Mahalli Ve Manevi Heyecan Kirkpinar (Halil Delice)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Yağlı güreşte, Batılının hiç tanımadığı, bizlerin de unuttuğu güzelliklerden bahsetmek istiyoruz

Yağlı güreş için pehlivanlar, er meydanına, Kıbleye karşı durduktan sonra, “Allah Allah” nidaları, dua ve Hazreti Muhammed’e salavatlarla salınır

Pehlivanlar, niçin bu şekilde er meydanına gönderilir?
Türk askeri, cenge de bu şekilde gönderilir de onun için

Kırkpınar güreşleri, barış zamanında harbe hazırlığı, sahip bulunulan maddi-manevi değerlere sahip çıkmak için, madden ve manen güçlü olmayı sembolize ettiği için, cenkteki bütün özellikler, yağlı güreşte de vardır

Asker, savaşta, mehter marşlarıyla, yağlı güreşçilerse, davul zurnanın vurduğu kahramanlık türküleriyle coşmaktadırlar

Türkün hayatında, davul zurna üç yerde çalınır: Düğün, savaş ve güreşte

Savaş, sahip olunan güzelliklerin düşmana karşı savunulmasıdır

Güreşse, nefis, şeytan ve kötü arkadaşla (çevreyle) savaşa hazırlıktır

Düğün ise, aile, şeref ve namusa sahip çıkmaya, bunlar için her türlü fedakârlığı yapmağa işaret eder

Osmanlılar zamanında ve Cumhuriyet’in başlarında Kırkpınar, Hıdrellez günü başlardı

Nasıl Türk orduları sefere baharda çıkıyorlarsa, pehlivanlar da baharın müjdecisi Hıdrellez günü er meydanına çıkıyorlardı

Yağlı güreşte asıl olan ustalık, bilgi, kuvvet, cesaret ve metanettir

Kilo ve yaş sınırlaması yoktur

Bileği ve yüreği güçlü, 50 kiloluk 60 yaşındaki ihtiyar hak etmişse başta güreşebilir

Geleneksel yağlı güreşte, zaman sınırlaması yoktur

Bugün, güreşleri, planlanan zamanda bitirebilmek için zaman sınırlaması getirilmiştir

Ağa, güreşçilerin ve misafirlerin ev sahibidir, Kırkpınar’ın gerçek reisidir, ancak bugün ağanın görevi yalnızca semboliktir

Türk yağlı güreş geleneğinde, bir pehlivan bütün rakiplerini yendikten sonra, kispetini, Kâbe’ye astırırdı

Bu, “Güreşte rakiplerimi yendim, ancak senin nimetlerine şükretmekten aciz bir kulunum” demektir

Yağlı güreşte, güç ve oyun olarak birbirlerine eşit pehlivanlar, birbirlerinin güreş hayatlarını söndürmemek için “Kardeş Pehlivan” ilan edilir ve bir daha ciddi güreş tutmazlardı

Türk güreş tarihinin en meşhur kardeş pehlivanları Adalı Halil ve Kurtdereli Mehmet pehlivanlardır

Peşrev, yağlı güreşçilerin, güreşe başlamadan önce ısınmak için yaptıkları, yağlı güreşin manasını anlatan birçok güzellikler gizli ısınma hareketleridir

Yağlı güreşte, peşrev başlı başına bir destandır

Peşrev, Türk oğlunun vatan tutmak için Türkistan’dan Anadolu’ya oradan da Avrupa’ya akışının ifadesidir, Türk oğlunun tarih macerasını anlatır

Peşrev, Türk oğlunun sembolleri, ‘ok, yay, at, kurt ve kartal’ın figürleriyle donatılmıştır

EY PEHLİVAN GURURLANMA
Peşrevdeki güzellikler, ciltler dolusu kitapla anlatılmaz

Biz kısaca vermeğe çalışalım

Peşrevin başlangıcında, pehlivanlar diz çöküp, sağ elini toprağa dokundurduktan sonra, üç defa, dizine, dudağına ve başına götürürler

