08-03-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Seyyah-İ Âlem | Evliya Çelebi (1611 - 1682)
Seyyah-ı Âlem
Evliya Çelebi (1611 - 1682)
Evliya Çelebi (d 25 Mart 1611, İstanbul - ö 1682, Mısır), 17 yüzyılın önde gelen gezginlerindendir Kırk yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını gezmiş ve gördüklerini Seyahatnâme adlı eserinde toplamıştır
25 Mart 1611'de İstanbul'un Unkapanı semtinde doğdu Babası Derviş Mehmed Zilli, I Süleyman’dan I Ahmed’e kadarki padişahların kuyumcubaşılığında bulunmuş ve seferlere katılmıştır Çelebi ailesi aslen Kütahyalı olup, fetihten sonra İstanbul'a yerleşmiştir
Evliya Çelebi, çok iyi bir öğrenim gördü Önce mahalle mektebine gitti Daha sonra Şeyhülislam Hamit Efendi Medresesi'ne girdi Burada yedi yıl okuduktan sonra saraya özgü bir okul olan Enderun'a devam etti
Okul öğreniminin dışında özel hocalardan Kur'an, Arapça, güzel yazı, musiki, beden eğitimi ve yabancı dil dersleri aldı Kur'an'ı ezberleyerek hafız oldu
Evliya Çelebi, öğrenimini bitirdikten sonra sarayda görev aldı Yaptığı işlerle padişah ve devlet ileri gelenlerinin beğenisini kazandı Bu yüzden çok yüksek görevlere getirilmesi düşünülüyordu
Evliya Çelebi'nin düşünceleri ise çok farklıydı Daha küçük yaşlarından itibaren içinde müthiş gezi arzusu vardı Yeni yerler görmek, yeni insanlar tanımak istiyordu Bu yüzden sarayda fazla kalamadı Kendisinin anlattığına göre bir rüya üzerine meşhur gezilerine başladı
Seyahatname'den Yemek Adabı
Gördüğü rüya şöyledir Rüyasında İstanbul'da Yemiş İskelesi civarında Ahi Çelebi Camii'ndedir Orada muazzam bir cemaat vardır Dikkat eder, HzMuhammed(sav)'i baş tarafta görür Dört sadık halifesi ve diğer ashabı da hep oradadır HzMuhammed (sav)'in yanına gidip ondan şefaat dilemek arzusundadır Ama bir türlü cesaret edip de gidemez En sonunda bir cesaretle gidip "Şefaat ya Resulallah" diyeceğine, "Seyahat ya Resulallah" der Böylece, 70 yaşına kadar sürecek ve çeşitli tehlike, sıkıntı ve hadiseler geçirmesine rağmen vazgeçmeyeceği seyahati başlar
Kütahya'daki Evliya Çelebi Heykeli
İlk gezisini, İstanbul ve çevresine yaptı Daha sonra İstanbul dışına çıktı Artık, gezileri birbirini izliyordu Tam elli yıl boyunca durmadan gezdi Gezdiği yerler arasında o zamanki Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde yer alan hemen hemen bütün yerler vardı
Evliya Çelebi, bu gezileri sırasında çok ilginç yerler gördü Yeni insanlarla tanıştı Birçok olayla karşılaştı Karşılaştığı ilginç olayları okuyucuya anlatarak kitabına renk kattı Gezileri sırasında birçok kez ölümle burun buruna geldi Savaşlara katılarak hem savaşları hemde o yerleri anlattı Gezmek için gittiği son yer Mısır oldu 1682 yılından sonra vefat etti
Evliya Çelebi'nin bugün bile önemini taşıyan Seyahatnamesi işte bu gezilerin ürünüdür
Evliya Çelebi Seyahatnamesi
Evliya Çelebi - Nil Nehri Haritası
Seyahatname, Evliya Çelebi tarafından 17 yüzyılda yazılmış olan çok ünlü bir gezi kitabıdır 10 ciltten oluşur
Gerçekçi bir gözle izlenen olaylar, yalın ve duru, zaman zaman da fantastik bir anlatım içinde, halkın anlayacağı şekilde yazılmış, yine halkın anlayacağı deyimler çokça kullanılmıştır
Evliya Çelebi, Seyahatnâme'sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslûbu ile anlatmaktadır Evliya Çelebi'nin 10 ciltlik Seyahatnâmesi, bütün görmüş ve gezmiş olduğu memleketler hakkında oldukça önemli bilgiler içermektedir Eser bu yönden Türk Kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir
|
|
|
|