Emir Timur -Timur Han - Timurlenk (1336 – 1405)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-03-2012

Emir Timur - Timur Han - Timurlenk
(1336 – 1405)

Emir Timur veya Timur Han (8 Nisan 1336, Şehr-i Sebz, Türkistan - 19 Mart 1405, Otrar)

Timurlu İmparatorluğunun kurucusudur Sultan Uluğ Bey'in büyükbabasıdır

Babası Türk Afşar boyu reislerinden Emir Turagay, annesi Tigin Hatundur

Moğol olmadığı için han ünvanı yerine emir ünvanını kullanırdı

1336 senesinde Maveraünnehir’de Semerkand’la Belh arasında Keş (diğer adıyla Şehr-i Sebz) kasabasında doğdu

Timur, babasının vefâtından sonra emirler arasında geçimsizlikler yüzünden memlekette anarşinin hâkim olması üzerine siyâsete karıştı

Mâveraünnehir Hâkimi Emir Hüseyin ile birlikte Doğu Türkistan Hükümdarı Tuğluk Timur’a karşı mücadele verdiler

Bayezid'in Timur Tarafından Esir Alınışı

Askeri Yaşamı
Timur Han, 1360'ta Maveraünnehirde önemli bir üne sahip oldu

Çağatay Hanlığında önemli bir başarı kazandı ve kendi imparatorluğunu kurdu

1369’da, Emir Hüseyin ile arası açılan Timur, onun ölümünden sonra Mâverâünnehir’e tek başına hâkim oldu ve Semerkand’a gelerek tahta çıktı

Timur, yedi senede İran’ı hâkimiyeti altına aldı

Azerbaycan, Irak-ı Acem ve Irak-ı Arab’ı ele geçirdi

Yine 1371 ve 1379 yıllarında yaptığı seferlerle Harezm’i kendine bağladı

Timur, 1389’a kadar beş sefer yaparak Uygurları itaat altına aldı

Mülteci Altınordu Prensi Toktamış’a yardım edip, destekleyerek Altınordu hükümdarı yaptı

Toktamış Han, Emir Timur'a ihânet edince, 1390 ve 1391’de onu iki kere mağlup etti

İtil Irmağı doğusuna hâkim oldu

Daha sonra Hindistan üzerine de sefer açıp, 1399’da Kuzey Hindistan’ı zaptetti

Yaptığı bütün savaşları kazanan Emir Timur, 1400'de Ermenistan ve Gürcistanı,1401-1402’de Suriye’yi aldı

Halep ve Şam'ı da aldıktan sonra Memlüklüleri bozguna uğrattı ve 1401 Haziranında Bağdat'ı ele geçirdi

Daha sonra Yıldırım Bayezid ile yaptığı 1402 Ankara Savaşı sonunda bazı Osmanlı topraklarını hâkimiyeti altına aldı ve Osmanlıda 12 yıl sürecek Fetret Devri'nin başlamasına neden oldu

Böylece Çin’e ve Delhi’ye kadar bütün Asya’yı, Irak, Suriye ve İzmir’e kadar Anadolu’yu aldı

200

000 kişilik bir ordunun başında Çin’e sefere giderken Şubat 1405’te Sir Derya yakınlarındaki Otrar'da öldü

Timur, pek çok medrese ve kütüphane yaptırdı

Bilhassa Semerkant şehrini imar etti

Burada pek çok sanat eserleri yaptırarak, Semerkant'ı örnek ve zengin bir şehir hâline getirdi

Tüzükât-ı Tîmûr adıyla yasalar çıkardı ve kendi tarihini kendi yazdı

Çağatay dilinde yazdığı bu kitaplar Farsça'ya ve Avrupa dillerine de tercüme edildi

Avrupa edebiyatında kendisine geniş yer verilmiş, 16

yüzyıldan itibaren hakkında pek çok eser neşredilmiştir

Bu eserlerin pek çoğunda Timur'dan iyi kalpli ve büyük hükümdar olarak bahsedilmektedir

