İmam-İ Malik Hazretleri

Daha sonra Iraklılar girsin diye çağırdı Yanına giren en son ben oldum Ebu Hanife'nin oğlu Hammad da aramızda idi"
İmam-ı Malik hazretleri, derslerinde vakar ve ciddiyet sahibi olup, lüzumsuz sözlerden tamamen uzak kalırdı Bu hususu, ilim tahsil edenler için de şart koşardı Bir talebesi şöyle dediğini nakleder: "İlim tahsil edenlere vakarlı ciddi olmak ve geçmişlerin yolundan gitmek gerekir, ilim sahiplerinin, bilhassa ilmi müzakereler sırasında kendilerini mizahtan uzak tutmaları gerekir Gülmemek ve sadece tebessüm etmek, âlimin uyması gereken adabdandır"
Yine bir talebesi şöyle der: "İmam-ı Malik, bizimle oturduğu zaman sanki bizden biri gibi davranırdı Konuşmalarımıza çok sade bir şekilde katılırdı Hadis-i şerif okumaya ve anlatmaya başlayınca onun sözleri bize heybet verirdi, sanki o, bizi, biz de onu tanımıyorduk"
İmam-ı Malik hazretleri elli sene müddetle ders ve fetva vermek suretiyle, insanların müşküllerini çözmüş ve kıymetli talebeler yetiştirmiştir Onun talebelerinin her biri memleketlerinin müracaat edilen âlimleri ve rehberi olmuşlardır
İmam-ı Malik hazretleri, Tefsir, Hadis ve Fıkıh ilminde büyük bir âlim idi Tefsir ilminde, ayet-i kerimelerden binlerce dini hüküm çıkaran büyük bir müfessir ve müctehid idi Tefsir ilminde "Garib-ül Kur'an" adlı bir eseri vardır Bu eseri kendisinden Halid bin Abdurrahman el-Mahzumi rivayet etmiştir
Hadis ilminde ise pek meşhur bir âlim ve muhaddistir Amir bin Abdullah ibn-i Zübeyr bin Avvam, Nuaym bin Abdullah, Zeyd bin Eşlem, Nafi' Mevla ibn-i Ömer, Seleme bin Dinar, Kadı Şüreyk bin Abdullah Nehai, Salih bin Keysan, İmam-ı Zühri, Safvan bin Selim ve daha çok sayıda hadis âliminden hadis-i şerif rivayet etmiştir Görüşüp, hadis-i şerif rivayet ettiği âlimlerin sayısı dokuzyüz civarındadır Hadis ilminde hüccet olduğuna dair ittifak vardır Yazmış olduğu "Muvatta" adındaki hadis kitabı çok muteber ve kıymetli bir eserdir
İmam-ı Malik hazretlerinin rivayet ettiği hadis-i şerifler ayrıca Kütüb-i sitte denilen meşhur altı hadis kitabında yer almıştır
Emevi devletinin parlak ve çöküş devrinde Abbasi devletinin kurulup geliştiği ve hakimiyeti elde ettiği bir devirde yaşayan İmam-ı Malik, çok hadiselere şahit olmuş, bozuk fırkalara karşı Ehl-i sünnet i'tikadını savunmuş, insanların doğru yola kavuşması hususunda büyük hizmetler yapmıştır Hicaz'da hadis öğrenme, dini sualleri sorma ve fetva hususunda büyük bir müracaat mercii olan imam-ı Malik pek çok âlim yetiştirmiştir
İmam-ı Malik yetmiş imam şehadet etmedikçe fetva vermeğe başlamadım buyurdu Okuduğum hocalarımdan pek az kimse vardır ki, benden fetva almamış olsun derdi İmam-ı Yafii buyuruyor ki, İmam-ı Malik'in bu sözü öğünmek için değildir Allahü teâlânın ni'metini bildirmek içindir Zerkani (Muvatta kitabını şerhederken diyor ki, (imam-ı Malik, meşhur mezheb imamıdır Yükseklerin yükseğidir Aklı kamil, fadlı aşikardır Resulullahın hadis-i şeriflerinin varisidir Allahın kullarına, O'nun dinini yaydı Dokuzyüz âlimle sohbet ve istifade etti Kendisi yüz bin hadis-i şerif yazdı Onyedi yaşında ders vermeye başladı Dersinde bulunanlar, hocalarının derslerinde bulunanlardan çok idi Hadis ve fıkıh öğrenmek için kapısına toplanırlardı Kapıcı tutmak zorunda kaldı, önce talebesine, sonra halktan herkese izin verir, içeri girerlerdi Halaya üçgünde bir giderdi "Halada çok bulunmaktan haya ediyorum" derdi (Muvatta kitabını yazınca, kendi ihlasından şüphe etti Kitabı suya koydu "Eğer ıslanırsa, bu kitab bana lazım değildir" dedi Hiçbir yeri ıslanmadı
