Harf Devrimi İçin Ne Dediler?

Lâtin harflerini kabul edemeyiz
Kâzım Karabekir

Kâzım Karabekir Paşa bu görüşlerini 2 Mart 1923 tarihinde İzmir İktisat Kongresi’nde yaptığı konuşmada belirtmiştir Daha sonra hayli tartışmalara konu olan Paşa’nın bu görüşlerini biz 3 Mart 1923 tarihli Vakit, Tanin ve Akşam gazetelerinden derledik

Bu mesele maarife taalluk ettiği için bizim kongremiz iştigal edeceği mesailin haricindedir Fakat çok zamandan beri bu mesele zaman zaman ortaya atılmaktadır Bendeniz de bu işle sonuna kadar uğraştığım için müsaadenizle birkaç söz söyleyeyim Bu fikir bir zamanlar Avrupa’da herc ü merci mucib oldu Bu cereyan evvela orda başladı “Bizim İslâm hurûfatımız asla kâfi değilmiş, binaenaleyh Lâtin hurûfatı isti’mal edilmeli imiş” Orada bazı arkadaşlarımız bu fikrin mürevvici (taraflısı) oldular Fakat neticede bunun felaketli olduğunu anladılar ve pişman oldular Bu fikrin müthiş bir felaket olduğunu Arnavut kavmi de pek geç olarak anladı Maattessüf arzederim ki Azerbaycanlı arkadaşlarımız da bu felakete bugün düştü Bu hususta hususi olarak bizden de fikir soranlar oluyordu
(…)
Binaenaleyh bugün bir kuvvet vardır ki o kuvvet bütün cihana karşı şu propagandayı yapıyor: “Türk yazısı güçtür, okunmaz!” Bendeniz bu mesele ile bizzat uğraştım ve Arnavutluk ihtilali içinde bulundum Acaba bu Lâtince kabul edilebilir mi? Bu kabul edildiği gün memleket herc ü merce girer Her şeyden sarfı nazar (her şey bir yana) bizim kütüphanelerimizi dolduran mukaddes kitaplarımız, tarihlerimiz, yazılarımız ve binlerce cilt eserlerimiz bu lisanla yazılmış iken büsbütün başka bir şekilde olan hurûfu kabul ettiğimiz gün en büyük bir felakete maruz kalacağız Ve böylece derhal bütün Avrupa’nın eline güzel bir silah vermiş olacağız Bunlar âlem-i İslâm’a karşı diyeceklerdir ki Türkler ecnebi yazısını kabul etmişler ve Hıristiyan olmuşlardır İşte düşmanlarımızın çalıştığı şeytankârâne fikir budur
Arkadaşlar kucaktaki çocuklardan başlayan birçok, yüzlerce yetim bugün şark cephesinde asker arkadaşlarımızın bizzat kendileri ve aileleri tarafından okutuluyor En gabi bir köylü çocuğuna bile biz bir ilâ üç ay arasında kendi hurûfatımızı ve gazetelerimize okutabiliyoruz (Alkışlar)
Binaenaleyh bizim hurûfatımız okunmaz değil, belki hurûfatımız dünyanın en güzel şeklidir Hiçbir lisanda hurûfatımız kadar güzel en temiz, manzarası sevimli bir yazı değildir İkinci bir nokta daha var: Bendeniz ecnebilerle iki sene Harb-i Umûmi’de beraber çalıştım Yazımız öyle kısadır ki onlarla aynı şeyi kerşı karşıya not ederken ecnebiler bir sahife yazıncaya kadar ben on sahife yazar ve işimi bitirirdim Almanca, Fransızca hurûfat hep böyledir Sonra bizim dilimizi ifade edecek hiçbir Lâtin hurûfu yoktur Bugün Fransızca hurûfu o kadar karışıktır ki, bizim dilimizi kabil değil terennüm edemez Bu mesele inceden inceye tetkik edilmiştir Binaenaleyh istirham ediyorum Zararlı olan şeyin zararını bilhassa Müslüman bir kavim çekmiştir Bu gibi meseleleri bırakalım Böyle fikirler içimize girmesin Sonra da büsbütün lâl ü ebkem (şaşa kalmış) olur, âlem-i İslâmı üzerimize hücum ettiririz Ve bunun neticesi olarak kendi aramızda birbirimizi yeriz Gerçi bu teklif hiç şüphe etmiyorum ki samimiyet ve hüsni niyetle yapılmıştır Fakat başka taraflardan da pek fena fikirler içimize zerkediliyor Bunlardan kendimizi sıyanet edelim (Alkışlar)
Vakit, Tanin, Akşam, 3 Mart 1923


[Linki sadece üyelerimiz Görebilir Üye olmak için tıklayınız]


[Linki sadece üyelerimiz Görebilir Üye olmak için tıklayınız]