Bu, “Ey pehlivan, gücün, ustalığınla mağrur olma, topraktan geldin, yine toprak olacaksın, sahip bulunduğun nimetlerin hesabını vereceksin, gücün, malın fazlalığı, mesuliyeti fazlalaştırır” manasındadır

En zor şey; güçlü, galipken adaletli olmak, yani adalet karşısında boynunu bükmek, mağlubiyeti kabul etmek, zulüm etmemektir

Nitekim 2002 yılında 11 Eylül sonrası Afganistan, Çeçenistan, ve Doğu Türkistan’daki, daha sonra Irak ve Filistin’deki gelişmeler, günümüzdeki güçlülerin, adil olamadıklarını, kuvvetlerini zulüm yolunda kullandıklarını göstermiştir

Olimpiyatlar, tam olarak insanı ilahlaştırmanın, insan bedenini putlaştırmanın, ruhu, ruhi güzellikleri inkârın arenasıdır

Günümüz Batı medeniyetindeki insanlık anlayışının aynasıdır

Olimpiyatlar, dünden bugüne, milyarlar arasından daha çok zıplayanı, daha çok güçlüyü, daha çok koşanı, mızrağı, gülleyi daha uzağa fırlatanı seçme, bunları allayıp pullama, efsane olarak pazarlama organizasyonlarıdır

Ne yazık ki, daha çok zıplayan, daha çok konuşan değere bindikçe, daha merhametli, daha adaletli, daha çok yardımsever, daha bilgili, daha insanlar, gönül ve bileği kaynaştıranlar enayi gibi görüldü

Kırkpınar’ın doğmasına vesile olan bizim kültürümüzde, inancımızdaysa esas, “insanın putlaştırılmasının, ilahlaştırılmasının her anlamda önüne geçilmesi, onun yüce Yaradan’ın aciz bir kulu olduğunun” kesinkes belirtilmesidir

BUĞDAY BAŞAĞI GİBİ
Kırkpınar geleneğinde güç, kuvvet, ustalık, pehlivanlık, mal, evlat, zenginlik çoğaldıkça, mesuliyet de büyür

Bunlara sahip olanlar, “Bütün iyilikler, güzellikler, Allahü Tealadandır, bu nimetlere nasıl şükrederim?” endişesine düşerler,
bunlara şükredebilmek için, bu nimetlerle bütün canlılara faydalı olabilmek için gayret ederler, nimete kavuştukça, benim deyip başını dikmezler,
tam tersi “Rabbim, senin ihsanların, nimetlerin üzerimde ne kadar çok” deyip buğday başağı gibi boyun bükerler

Güreşçiler, peşrev esnasında, eliyle rakibinin paçasına dokunurlar, ellerini dudaklarına, sonra da başına götürürler

Bu, “Ben pehlivanlıkta, senin ayağının tozu olamam” demektir

İkinci manasıysa, rakibinin en büyük silahı olan paçalarının sağlam bağlanıp bağlanmadığını kontrol etmektir

Bu nasıl spordur ki, rakibinin en önemli silahının çalışıp çalışmadığını kontrol ediyor

Rakipler, birbirlerinin sırtlarını sıvazlarlar, bu; hem rakibinin iyi yağlanıp yağlanmadığını kontrol etmek hem de helalleşmektir

Kispet, 40 parçadan yapılır, bu kırklara, evliyalara işarettir

Kispetin kasnak sicimine üç düğüm atılır

Birinci düğüm, Allah’a kulluğa, ikinci düğüm Hazreti Muhammed’e ümmet olmağa, üçüncü düğüm de pirin, ustanın hakkına işarettir

Paça bendi, üç kat sarılır, bunlar tasavvuftaki; şeriat, tarikat ve hakikat üçlüsüne işaret eder

Kısacası, Osmanlılar zamanında kurulan Güreş Tekkelerinde, (Spor Akademilerinde), tasavvuf, Ahilik terbiyesi ve eğitimi aynen geçerliydi

