Türkiye'de Ekonomik Krizler

1979-1980 İkinci Petrol Krizi


43 Hükümet (1979-1980-89-12))
(Süleyman Demirel)







OPEC üyeleri petrol fiyatını 1979 ve 1980'de ikinci kez yüzde 150 oranında artırdı Bu şok Türkiye'yi yoğun ekonomik kriz yaşarken yakaladı İşsizlik oranı yüzde 20'lere yaklaştı










Enflasyon yüzde 639'a yükseldi 1979-1980 petrol krizi, halkı 1974 petrol krizinden daha fazla etkiledi Pek çok temel tüketim maddesi karaborsaya düştü Benzin, tüp, ampul bulunamıyordu Hükümet enflasyonu kontrol altına almak, dış kaynak açığını kapatmak ve ekonomiyi yeniden işler hale getirmek için ünlü "24 Ocak kararları"nı yürürlüğe koydu 24 Ocak kararlarıyla birlikte TL % 48,6 oranında devalüe edildi Aynı yıl 12 Eylül darbesiyle iktidarı askeri rejim ele geçirdi Askeri yönetim bu yeni programı onayladı











Alınan tedbirler sonucunda 1978'de 23 milyar dolar olan ihracat 1983'te 57 milyar dolara çıktı Anılan yıl dış ticaret açığı 36 milyar dolar, bütçe açığı ise 25 milyar dolar olarak gerçekleşti









Bütçe açığının ulaştığı rakam, bir önceki yıla göre yüzde 150 artışı işaret ediyordu 1986 yılında kamu harcamalarının artması nedeniyle ekonomik dengesizlik yaşandı ve devalüasyon yapıldı






1988-1989 Krizi


46Hükümet (1987-1989)
(Turgut Özal)





1989'da Türkiye'de stagflasyon yaşandı Kriz henüz tam atlatılamamış iken Berlin Duvarı yıkıldı Ardından Irak krizi ve SSCB dağılması geldi Bu olaylar dünyada ve Türkiye'de ekonomi politikalarında çok köklü dönüşümler yarattı "Rekabet" ve "sermayenin küreselleşmesi" "sosyal devleti" tahtından indirdi









Kamu açıklarındaki artış ve mali piyasalardaki dalgalanma sonucunda faizler yükseldi Döviz rezervi azaldı 1989 yılına gelindiğinde Türkiye dışa açık serbest piyasa ekonomilerinden biri oldu İstikrar politikaları uygulanırken ortalama 174 milyar dolar olan dış borç stoku, 1989 yılında 417, 1990 yılında ise 49 milyar dolara çıktı Kısa vadeli borçlar, toplam borçların yüzde 19'unu buldu Ticari bankaların döviz açığı büyüdü Stagflasyon sürecine girildi Dış ticaret açığı 1990 yılında 93 milyar dolara ulaştı Türkiye yeniden krize girdi Türkiye'de 1991, 1994 ve 1999 yıllarında üst üste krizler yaşadı 1994 ve 2001 krizleri jkarakteristik olarak diğerlerinden farklıydı Krizler bankacılık sektörünü vurdu ve çok sayıda bankanın faaliyetleri durduruldu