Demokrasi Şehitlerimiz

Uğur Mumcu

| 24 Ocak 1993 |





Annesi Nadire Hanım, babası Tapu Kadastro memuru Hakkı Şinasi Bey idi Ailesi Ankaralı olan Uğur Mumcu, 22 Ağustos1942 tarihinde, babasının memuriyeti dolayısıyla Kırşehir'de, dört kardeşin üçüncüsü olarak doğdu
Eşi Şükran Güldal Mumcu (Homan) ile olan evliliğinden (1976) bir oğlu (Özgür) ve bir kızı (Özge) olmuştur
Uğur Mumcu anısına ailesi tarafından Ekim 1994'te Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı adında bir vakıf kurulmuştur

Eşi Şükran Güldal Mumcu, 23 Dönem TBMM'ye İzmir Milletvekili olarak girmiş ve halen TBMM Başkanvekilliği görevini yürütmektedir

Ağabeyi İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Av Ceyhan Mumcu'nun Uğur Mumcu ile ilgili röportajlarının bir kısmı "Kardeşim Uğur Mumcu" adıyla bir kitapta toplanmıştır

İlk ve orta okulları Ankara Bahçelievler Deneme Lisesi'nde okuyan Mumcu çok aktif bir öğrenciydi 1961'de başladığı üniversite eğitimini avukat olmak üzere başladığı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde 1965'de tamamladı Henüz öğrenciyken 26 Ağustos 1962’de Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan Türk Sosyalizmi başlıklı makalesiyle Yunus Nadi Ödülü’nü aldı 1963’de fakültede öğrenci derneği başkanı seçildi 1969-1972 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde İdare Hukuku Profesörü Tahsin Bekir Balta'nın asistanı olarak çalıştı

Askerliğini yapmaya hazırlandığı sırada 12 Mart dönemi’nde bir yazısında kullandığı "ordu uyanık olmalı" sözleriyle, "orduya hakaret etmek", "sosyal bir sınıfın öteki sosyal sınıflar üzerinde tahakkümünü kurmak" suçunu işlediği iddasıyla gözaltına alındı Mamak Askeri Cezaevi’nde pek çok aydınla birlikte bir yıla yakın kalan Uğur Mumcu, bu davadan dolayı 7 yıl hapse mahkûm edildi Fakat Yargıtay'ca karar bozuldu ve serbest bırakıldı Bu olaydan sonra Mumcu askerliğini, yedek subay olarak yapması gerektiği halde, 1972-1974 yılları arasında Ağrı'nın Patnos ilçesinde, resmi tanımıyla "sakıncalı piyade eri" olarak tamamladı Patnos'ta, ağır koşullar altında askerliğini yaparken, zaten uzun zamandan beri var olan ülseri yüzünden mide kanaması geçirdi

Yeni Ortam gazetesinde köşe yazarlığı yapan Uğur Mumcu, 1975’ten itibaren Cumhuriyet’te 'Gözlem' başlıklı köşesinde düzenli olarak yazmaya başladı Aynı zamanda Anka Ajansı'nda çalışmaktaydı 1975’te Mart dönemini sergilediği makalelerinden oluşan Suçlular ve Güçlüler adlı kitabını yayınladı Aynı yıl, Altan Öymen'le birlikte hazırladıkları, Süleyman Demirel'in yeğeni Yahya Demirel'in hayali mobilya ihracatını konu edinen, Mobilya Dosyası adlı kitabı yayınlandı





1977 yılından sonra sadece Cumhuriyet için yazmaya başladı 'Gözlem' başlıklı köşesinde 1991 yılının Kasım ayına kadar aralıksız olarak yazdı 1977’de Sakıncalı Piyade ve Bir Pulsuz Dilekçe kitapları yayımlandı Ertesi yıl, Sakıncalı Piyade adlı yapıtını Rutkay Aziz ile birlikte tiyatroya uyarladı Oyunu Ankara Sanat Tiyatrosu tam 700 kere sahneledi 1978’de, ünlünün yaşam öykülerini, siyasal geçmişlerini, bir güldürü zenginliğiyle anlattığı kitabı Büyüklerimiz yayımlandı

