Altı - Yedi Eylül Olayları

"Sorumlular" Tutuklandı Ama !




Olaylarla ilgili oldukları gerekçesiyle önceleri 6000 kişi tutuklanmıştı Bir süre sonra 3000'i serbest bırakıldı Ancak yüzlerce vatandaş, olayla ilgili olarak sorgusuz sualsiz dört ay boyunca Selimiye Kışlası'nda tutuklu kaldı Sonuçta yargı önüne çıkarıldılar ve salıverildiler

Hükümet yapılan tahribatı tazmin yoluna gitti ve zarar sahiplerine 68 milyon lira ödedi Zarara uğrayan kurumlar o yıl gelir vergisinden muaf tutuldu Yunanlıların istediği manevi tamir yani tarziye Türk Hükümeti adına büyükelçi tarafından tebliğ neşretmek suretiyle yapıldı Yunanlılar, bunu yeterli görmediklerinden dolayı, Ulaştırma Bakanı Muammer Çavuşoğlu, 24 Ekim 1955 günü İzmir'de NATO Karargahı'na Yunan bayrağının çekilme merasiminde hükümet adına bulunarak tarziye anlamına bayrağı selamladı









6-7 Eylül Olayları 27 Mayıs 1960'ta DP'nin bir askeri darbe ile iktidardan uzaklaştırılmasından sonra, Yassıada mahkemelerinde tekrar gündeme geldi Mahkeme 6-7 Eylül Olayları'nı Anayasa 'yı ihlâl suçunun maddi unsuru olarak kabul etti Duruşmalar sırasında Menderes, olayların tertip olmadığını; bu tür bir olayın daha önceki hiçbir hükümetin başına gelmediğini; o nedenle önlem alınmasının olanaksız olduğunu vurguladı

Gösterilerin bir tertip olduğu mahkeme tarafından şu kanıtlara dayandırılıyordu: Olaylar İzmir ve İstanbul'da aynı zamanda başlamış; aynı tür tahrip araçları kullanılmıştı İlgililer olay saatinden kısa bir süre önce İstanbul'dan uzaklaşmışlar, sadece İçişleri Bakanı Namık Gedik İstanbul'da kalmış; ancak olayların vahamet kazanması üzerine, Başbakan ve Cumhurbaşkanı Sapanca'dan geri dönmüşlerdi İstanbul Valisi Fahrettin Kerim Gökay'ın istifa ederken söyledikleri, yukardan direktif aldığını ima eder nitelikteydi








Yine dava sırasında ortaya çıktığı kadarıyla, önlem alınan yerlerde tecavüz olmamıştı Mesela Eyüp'te o tarihte 263 fabrika bulunuyordu Ancak burada kolluk kuvvetleri önlem aldığı için hiçbir tecavüz olayı saptanmamıştı Keza İstanbul Valisi Rum Ortodoks Patrikhanesi'ne telefon ederek telaşlanılmamasını, patrikhane için güvenlik önlemlerinin alındığını bildirmişti Nitekim patrikhaneye ilişilmedi

Olaydan sonra Milli Emniyet Müfettişliği tarafından yaptırılan tahkikat da aynı doğrultuda sonuca varıyordu Müfettiş Korgeneral Behçet Türkmen'in verdiği raporda, olayın birbirinden uzak mekanlarda aynı anda başladığı; bazı yerlerde göstericilere talan vaat edildiği; Rum mağaza ve dükkanlarının bilinerek, ilk anda hedef olduğu; olaylar Kıbrıs'taki gelişmelere bir mukabele olarak başlasa da, bilincini kaybeden topluluğun önlemlerin alınmayışı nedeniyle talana yeltendiği kaydediliyordu

Sonraki yıllarda, 1960'lardan sonra, 6- 7 Eylül olaylarını başlatan Atatürk'ün Selanik'teki evine bomba atılması hadisesinin de bir tertip olduğu ortaya çıkacaktı