Hangi Balık Nasıl Yenir

TRANÇA,SİNARİT


Trança genelde sinaritlerin irisi için kullanılan bir isimdir Lagos ve orfozla büyük benzerlik gösterirlerse de ayrı familyalara mensupturlar


İSTAVRİT


İstavrit, Marmara ve Boğaz’da balık avlamaya başlayanların ilk tanıştıkları balıktırAğzı öne uzayabilen, dişleri ince, gözleri iri, kuyruğu derin çatallı ve vücudu iğ biçiminde olan göçmen bir balıktır Marmara, Ege ve Karadeniz’de yaşayan yerli türleri de vardır Marmara’da 15-20 cm, Ege’de 30 cm civarında olurlar Marmara’da boyu 10 cm’nin altında olan küçük istavritlere kıraça tabir edilir Karadeniz’in doğusunda istavritler palamut büyüklüğünde, yaklaşık 50 cm boyunda olurlarSarıkuyruk istavrit veya sarıkanat istavrit diye anılan tipi sularımızda en çok bulunan türüdür


İstavritler sonbaharda Marmara’ya iner, mayıs’tan itibaren de Karadeniz’e geri dönmeye başlarlar Her mevsimde yakalanan istavritin en lezzetli olduğu zaman Kasım ila Şubat ayları arasıdır Tavası ve fırını çok güzel olur


İZMARİT


Ağzı körüklü, gözleri iri, sırt-göğüs ve anüs yüzgeçleri sert diken ışınlı bir balıktır Sularımızda iki türü vardır: menekşe izmarit ve istargilos İzmaritin erkekleri dişilerden daha iri olurlar Dişiler 20 cm civarında olurken erkekler 25 cm’ye kadar uzayabilir


İzmarit midye, deniz solucanı ve balık yumurtaları ile beslenen bir dip balığıdır Eti beyaz ve son derece lezzetlidir Tavası güzel olur Sonbahar ve kış aylarında ızgarası dahi yapılır İzmaritler ızgara yapılırken ayıklanmaz Olduğu gibi pişirilip bilahare derisi, bağırsakları ve kılçıkları ayıklanır Üzerine limon ve zeytinyağı ile kıyılmış maydanoz eklenerek hazırlanır Pulları kazındıktan sonra derisi tulum çıkarılarak yapılan tavası da çok güzel olur


KALKAN


Karadeniz’in bu ünlü balığı bütün yassı, oval vücudu, bir tarafı siyaha yakın diğer tarafı beyaz rengi ve beyaz tarafındaki düğmeleri ile tanınır Her iki tarafı siyah olan kaya kalkanı’na da nadiren rastlanır Kaya kalkanı daha çok Sinop, Samsun yörelerinde çıkar İstanbul Boğazı’nın kuzeyinde, Karadeniz’in batısında avlanan kalkan bir tarafı siyah, bir tarafı beyaz olan bayağı kalkandır Kalkan karadeniz içinde, kışın kuzeyden güneye göç eder


Her mevsim avlanan kalkan bütün sene boyunca yenebilir En lezzetli zamanı Ocak sonundan Mart ortalarına kadardır Tavası çok güzel olur Buğulaması ve kağıt kebabı da yapılır İlkbahar sonlarından itibaren Ağustos ayına kadar yakalanan kalkan yavrularının tavası nefis olur


KEFAL


Yaz ayları dışında lezzetli olan pullu ve göçmen olmayan bir balıktır Bütün denizlerimizde yetişir Sonbahar, Kış ve İlkbahar’da çok lezzetlidir Kefalin buğulaması ve pilakisi çok güzel olur Ayrıca likorinoz denilen tütsülüsü de çok makbuldur Bir kefal türü olan haskefalin kurutulmuş yumurtaları çok aranan bir deniz ürünü, bir mezedir Sarı kulak kefalin tavası ve fileto ızgarası da yapılır


Kefal alırken çok dikkat etmek, tercihan tanıdık balıkçıdan almak gerekir Çünkü kefal kirli ve bulanık suları çok sever ve buralarda diğer balıklar yaşamazken o yaşar Örneğin İzmir Körfezi’nde diğer balıklar yaşamazken kefal bol miktarda bulunmaktadır Bu gibi sularda yakalanmış kefal insan sağlığı için büyük tehlike arzeder


KILIÇ


Türkiye’mizi çevreleyen denizlerde artık nadir görülen çok lezzetli bir balık türüdür Akdeniz ve Ege’de yıl boyunca, Karadeniz’de ise yalnız yaz ayları görülür Kılıç gibi uzun üst çenesi, lacivert-siyah sırt rengi ile tanınan bu balığın akrabası marlin bizim sularımızda bulunmaz Daha çok Atlas Okyanusu’nda Bermuda civarında bulunan bu balık pişince pembemsi et rengi, kafadan kuyruğa kadar uzanan sırt yücgeçi ve yuvarlak yerine enine yassı üst çenesiyle kılıçtan ayrılır


Her mevsimde yenebilen kılıçın en lezzetli zamanı Eylül-Şubat arasıdır Bu balığın en güzel defne yapraklı şişi olur Izgarası ve kağıt kebabı da yapılır


MEZGİT


Tavuk balığı olarak ta bilinen mezgit bütün denizlerimizde bulunmakla beraber en çok Karadeniz’de bulunur Yaz hariç devamlı yumurtalı durumdadır Mezgitin yumurtalı tavası, domatesli sotesi güzel olur


KIRLANGIÇ


Bütün denizlerimizde bulunan kırlangıç ortalama 25-30 cm olup nadiren 75 cm’ye kadar olanlarına da rastlanmaktadır Sırt rengi kırmızı-pembe, karuın ise pembe veya beyazdır Yakın akrabası olan öksüz’den, bu balığın pembe-gri veya komple gri sırtı, ve öksüzün ördek gagasını andıran ağız yapısı ile ayrılır Her ikisi de lezzetli olup genelde kırlangıç tercih edilir Çok gelişmiş solungaçları ve gırtlak yapısı medeniyle uğultu, inilti gibi değişik frekanslarda ses çıkarırlar Bu ses nedeniyle bir birçok balıkçı tarafından inleyen balık diye adlandırılır ve uğursuz sayılır


Kırlangıç ızgara ve tavaya uygun değildir Buğulaması, özellikle çorbası çok lezzetli olur Haşlanmış kırlangıçın ayıklanmış etleri mayonezli veya zeytinyağ-limon sıkarak soğuk olarak ta meze olarak lezzetle yenebilir


İSKORPİT, ADABEYİ


Kırlangıçtan bahsedince iskorpit ve adabeyini atlamak olmaz Her ne kadar aynı familyadan olmamakla beraber etleri ve uygun oldukları yemekler açısından çok benzerlik gösterirler İskorpit bütün denizlerimizde, adabeyi ise genelde Ege’e bulunur İskorpitin sırt dikenleri zehirlidir Bu nedenle balıkçıya ayıklattırılmalıdır