08-02-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Mahalli Ve Manevi Heyecan Kirkpinar (Halil Delice) Yağlı güreşte, Batılının hiç tanımadığı, bizlerin de unuttuğu güzelliklerden bahsetmek istiyoruz Yağlı güreş için pehlivanlar, er meydanına, Kıbleye karşı durduktan sonra, “Allah Allah” nidaları, dua ve Hazreti Muhammed’e salavatlarla salınır Pehlivanlar, niçin bu şekilde er meydanına gönderilir? Türk askeri, cenge de bu şekilde gönderilir de onun için Kırkpınar güreşleri, barış zamanında harbe hazırlığı, sahip bulunulan maddi-manevi değerlere sahip çıkmak için, madden ve manen güçlü olmayı sembolize ettiği için, cenkteki bütün özellikler, yağlı güreşte de vardır Asker, savaşta, mehter marşlarıyla, yağlı güreşçilerse, davul zurnanın vurduğu kahramanlık türküleriyle coşmaktadırlar Türkün hayatında, davul zurna üç yerde çalınır: Düğün, savaş ve güreşte Savaş, sahip olunan güzelliklerin düşmana karşı savunulmasıdır Güreşse, nefis, şeytan ve kötü arkadaşla (çevreyle) savaşa hazırlıktır Düğün ise, aile, şeref ve namusa sahip çıkmaya, bunlar için her türlü fedakârlığı yapmağa işaret eder Osmanlılar zamanında ve Cumhuriyet’in başlarında Kırkpınar, Hıdrellez günü başlardı Nasıl Türk orduları sefere baharda çıkıyorlarsa, pehlivanlar da baharın müjdecisi Hıdrellez günü er meydanına çıkıyorlardı Yağlı güreşte asıl olan ustalık, bilgi, kuvvet, cesaret ve metanettir Kilo ve yaş sınırlaması yoktur Bileği ve yüreği güçlü, 50 kiloluk 60 yaşındaki ihtiyar hak etmişse başta güreşebilir Geleneksel yağlı güreşte, zaman sınırlaması yoktur Bugün, güreşleri, planlanan zamanda bitirebilmek için zaman sınırlaması getirilmiştir Ağa, güreşçilerin ve misafirlerin ev sahibidir, Kırkpınar’ın gerçek reisidir, ancak bugün ağanın görevi yalnızca semboliktir Türk yağlı güreş geleneğinde, bir pehlivan bütün rakiplerini yendikten sonra, kispetini, Kâbe’ye astırırdı Bu, “Güreşte rakiplerimi yendim, ancak senin nimetlerine şükretmekten aciz bir kulunum” demektir Yağlı güreşte, güç ve oyun olarak birbirlerine eşit pehlivanlar, birbirlerinin güreş hayatlarını söndürmemek için “Kardeş Pehlivan” ilan edilir ve bir daha ciddi güreş tutmazlardı Türk güreş tarihinin en meşhur kardeş pehlivanları Adalı Halil ve Kurtdereli Mehmet pehlivanlardır Peşrev, yağlı güreşçilerin, güreşe başlamadan önce ısınmak için yaptıkları, yağlı güreşin manasını anlatan birçok güzellikler gizli ısınma hareketleridir Yağlı güreşte, peşrev başlı başına bir destandır Peşrev, Türk oğlunun vatan tutmak için Türkistan’dan Anadolu’ya oradan da Avrupa’ya akışının ifadesidir, Türk oğlunun tarih macerasını anlatır Peşrev, Türk oğlunun sembolleri, ‘ok, yay, at, kurt ve kartal’ın figürleriyle donatılmıştır EY PEHLİVAN GURURLANMA Peşrevdeki güzellikler, ciltler dolusu kitapla anlatılmaz Biz kısaca vermeğe çalışalım Peşrevin başlangıcında, pehlivanlar diz çöküp, sağ elini toprağa dokundurduktan sonra, üç defa, dizine, dudağına