayın demiş bakmış Kagun karma bolsa iyisi ikki eliğin tegir Kavun yağma edilse, sahibi iki eliyle kapar Kal sabı kalmas, kagıl bağı yazılmas Söz leke bırakmaz, yaş söğütten yapılan düğüm ırgalanmaz Kalın bulutug tüpi sürer, karañku ışıg urunç açar Yoğun bulutu tipi sürer, karanlık işi rüşvet açar Kalıñ berse kız alır, kerek bolsa kız alır Çeyiz veren kız alır, gerekliyse pahalı alır M-N-O-Ö Harfi Muş oglı muyabu togar Kedi yavrusu miyavlayarak doğar Muş yakrıka tegişmes, ayur kişi neñi yaraşmas Kedi asılı yağa kavurmaya erişemez, gevezenin malı kişiye yaramaz Neçeme obrak keyük erse, yagmurka yarar Nice eski giyim olsa yine de yağmurda işe yarar Nece munduz erse eş eygü, nece eğri erse yol eygü Ne kadar aptal olsa da eş iyidir, ne kadar eğri, uzun olsa da yol iyidir Oprak yasıkdın tozlug ya çıkar Eskimiş, kullanılmayan yay kabından tozlu yay çıkar Ortak erden artuk almaş Ortak ortağından fazla almaz Otagka öpkelep süğe sözlemedük Çadıra kızıp, askerle konuşmaz Ot tese ağız köymes Ateş demekle ağız yanmaz Ot tütünsüz bolmas, yiğit yazuksuz bolmas Ateş dumansız olmaz, genç kişi günahsız olmaz Otug oyguç birle öçürmes Ateş alev ile söndürülmez Öd keçer kişi tuymas, yalñuk oglı meñgü kalmas Zaman geçer kişi duymaz, insan oğlu ebedî kalmaz Ödlek karıtmışka boyug talkımas Zamanın yaşlandırdığı kişiye boya ayıp sayılmaz Ögüñüçi üminde artarur Öğünen kişi iç donunu pisletir Öküş sebinç bolsa katıg oksunur Çok sevinen, pek pişman olur Öküz ayakı bolgınça buzagu başı bolsa yeğ Öküz ayağı olmakdansa, buzağı başı olmak yeğdir Öldeçi sıçgan muş taşakın taşakı kaşır Eceli gelen sıçan kedinin husyelerini kaşır Ötlüğ yinçü yerde kalmas Delikli inci yerde kalmaz Öz köz ir kışlag Kışlığını kendi gözünle seç