Demokrasi Şehitlerimiz

Bahriye Üçok

| 6 Ekim 1990 |






1919 Trabzon doğumlu Doç Dr Bahriye Üçok, Türk tarihçi ve siyasetbilimci, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi öğretim üyesi, Senatör, Ordu Milletvekili ve SHP Parti Meclis üyesi idi

Hamit Ataç'ın kızıdır Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof Dr Coşkun Üçok ile evlenmiş ve Kumru isminde bir kızı olmuştur

İlk ve Ortaokulu Ordu'da okuyan Üçok, Kandilli Kız Lisesi'ni bitirdi Yüksek öğrenimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Ortaçağ Türk-İslam Tarihi Bölümü'nden alırken, aynı zamanda Devlet Konservatuarı Opera Bölümü'ne de devam etti ve bu bölümü de bitirdi Samsun ve Ankara'da on bir yıl süren lise öğretmenliğinden sonra, 1953 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde öğretim üyesi oldu Aynı zamanda bu fakültenin ilk kadın öğretim üyesidir




1957 yılında doktor, 1964 yılında "İslâm Devletlerinde Kadın Hükümdarlar" adlı çalışmasıyla da doçent olmuştur Farsça ve Arapça'yı iyi derecede bilen Üçok, Kur'an-ı Kerim'e bağlı kalarak İslâm dinini çağdaş, gerçekçi ve dinin özünde bulunan hoşgörüyle yorumladı Bu nedenle 1960'lı yıllardan itibaren tehditler almaya başladı ve kendini güvende hissetmediği için akademik çalışmalarına ara vermek zorunda kaldı

1971 yılında Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından kontenjandan senatör seçildi ve böylelikle aktif siyasî yaşama atılarak beş yıl boyunca Cumhuriyet Senatosu divan üyeliği yapmıştır Siyasî tercihini CHP'den yana kullanan Üçok, 1977'de CHP'ye katıldı 12 Eylül'den sonra açılan Halkçı Parti'nin 1983'de kurucu üyesi oldu Daha sonra 1983 seçimlerinde de bu partiden Ordu milletvekili olarak TBMM'ye girdi 1986'dan itibaren SHP üyesi oldu ve 1990 Eylül'ünde bu partinin parti meclisi üyesi seçildi

Kasım 1988'da televizyonda yapılan bir açık oturumda, "İslâm'da örtünmenin ve oruç tutmanın zorunlu olmadığı" iddialarına dayanan açıklamalarından sonra, "İslâmî Hareket" adlı örgütün yoğun tehditlerini almaya başladı[kaynak belirtilmeli] Üçok, 6 Ekim 1990 günü Ankara'nın Çankaya ilçesindeki Köroğlu Caddesi'nde bulunan evine, Ekspres Kargo tarafından ulaştırılan ve gönderici olarak İlmî Araştırmalar Vakfı'nın göründüğü kitap paketini saat 1630 sularında kapısının önünde açmaya çalışırken, paketin içine yerleştirilmiş olan bomba patladı Ağır yaralı olarak Hacettepe Tıp Fakültesi Acil Servisi'ne kaldırılan Üçok, saat 20 sularında burada yaşamını yitirdi Cenazesi 9 Ekim günü Maltepe Camii'nden kaldırılmış ve Karşıyaka Mezarlığı'na defnedilmiştir SHP Parti Meclisi üyesi olan Doç Dr Bahriye Üçok, katledildiği sırada SHP için bir laiklik raporu hazırlamaktaydı Üçok, katıldığı toplantılarda sık sık laiklik, kadın hakları ve irtica tehlikesi üzerinde durmuş ve "laikliğin savunucusu ilâhiyatçı" olarak tanınmıştır

Fransızca, Arapça ve Farsça bilen Üçok, "İslâm'dan Dönenler", "Yalancı Peygamberler" ve "İslâm Devletlerinde Kadın Hükümdarlar" adlı üç kitap yayınlamıştır
Ölümünün ardından adı, İzmir'de önemli bir meydan ve semte; Artvin ve Ankara'da da bir caddeye verilmiştir

Eserleri

• "İslam'dan Dönenler ve Yalancı Peygamberler",
• "İslam Devletinde Kadın Hükümdarlar",
• "İslam Tarihi",
• "Emeviler - Abbasiler ve Atatürk'ün İzinde Bir Arpa Boyu"

Bunların haricinde birçok makale ve araştırma yazısı da kaleme aldı Aly Mazahéri'nin "Ortaçağda Müslümanların Günlük Yaşayışları" adlı yapıtını da Türkçe'ye kazandırdı