Abdurrahman bin Enes, hadis ilminde, şimdi yeryüzünde Malik'den daha emin kimse yoktur Ondan daha akıllı bir şahıs görmedim Süfyan-ı Sevri, hadiste imamdır Fakat, sünnette imam değildir Evza'i, sünnette imamdır Fakat, hadiste imam değildir, İmam-ı Malik, hadiste de, sünnette de imamdır derdi Yahya bin Sa'id, İmam-ı Malik, Allahü teâlânın kullarına yeryüzünde hüccetidir, derdi
İmam-ı Şafii, "Hadis okunan yerde, Malik, gökteki yıldız gibidir, İlmi ezberlemekte, anlamakta ve korumakta, hiç kimse, Malik gibi olamadı Allah ilminde bana Malik kadar kimse emin değildir Allahü teâlâ ile aramda hüccet, İmam-ı Malik'tir Malik ile Süfyan bin Uyeyne olmasalardı, Hicaz'da ilim kalmazdı" derdi
Abdullah, babası Ahmed bin Hanbel'e sordu: Zühri'nin talebeleri arasında en kuvvetli hangisidir? Malik, her ilimde daha kuvvetlidir buyurdu Abdullah ibni Vehb diyor ki, Malik ve Leys olmasalardı, hepimiz sapıtırdık Evza'i, İmam-ı Malik'in ismini işitince, o, âlimlerin âlimi, Medine'nin en büyük âlimi ve Haremeyn'in müftisidir derdi
Süfyan bin Uyeyne İmam-ı Malik'in vefatını işitince, "Yeryüzünde bir benzeri kalmadı Dünyanın imamı idi Hicazın âlimi idi Zamanının hücceti idi Ümmet-i Muhammedin güneşi idi Onun yolunda bulunalım" dedi
Ahmed ibni Hanbel, İmam-ı Malik'in, Süfyan-ı Sevri'den, Leys'den, Hammad bin Seleme'den ve Evzai'den üstün olduğunu söylerdi Süfyan bin Uyeyne diyor ki, "İnsanlar sıkışacak, Medine'deki âlimden üstün birini bulamıyacaklar" hadis-i şerifi, İmam-ı Malik'i haber veriyor
İmam-ı Malik diyor ki, hergece Resulullahı görüyorum Mus'ab diyor ki, babam, Abdullah bin Zü-beyr'den işittim; Malik ile Mescid-i nebevi'de idik Biri gelip, Ebu Abdullah Malik hanginizdir dedi Gösterdik Yanına gidip selam verdi Boynuna sarılıp, alnından öptü Rü' yada Resulullahı burada oturuyor gördüm Malik'i çağır buyurdu Sen geldin Titriyordun Rahat ol ya Eba Abdullah! Otur, göğsünü aç buyurdu Açınca her yere güzel kokular yayıldı dedi İmam-ı Malik ağladı ve rüyanın tabiri ilimdir dedi
İmam-ı Şafii ile Ahmed bin Hanbel, İmam-ı Malik'in sohbetinde bulunmuşlardır Onun ilminden çok istifade etmişlerdir Bunların, İmam-ı Malik'in talebesinden olması, O'nun şeref ve üstünlüğüne kafidir, en büyük vesikadır
Kendisinden daha bir çok kimseler ilim öğrenip, herbiri memleketlerinin imamı (âlimi) ve insanların rehberi olmuştur Bunlardan bazıları şu zatlardır Muhammed bin ibrahim bin Dinar, Ebu Haşim ve Abdulaziz bin Ebi Hazım Bunların herbirisi dinde ehl-i ictihad sahibi idiler Osman bin Hakem, Abdurrahman ibni Halid, Muin bin İsa, Yahya bin Yahya, Abdullah bin Mesleme-i Ka'buni, Abdullah bin Vehb gibi daha nice talebesi vardır Bütün bunlar, hadis ilminde mümtaz (seçilmiş; âlim olan İmam-ı Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Ahmed ibni Hanbel, Yahya ibni Main ve diğer hadis âlimlerinin üstadlarıdır Celaleddin Süyuti, imam-ı Malik'den hadis rivayet eden 993 zatin isimlerini elifba sırasıyla (Kitabü tezyin-il memalik bi menakıbıs Seyyid İmam Malik) adlı kitabında yazmıştır
İmam-ı Malik hazretleri, herhangi bir dini meselenin hükmünü tayin için, Kur"an-ı kerime, hadis-i şeriflere, ümmetin icmaına ve lüzum olduğunda kıyasa müracaat ederdi