Osmanlı hükümdarı I

Bayezid ile harp ettiği için bazı Osmanlı tarihçileri onu kötülemektedir

Ancak Timur, Ankara Savaşı'ndan sonra Hıristiyan şövalyelerini İzmir’den uzaklaştırmıştır

Timur öncesinde Türkistan Türklüğü göçebeydi

Timur, Mâverâünnehr’i şehirleştirdi

Obaları iskan etti

Su kanalları inşasıyla toplumu tarıma geçirdi

Büyük şehirleri ticâret yollarına bağladı

Fetihleriyle âlimleri, sanatkarları Orta Asya’ya topladı

Ayrıca Timur bizzat komuta ettiği hiç bir savaşı kaybetmemiştir

Timur, Teftazani gibi âlimleri meclisinde bulundurur, nasihatlerini dinlerdi

Zamânında Fadlullah-ı Hurûfî tarafından kurulan ve "Hurûfîlik" adı verilen fırka mensupları yayılmaya başladı

Kendisini tanrı îlân ederek bütün dinleri reddeden, Fadlullah’ı, oğlu Miranşah’a emir vererek 1393’te öldürttü

Tekkelerini dağıttı

İslâm ülkelerindeki bu kişilerin çoğunu uzaklaştırdı

Timur'un Mezarı - Gur Emir

Mezarının Açılması
19 Haziran 1941'de Sovyet antropolog Mikhail Gerasimov, Timur'un bedenini inceledi

Ancak Timur'un mezarını açmadan önce protestolarla karşılaşmıştı ve mezarın lanetli olduğuna dair geniş bir inanış vardı

Anıt mezarında her kim olursa olsun Timur'un mezarını deşerse ülkesine savaş şeytanlarının dolacağını söyleyen bir yazı vardı

Gerasimov mezarı açtıktan 3 gün sonra 22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası Sovyetler Birliğine savaş ilan etti

