Ahmed İbni Kemal Paşa

Ahmed ibni Kemal Paşa

Osmanlı devlet adamlarından


1808 (H 1223) tarihinde İstanbulda doğdu Babası sultan kethüdalarından Seyyid İbrahim Ağadır 1886 (H 1304) tarihinde İstanbulda vefat etti Süleymaniye Camii haziresine (bahçesine) defnedilmiştir


Ahmed ibni Kemal Paşa, özel hocalardan ilim öğrendi 1825 tarihinde Defterdar Mektupçu Kalemine girdi 1829da nüfus sayımı için Anadolu ve Rumeli vilayetlerine tayin olunan memurların gönderdikleri defterleri tedkik ve icabını yapmak üzere tesis edilen Ceride Nezareti Başkatipliğine tayin edildi 1834te Hacelik, 1835de Rabia rütbesi verildi


Elçilikle İrana gönderilen Vakanüvis Es'ad Efendinin dikkatini çekip takdirlerini kazandı ve bu meziyetlerinden dolayı Esad Efendi, Ahmed Kemal Beyi Sefaret Sır Katipliği ve Tercümanlığına tayin ettirerek beraberinde Tahrana götürdü


İran dönüşünde, Mülkiye Nazırı Pertev Paşa tarafından sadaret mektubu kalemine getirildi İstanbula gelen İran şehzadeleri ve sefaret görevlilerinin tercümanlığında kullanıldı Daha sonra elçilikle Tahran ve İsfehana gönderildi


Ahmed ibni Kemal Paşa, 1840 tarihinde Sadaret Mektubu Kalemi Mümeyyizliğine ve Farsça tercümanlığına tayin edildi Devletlerle sürdürülen görüşmeler sonunda alınan kararlar üzerine düzenlenen Ferman-ı âlîyi, Mehmed Ali Paşaya tebliğ için Mısıra gönderildi


Ahmed ibni Kemal Paşa, Cizre Mütesellimi Bedirhan Beyle Van sancağında Tabari namındaki Nesturi Kabilesi arasındaki çatışma sebebiyle, tarafları barıştırmak için 1843 tarihinde Cizreye gönderildi Musul, Diyarbakır, Bağdad ve çevrelerini dolaştı


Ahmed ibni Kemal Paşa, 1849 tarihinde Avrupa mekteplerinin mevzuatını ve eğitim sistemini tetkik etmek için Avrupaya gönderildi Fransa, İngiltere ve Almanyadaki mekteplerin mevzuat ve eğitim metotlarını tetkik ederek rapor verdi


1863de Berlin sefirliği, daha sonra Karadağ komiserliği, 1865te Meclis-i Âlî-i Tanzimat Azalığına ve şehzadelerin ders nezaretine, 1859da Harem-i Hümayun Nezareti 1861de Rütbe-i Bâlâ ile Mearif Nezareti ile Takvimhane ve Matbaahane Nazırlığı, 1862de Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye Azalığı, 1864te ikinci defa Maarif Nezareti vekaletine tayin edilmiştir Bir ara Brüksele gönderildi 1868de Şura-yı Devlet Azalığına getirildi Bağdata gelen İran Şahının Mihmandarlığını yaptı 1870de vezirlik rütbesiyle Bağdata gönderildi Aynı sene Evkaf-ı Hümayun Nazırı oldu Bir çok devlet hizmetlerinde bulundu ve kendisine birinci rütbe-i Osmanî nişanı verildi


Ahmed ibni Kemal Paşa, ilim sahibi, mütevazı bir zat olup; Arapça, Farsça ve Fransızca lisanlarında mahir, Almancaya da aşina idi Nazırlık döneminde bir çok hayır eserleri yaptırmıştır


Müntehabat-ı Şehname, Farsça konuşmaya ait Risale-i Talim-i Farisî ve Kavâid-i Farisiyye gibi eserleri vardır Türkçe ve Farsça şiirleri Divan halinde tertip olunmuştur Bir beyti şöyledir:


İnsandır memerr-i vukuat-ı nik ü bed

Sabret Kemal mihnete in-niz begüzered


(İyi ve kötü pek çok hadisenin durağı insandır Mihnete (sıkıntılara) sabret Kemal, bunlar da geçer gider)