1981’de terörün silah kaçaklığıyla ilgisini ortaya koymak ve kamuoyunu bu konuda uyarmak için yazdığı Silah Kaçakçılığı ve Terör yayımlandı Aynı yıl, Mehmet Ali Ağca’nın Papa’yı öldürme girişiminden sonra Ağca üzerine inceleme ve araştırmalarını yoğunlaştırdı

Türkiye'de terör olaylarının artması nedeniyle 1979 yılında 12 Mart dönemi öncesi ve sonrası gençlik liderlerinin yaşadıklarını kendi ağızlarından yansıttığı ve silahlı eylemlerle bir yere varılamayacağına dikkat çektiği kitabı Çıkmaz Sokak’ı yayımladı 1982’de Ağca Dosyası, ardından Terörsüz Özgürlük adlı makale derlemesi yayımlandı 1983 yılında Ağca ile cezaevinde röportaj yaptı 1984 yılında Aziz Nesin öncülüğünde bir grup tarafından Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanlığına sunulan, ancak Kenan Evren'in imzalayanları "vatan hainliği" ile suçlayarak dava açtığı Aydınlar dilekçesinin hazırlanmasına katıldı; 12 Eylül dönemindeaydınlara yapılan işkenceyi anlatan Sakıncasız adlı oyunu yazdı; Papa-Mafya-Ağca kitabını yayımladı

1987’de araştırmacı gazetecilik açısından büyük bir başarı kabul edilen Rabıta ve 12 Eylül adlı kitapları; 1991’de en önemli araştırmalarından biri olan Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925 yayımlandı

1991 yılında İlhan Selçuk ve yaklaşık seksen Cumhuriyet gazetesi çalışanı ile birlikte gazeteden ayrıldı Bir süre işsiz kaldı 1 Şubat - 3 Mayıs 1992 tarihleri arasında Milliyet Gazetesi'nde yazan Mumcu, Cumhuriyet Gazetesindeki yönetim değişikliği üzerine 7 Mayıs 1992'de Cumhuriyet'e döndü

Mumcu, 7 Ocak 1993 tarihinde Mossad ve Barzani isimli bir yazı yazdı Bu yazısında Barzani, CIA ve Mossad arasındaki bağlantılara değindi ve yazısını şöyle bitirdi:
"Kürtler sömürgeciliğe karşı bağımsızlık savaşı yapıyorlarsa ne işi var CIA ve MOSSAD'ın Kürtler arasında? Yoksa CIA ve MOSSAD, antiemperyalist savaş veriyorlar da dünya bu savaşın farkında değil mi?"
8 Ocak 1993 tarihli Cumhuriyet Gazetesindeki Ültimatom başlıklı yazısında ise yakında yayınlayacağı kitabında istihbarat örgütleri ile Kürt milliyetçileri arasındaki bağlantıları açıklayacağını yazmıştı Kardeşi İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ceyhan Mumcu, cinayetten önce Uğur Mumcu'nun İsrail elçisiyle görüşme yaptığını basına gönderdiği açıklamada yazmıştı Gazetecilik hayatı başarılarla dolu olan Mumcu 24 Ocak 1993 tarihinde uğradığı bombalı saldırı sonucu hayatını kaybetmeden önce polis-mafya-siyaset ağının derin boyutlarını araştırmaktaydı Öldürülme sebebi olarak Abdullah Öcalan'ın bir müddet MİT için çalıştığını araştırması iddia edilmektedir

Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993'te Ankara'da Karlı Sokak'taki evinin önünde, arabasına konan C-4 tipi plastik bombanın patlaması sonucu suikaste kurban gitti Suikastın hemen ardından olay yerinde inceleme yapan uzmanların hiçbir delil bulamadığı, patlamayla etrafa dağılan ve cımbızla toplanması gereken delillerin ise süpürgeyle süpürüldüğü iddia edilmiştir

