Bursa'nın Düşman İşgalinden Kurtuluşu [11 Eylül 1922]

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-03-2012

Bursa'nın Düşman İşgalinden Kurtuluşu [11 Eylül 1922]

Hüdavendigâr Vilayeti Merkezliğini yapan Bursa'da XX

yüzyılın başlarında l

Dünya Savaşının getirdiği çok yönlü çöküntü devam ediyordu

İzmir'deki Yunan İşgali (1919) sırasında Bursa'da Albay Bekir Sami komutasında 56Tümene ait birlikler bulunuyordu Birlik Komutanı ve kent aydınları 1919 Setbaşı'nda Reddi İlhak Cemiyeti'ni kurdular

Sonradan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını alan bu kuruluş, kısa zamanda ilçelerde de örgütlendi

İstanbul hükümeti ise Bursa'daki bu gelişmelere karşılık İsmail Bey'i vali tayin etti

Yeni vali, subay ve Milli Mücadelecileri, kurdurduğu gizli örgüt kanalı ile tesbit ettirip yakalatmaya başladı

Bu tutumu Bursa aydınlarınca lanetlenen vali baskılar sonunda bu görevinden alınarak, yerine Nemrut Mustafa Paşa atandı

Fakat onun tutumunun daha sert olması üzerine Bursa'dan sürüldü

Bu arada Bursa ve çevresinde Anzavur Ahmed'in ayaklanmaları büyük yaralar açtı

Fakat Kuvâyî Milliye kuvvetlerince bastırıldı

1920 yılında Ankara hükümeti çok önem verdiği Bursa'ya Hacim Muhittin Bey'i vali olarak gönderdi

Fakat bu arada Yunan saldırısını desteklemek gayesiyle İngilizler Mudanya, Gemlik ve Karamürsel'e asker çıkardılar Nitekim destek gören düzenli Yunan birlikleri Balıkesir'i bir gün sonra da Karacabey ve Kirmastı'yı aldılar

Kuvâyî Milliye güçlerinin Apolyont yöresindeki müdafaa hatları, güçlü düşman karşısında büyük varlık gösteremedi

Tüm birlikler ve malzeme İnegöl'e kaydırılarak Bursa boşaltıldı ve 8 Temmuz 1920'de kent işgale uğradı

Bursa'nın düşman eline geçmesi büyük yankılar uyandırdı

Mudanya

Bursa İşgalinin ilk zamanlarında halk üzerinde bir baskı olmadı

Fakat Yunan ordusunun ard arda savaşlarda yenilgiye uğraması üzerine Bursa'da sansür, ev aramaları, haksız cezalandırmalar, Anadolu'ya gidiş ve ticaret yasaklandı

30 Ağustos Meydan Savaşı'nda bir daha unutmayacakları şekilde perişan olan düşman birlikleri geri çekilirken baskı ve yağmacılığı, yakıp yıkmayı ihmal etmiyordu

Bursa'nın da baştan başa yakılacağı haberi Türkler ve azınlıkların hemen tümünün kenti boşaltmasına neden oldu

3Kolordu, Şükrü Naili Paşa komutasındaki birlikleriyle Bursa'ya yürüdü 1

Tümenin süvarileri 9 Eylül'de Yunan direnişini birkaç yerinden aşarak 10 Eylül gecesi şehrin güneyine girdi

Sabahın erken saatlerinde ise güzel Bursa tahribe uğramasına fırsat verilmeden hakiki sahibine tekrar kavuştu

Bursa Belediye Binası karargah yapılarak, kentte düzen sağlandı

İşgal sırasında düşmanla işbirlikçilik edenler tek tek yakalanarak adalete teslim edildi

Bursa düşman işgalinden 11 Eylül 1922'de kurtarıldı

Bursa Eski Belediye Binası

Bursa, verimli topraklarından elde edilen ürünlerle Cumhuriyetin ilk yıllarında bir tarım kenti görünümündeydi

Geleneksel imalatı ipekti

Son 25 yıldır Türkiye'nin tekstil ve otomotiv sanayilerinin merkezi olmayı başardı

