Hangi Balık Nasıl Yenir

LÜFER


Akdeniz,Karadeniz, Marmara, Hint Okyanusu ve Atlas Okyanusu’nda sürüler dolaşan lüfer pullu bir göçmen balıktır Soğuk denizlerde yaşayanları daha yağlı olduğundan daha da lezzetli olur Ülkemizde Karadeniz’de ve İstanbul Boğazı ile Marmara Denizi’nde yakalananların tadı muhteşemdir Daha güney denizlerimize inildikçe yavanlaşır ve kendisine mahsus o güzel tad ve kokuyu kaybeder


Eylül ortasından Ocak sonuna kadar olan zamanı en yağlı ve lezzetli zamanıdır Bu devre içinde ızgarası tavsiye edilir Çinekopun da ızgarası çok iyi olur, ancak mevsimi lüfere göre kısadır Kasım sonundan itibaren azalmaya başlar Diğer zamanlarda, büyüklüğüne göre pilakisi, buğulaması, kağıt kebabı ve tavası olur İlkbaharada son derece yağsız olduklarından tava, pilaki ve buğulaması tercih edilmelidir


Lüfer büyüklüğüne göre en çok isim alan balıktır


Lüfer çeşitleri şöyledir:


10 cm’ye kadar yaprak (20 adet/kg)


11-13 cm arası çinekop(16-19 adet/kg)


14-16 cm arası kabaçinekop (10-15 adet/kg)


17-20 cm arası sarıkanat (9-14 adet/kg)


21-30 cm arası lüfer (4-8 adet/kg)


31-35 cm arası kaba lüfer(2-3 adet/kg)


35 cm’den büyük kofana ( yaklaşık 1 kg/adet veya daha büyük)


PALAMUT


Uskumru,torik ve orkinosu içeren bir familyadandır Sürüler halinde yaşayan pulsuz, siyah etli bir göçmen balıktır Sırtı çizgili, karnı gümüş rengindedir Uzunluğu 1 metreye kadar varır Bu familyanın çeşitleri bütün denizlerimizde görülmekle birlikte en lezzetlileri Karadeniz ve Marmara’da avlanılan tipleridir Karadeniz ve Marmara palamutunda baştan kuyruğa doğru muntazam çizgiler halinde giden, dördü koyu, üçü açık menevişli yedi adet bant bulunur Ege’de yaşayan, Tombik, Benekli Orkinos ve Yazılı Orkinos isimleri alan yakın akrabasında ise sırttan karına doğru dalgalar halinde inen en az 16 adet alacalı bant ile karın civarında en az üç adet siyah benek bulunur Bu cinsin etinin tadı, hakiki palamuta nazaran hiç güzel değildir Ama çok kişi bu özelliği bilmeyip “palamut” diye aldanır ve sonra palamuttan soğur


Palamut avı Ağustos ayında başlar Önce Karadeniz’den sürüler halinde vanoz ve çingene palamutu, Eylül’den itibaren de palamut gelmeye başlar En lezzetli zamanı da Eylül başından Şubat ortalarına kadar olan zamandır Bu mevsimde çok yağlı olduğundan tavası biraz ağır kaçar Bu nedenle ızgarası ve fırını tavsiye edilir Aynı mevsimde yahnisi de harika olur Diğer mevsimlerde tavası yapılabilir Palamut siyah etli bir balık olduğundan buğulaması ve çorbası tavsiye edilmez


Palamutun boyuna göre isimlendirilmesi aşağıdaki gibidir:


20 cm’ye kadar palamut vanozu

20-30 cm arasıçingene palamutu

31-40 cm arasıpalamut

40-50 cm arasıkestane palamutu

51-60 cm arasıtorik

61-65 cm arasısivri

65-70 cm arasıaltıparmak

70 cm’den büyükzindandelen

Torik ve toriğin büyük boyları palamuttan daha çok yağlıdır Bu nedenle tuzlama ve lakerdası tercih edilir


LEVREK, MİNEKOP, EŞKİNE


12 değişik türden meydana gelen bu familya ılık ve tropik sukarın sığ kesimlerinde yaşar Vücutları iğ biçiminde ve yandan hafif basıktır Pulları oldukça iri olan levreklerin yanları genelde beyaz, alt bölümleri gümüşi, alt yüzgeçi ise sarımsıdır En irileri 1 metreyi geçebilir Ülkemiz denizlerinde 20 ila 60 cm arasında olurlar Bayağı levrek ve benekli levrek olmak üzere iki tipi mevcuttur Sırtlarındaki çok sayıda benek ile ayrılırlar Benekli levrek Güney Ege ve Akdeniz’de, bayağı levrek ise bütün denizlerimizde görülür


Karadeniz’de kötek olarak ta bilinen minekop ta bu familyanın diğer bir türüdür Eşkineye çok benzeyen minekoplar 30 ila 80 cm arasında olur 1 metreden büyük ve 20-25 kg olanlarına da rastlanmıştır Erişkinler kıyıya yakın kayalık dipleri, yavrular ise akarsu ağızlarını tercih ederler Parlak mavimsi-gri renkteki vücudu sırttan karına doğru inen sarı menevişli çizgilerle bezenmiştir Karnı gümüşi beyazdır


Eşkine ise bütün denizlerimizde görünen kıyıya yakın kayalık diplerde yaşıyan bir türdür Ortalama 30 cm ve 600 gramdır 3-4 kiloluk irilerine de rastlanmıştır Sırtı kamburumsudur ve koyu kahve ile lacivert arası bir renktedir Karnı ise sarı-beyaz menevişlidir Başının içinde, gözlerinin arkasında herbiri 4-5 gram ağırlığında iki adet beyaz taş bulunur Halk arasında bu taşların idrar söktürücü ve böbrek taşı düşürücü olduğuna inanılır


Genelde tek gezen, geceleri avlanan ve oyuklar arasından süzülürcesine dolaşan bu balığın başlıca besini karides ve yavru balıklardırYıl boyunca yenen levreğin çok lezzetli eti vardır En güzel mevsimi kış ayları ve ilkbaharın başıdır Her türlü yemeği yapılan levreğin buğulaması, fıfırnda kağıt kebabı ve mayonezlisi nefis olur Levrek özellikle şaraplı ve mayonezli balık yemeklerine çok güzel gider