Kapadokya Uçhisar’da ki Timur

08-03-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Emir Timur -Timur Han - Timurlenk (1336 – 1405) Emir Timur - Timur Han - Timurlenk (1336 – 1405) Emir Timur veya Timur Han (8 Nisan 1336, Şehr-i Sebz, Türkistan - 19 Mart 1405, Otrar) Timurlu İmparatorluğunun kurucusudur Sultan Uluğ Bey'in büyükbabasıdır Babası Türk Afşar boyu reislerinden Emir Turagay, annesi Tigin Hatundur Moğol olmadığı için han ünvanı yerine emir ünvanını kullanırdı 1336 senesinde Maveraünnehir’de Semerkand’la Belh arasında Keş (diğer adıyla Şehr-i Sebz) kasabasında doğdu Timur, babasının vefâtından sonra emirler arasında geçimsizlikler yüzünden memlekette anarşinin hâkim olması üzerine siyâsete karıştı Mâveraünnehir Hâkimi Emir Hüseyin ile birlikte Doğu Türkistan Hükümdarı Tuğluk Timur’a karşı mücadele verdiler Bayezid'in Timur Tarafından Esir Alınışı Askeri Yaşamı Timur Han, 1360'ta Maveraünnehirde önemli bir üne sahip oldu Çağatay Hanlığında önemli bir başarı kazandı ve kendi imparatorluğunu kurdu 1369’da, Emir Hüseyin ile arası açılan Timur, onun ölümünden sonra Mâverâünnehir’e tek başına hâkim oldu ve Semerkand’a gelerek tahta çıktı Timur, yedi senede İran’ı hâkimiyeti altına aldı Azerbaycan, Irak-ı Acem ve Irak-ı Arab’ı ele geçirdi Yine 1371 ve 1379 yıllarında yaptığı seferlerle Harezm’i kendine bağladı Timur, 1389’a kadar beş sefer yaparak Uygurları itaat altına aldı Mülteci Altınordu Prensi Toktamış’a yardım edip, destekleyerek Altınordu hükümdarı yaptı Toktamış Han, Emir Timur'a ihânet edince, 1390 ve 1391’de onu iki kere mağlup etti İtil Irmağı doğusuna hâkim oldu Daha sonra Hindistan üzerine de sefer açıp, 1399’da Kuzey Hindistan’ı zaptetti Yaptığı bütün savaşları kazanan Emir Timur, 1400'de Ermenistan ve Gürcistanı,1401-1402’de Suriye’yi aldı Halep ve Şam'ı da aldıktan sonra Memlüklüleri bozguna uğrattı ve 1401 Haziranında Bağdat'ı ele geçirdi Daha sonra Yıldırım Bayezid ile yaptığı 1402 Ankara Savaşı sonunda bazı Osmanlı topraklarını hâkimiyeti altına aldı ve Osmanlıda 12 yıl sürecek Fetret Devri'nin başlamasına neden oldu Böylece Çin’e ve Delhi’ye kadar bütün Asya’yı, Irak, Suriye ve İzmir’e kadar Anadolu’yu aldı 200000 kişilik bir ordunun başında Çin’e sefere giderken Şubat 1405’te Sir Derya yakınlarındaki Otrar'da öldü Timur, pek çok medrese ve kütüphane yaptırdı Bilhassa Semerkant şehrini imar etti Burada pek çok sanat eserleri yaptırarak, Semerkant'ı örnek ve zengin bir şehir hâline getirdi Tüzükât-ı Tîmûr adıyla yasalar çıkardı ve kendi tarihini kendi yazdı Çağatay dilinde yazdığı bu kitaplar Farsça'ya ve Avrupa dillerine de tercüme edildi Avrupa edebiyatında kendisine geniş yer verilmiş, 16 yüzyıldan itibaren hakkında pek çok eser neşredilmiştir Bu eserlerin pek çoğunda Timur'dan iyi kalpli ve büyük hükümdar olarak bahsedilmektedir Osmanlı hükümdarı I Bayezid ile harp ettiği için bazı Osmanlı tarihçileri onu kötülemektedir Ancak Timur, Ankara Savaşı'ndan sonra Hıristiyan şövalyelerini İzmir’den uzaklaştırmıştır Timur öncesinde Türkistan Türklüğü göçebeydi Timur, Mâverâünnehr’i şehirleştirdi Obaları iskan etti Su kanalları inşasıyla toplumu tarıma geçirdi Büyük şehirleri ticâret yollarına bağladı Fetihleriyle âlimleri, sanatkarları Orta Asya’ya topladı Ayrıca Timur bizzat komuta ettiği hiç bir savaşı kaybetmemiştir Timur, Teftazani gibi âlimleri meclisinde bulundurur, nasihatlerini dinlerdi Zamânında Fadlullah-ı Hurûfî tarafından kurulan ve "Hurûfîlik" adı verilen fırka mensupları yayılmaya başladı Kendisini tanrı îlân ederek bütün dinleri reddeden, Fadlullah’ı, oğlu Miranşah’a emir vererek 1393’te öldürttü Tekkelerini dağıttı İslâm ülkelerindeki bu kişilerin çoğunu uzaklaştırdı Timur'un Mezarı - Gur Emir Mezarının Açılması 19 Haziran 1941'de Sovyet antropolog Mikhail Gerasimov, Timur'un bedenini inceledi Ancak Timur'un mezarını açmadan önce protestolarla karşılaşmıştı ve mezarın lanetli olduğuna dair geniş bir inanış vardı Anıt mezarında her kim olursa olsun Timur'un mezarını deşerse ülkesine savaş şeytanlarının dolacağını söyleyen bir yazı vardı Gerasimov mezarı açtıktan 3 gün sonra 22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası Sovyetler Birliğine savaş ilan etti Kapadokya Uçhisar’da ki Timur