ve başına götürürler Bu, “Ey pehlivan, gücün, ustalığınla mağrur olma, topraktan geldin, yine toprak olacaksın, sahip bulunduğun nimetlerin hesabını vereceksin, gücün, malın fazlalığı, mesuliyeti fazlalaştırır” manasındadır En zor şey; güçlü, galipken adaletli olmak, yani adalet karşısında boynunu bükmek, mağlubiyeti kabul etmek, zulüm etmemektir Nitekim 2002 yılında 11 Eylül sonrası Afganistan, Çeçenistan, ve Doğu Türkistan’daki, daha sonra Irak ve Filistin’deki gelişmeler, günümüzdeki güçlülerin, adil olamadıklarını, kuvvetlerini zulüm yolunda kullandıklarını göstermiştir Olimpiyatlar, tam olarak insanı ilahlaştırmanın, insan bedenini putlaştırmanın, ruhu, ruhi güzellikleri inkârın arenasıdır Günümüz Batı medeniyetindeki insanlık anlayışının aynasıdır Olimpiyatlar, dünden bugüne, milyarlar arasından daha çok zıplayanı, daha çok güçlüyü, daha çok koşanı, mızrağı, gülleyi daha uzağa fırlatanı seçme, bunları allayıp pullama, efsane olarak pazarlama organizasyonlarıdır Ne yazık ki, daha çok zıplayan, daha çok konuşan değere bindikçe, daha merhametli, daha adaletli, daha çok yardımsever, daha bilgili, daha insanlar, gönül ve bileği kaynaştıranlar enayi gibi görüldü Kırkpınar’ın doğmasına vesile olan bizim kültürümüzde, inancımızdaysa esas, “insanın putlaştırılmasının, ilahlaştırılmasının her anlamda önüne geçilmesi, onun yüce Yaradan’ın aciz bir kulu olduğunun” kesinkes belirtilmesidir BUĞDAY BAŞAĞI GİBİ Kırkpınar geleneğinde güç, kuvvet, ustalık, pehlivanlık, mal, evlat, zenginlik çoğaldıkça, mesuliyet de büyür Bunlara sahip olanlar, “Bütün iyilikler, güzellikler, Allahü Tealadandır, bu nimetlere nasıl şükrederim?” endişesine düşerler, bunlara şükredebilmek için, bu nimetlerle bütün canlılara faydalı olabilmek için gayret ederler, nimete kavuştukça, benim deyip başını dikmezler, tam tersi “Rabbim, senin ihsanların, nimetlerin üzerimde ne kadar çok” deyip buğday başağı gibi boyun bükerler Güreşçiler, peşrev esnasında, eliyle rakibinin paçasına dokunurlar, ellerini dudaklarına, sonra da başına götürürler Bu, “Ben pehlivanlıkta, senin ayağının tozu olamam” demektir İkinci manasıysa, rakibinin en büyük silahı olan paçalarının sağlam bağlanıp bağlanmadığını kontrol etmektir Bu nasıl spordur ki, rakibinin en önemli silahının çalışıp çalışmadığını kontrol ediyor Rakipler, birbirlerinin sırtlarını sıvazlarlar, bu; hem rakibinin iyi yağlanıp yağlanmadığını kontrol etmek hem de helalleşmektir Kispet, 40 parçadan yapılır, bu kırklara, evliyalara işarettir Kispetin kasnak sicimine üç düğüm atılır Birinci düğüm, Allah’a kulluğa, ikinci düğüm Hazreti Muhammed’e ümmet olmağa, üçüncü düğüm de pirin, ustanın hakkına işarettir Paça bendi, üç kat sarılır, bunlar tasavvuftaki; şeriat, tarikat ve hakikat üçlüsüne işaret eder Kısacası, Osmanlılar zamanında kurulan Güreş Tekkelerinde, (Spor Akademilerinde), tasavvuf, Ahilik terbiyesi ve eğitimi aynen geçerliydi