Suikastı, İslami Hareket Örgütü, İBDA-C, İslami Cihat gibi örgütler üstlendi Suikastin arkasinda Mossad'ın ve kontrgerilla'nın olduğu da iddia edilmiştir Ergenekon Davası sanıklarından Ümit Oğuztan, iddianamede yer alan ifadesinde, Mumcu'nun seri numarası silinmiş ve şu an Irak Devlet Başkanı olan Kürdistan Demokratik Partisi lideri Talabani'ye götürülen silahlarla ilgili araştırması nedeniyle öldürüldüğünü iddia etti

Mumcu'nun eşi Güldal Mumcu'yu ziyaretleri sırasında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel, Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü ve İçişleri Bakanı İsmet Sezgin, "cinayeti çözmenin, devletin namus borcu olduğu"nu belirterek adeta namus sözü verdiler (1993) Suikastçi(ler) ve arkalarındaki güç(ler) Ocak 2011 itibarıyla hâlâ net bir şekilde açığa çıkarılamadı

Uğur Mumcu Adının Yaşatılması

Mumcu'nun uğradığı suikast sonucu birçok alanda adının yaşatılması için anma, etkinlik, gösteriler yapılmış ve adına birçok cadde, sokak ve kültür merkezine isimler verilmiştir

Bunlardan bazıları şöyledir:
Tesis: İzmir Bornova Uğur Mumcu Kültür ve Sanat Merkezi
Tesis: İzmir Karabağlar Uğur Mumcu Sosyal Tesisleri
Anma: (31011993) Altay Futbol Takımı Mumcu suikastinden sadece 7 gün sonra bir maçına anma pankartı ile çıkmıştır
Anma: Her yıl 24 Ocak günü kabri başında anılmaktadır

Eserleri

• Mobilya Dosyası (1975)
• Suçlular Ve Güçlüler (1975)
• Sakıncalı Piyade (1977)
• Bir Pulsuz Dilekçe (1977)
• Büyüklerimiz (1978)
• Çıkmaz Sokak
• Tüfek İcad Oldu
• Silah Kaçakçılığı Ve Terör (1981)
• Söz Meclisten İçeri
• Liberal Çiftlik
• Devrimci Ve Demokrat
• Aybar İle Söyleşi
• İnkılap Mektupları
• Rabıta
• 12 Eylül Adaleti
• Bir Uzun Yürüyüş
• Tarikat - Siyaset - Ticaret
• Kazım Karabekir Anlatıyor
• 40'ların Cadı Kazanı
• Kürt İslam Ayaklanması 1919-1925
• Gazi Paşa'ya Suikast
• Sakıncalı Piyade (Tiyatro)
• Söze Nereden Başlasam
• Bu Düzen Böyle Mi Gidecek?
• Bomba Davası Ve İlaç Dosyası
• Sakıncasız
• Eğilmeden Bükülmeden
• Kürt Dosyası (1993)
• Türk Memet Nöbete Uğur Mumcu Seçmeler
• Kır Çiçekleri
• Uyan Gazi Kemal
• Saklı Devletin Güncesi "Çatlı vs"
• Çocuklar İçin
• Unutmayalım, Unutturmayalım
• Dost Yüzlerde Zaman
• Polemikler
• Gazetecilik

Hakkında Yazılan Yapıtlar

• Kardeşim Uğur Mumcu, Ceyhan Mumcu, Kaynak Yayınları, Ankara 2008
• Uğur Olsun!/ Bir Devrimcinin Öyküsü, Sevgi Özel, Bilgi Yayınevi, 3 baskı, Ankara 2003
• Uğur Mumcu Cinayeti, Uğur Mumcu Vakfı Yayınları, Ankara 1997
• Uğur Mumcu ve 12 Mart Geriye Dönüşün İlk Adımı, Emin Değer, Uğur Mumcu Vakfı Yayınları, Ankara 1996
• Sol'un Namusu Uğur Mumcu, Gökçe Fırat Ali, İleri Yayınları, 2009