08-03-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bursa'nın Düşman İşgalinden Kurtuluşu [11 Eylül 1922] Bursa'nın Düşman İşgalinden Kurtuluşu [11 Eylül 1922] Hüdavendigâr Vilayeti Merkezliğini yapan Bursa'da XX yüzyılın başlarında lDünya Savaşının getirdiği çok yönlü çöküntü devam ediyordu İzmir'deki Yunan İşgali (1919) sırasında Bursa'da Albay Bekir Sami komutasında 56Tümene ait birlikler bulunuyordu Birlik Komutanı ve kent aydınları 1919 Setbaşı'nda Reddi İlhak Cemiyeti'ni kurdular Sonradan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını alan bu kuruluş, kısa zamanda ilçelerde de örgütlendi İstanbul hükümeti ise Bursa'daki bu gelişmelere karşılık İsmail Bey'i vali tayin etti Yeni vali, subay ve Milli Mücadelecileri, kurdurduğu gizli örgüt kanalı ile tesbit ettirip yakalatmaya başladı Bu tutumu Bursa aydınlarınca lanetlenen vali baskılar sonunda bu görevinden alınarak, yerine Nemrut Mustafa Paşa atandı Fakat onun tutumunun daha sert olması üzerine Bursa'dan sürüldü Bu arada Bursa ve çevresinde Anzavur Ahmed'in ayaklanmaları büyük yaralar açtı Fakat Kuvâyî Milliye kuvvetlerince bastırıldı 1920 yılında Ankara hükümeti çok önem verdiği Bursa'ya Hacim Muhittin Bey'i vali olarak gönderdi Fakat bu arada Yunan saldırısını desteklemek gayesiyle İngilizler Mudanya, Gemlik ve Karamürsel'e asker çıkardılar Nitekim destek gören düzenli Yunan birlikleri Balıkesir'i bir gün sonra da Karacabey ve Kirmastı'yı aldılarKuvâyî Milliye güçlerinin Apolyont yöresindeki müdafaa hatları, güçlü düşman karşısında büyük varlık gösteremedi Tüm birlikler ve malzeme İnegöl'e kaydırılarak Bursa boşaltıldı ve 8 Temmuz 1920'de kent işgale uğradı Bursa'nın düşman eline geçmesi büyük yankılar uyandırdı Mudanya Bursa İşgalinin ilk zamanlarında halk üzerinde bir baskı olmadı Fakat Yunan ordusunun ard arda savaşlarda yenilgiye uğraması üzerine Bursa'da sansür, ev aramaları, haksız cezalandırmalar, Anadolu'ya gidiş ve ticaret yasaklandı 30 Ağustos Meydan Savaşı'nda bir daha unutmayacakları şekilde perişan olan düşman birlikleri geri çekilirken baskı ve yağmacılığı, yakıp yıkmayı ihmal etmiyordu Bursa'nın da baştan başa yakılacağı haberi Türkler ve azınlıkların hemen tümünün kenti boşaltmasına neden oldu 3Kolordu, Şükrü Naili Paşa komutasındaki birlikleriyle Bursa'ya yürüdü 1Tümenin süvarileri 9 Eylül'de Yunan direnişini birkaç yerinden aşarak 10 Eylül gecesi şehrin güneyine girdi Sabahın erken saatlerinde ise güzel Bursa tahribe uğramasına fırsat verilmeden hakiki sahibine tekrar kavuştu Bursa Belediye Binası karargah yapılarak, kentte düzen sağlandı İşgal sırasında düşmanla işbirlikçilik edenler tek tek yakalanarak adalete teslim edildi Bursa düşman işgalinden 11 Eylül 1922'de kurtarıldı Bursa Eski Belediye Binası Bursa, verimli topraklarından elde edilen ürünlerle Cumhuriyetin ilk yıllarında bir tarım kenti görünümündeydi Geleneksel imalatı ipekti Son 25 yıldır Türkiye'nin tekstil ve otomotiv sanayilerinin merkezi olmayı başardı