Mevlana'dan Cevher Beyitler...

6
Kamil ve hamın eli:
Kâmilî ger hâk gired zer şeved
Nâkıs er zer bürd hâkister şeved 1/1674


Hamla olgunun bir farkı eldeki imkanı kullanış biçimidir Olgun kişi toprağı ellese altın kesilir O kötülükten bile iyilik çıkarır, imkansızlığı imkana çevirir Leşin kokusunu duymaz da parlayan dişlerine hayran olur Güneş gibi çiği pişirir, misk gibi yaklaşanı kokular Nasipsiz hamın elindeyse altın bile küle döner Kendi yumsuzluğunu çevresine de bulaştırır,düşerken başkalarını da düşürür Değer bilmediği için altın değerindeki insanlar onun yanında geçmez mangıra döner, hor ve hakir duruma düşerler


7
Şeker ekmek olur mu:
Ger şekerler olsa şekl-i kurs-ı nân
Nan değil ta"mı şekerdir bî-gümân 1/2980

Dış benzerliği iç benzerliği demek değil Nasıl ki şekeri ekmek şekline de soksan tadı ekmek değil yine şekerdir Yediğin şeyin şeker mi ekmek olduğunu bilmek için tatmak lazım Gözün tatmadan yana nasibi yok çünkü O halde kalıbı şekere benzeyen her adamı da şeker sanma Bu dünya elbisesiz adamlar ve adamsız elbiselerle doludur

8
Balık resmi su içer mi:
Nakş-ı mâhîra çi deryâ vü çi hâk
Reng-i Hindûra çi sabûn u çi zâk 1/2866


Canlı balık için deniz hayat kara ölümdür Ama kağıda bir balık resmi yapsan onun ne denizden haberi olur, ne karadan Bunların benzerliği sadece şekilden ibarettir İnsanların kimisi de yalnız kalıp insanıdır Dışardan bakınca onların gözü kulağı, dili dudağı var sanırsın Gerçekteyse kalıbın burnu yoktur ki iyilikten bir koku alsın, kulağı ve gözü yoktur ki hayırlı sözleri işitsin, güzeli görsün Yüzü kara zenciye sabun da bir kara boya da Gerçek zenci ise gönül zencisidir O gönlün terazisi kırıktır; bu yüzden iyilikle kötülüğün farkını tartamaz