Prof. Dr. Sinsi
|
Bayburt Gelenek Ve Görenekleri
Yöre Mutfağı
Yemekler kültürümüzün bir parçası olarak asırlardan beri devam eden geleneksel bir yapının günümüzdeki uygulamasıdır Bayburt yöresel yemeklerinde görülen genel özellik, un ve una bağlı yemeklerle, etli yemeklerin sebze ve zeytinyağlı yemeklerden çeşit olarak daha fazla oluşudur İl yemeklerinin bazıları; tel helvası, tatlı çorba, galaçoş, ekşi lahana, lor dolması, yalancı dolmadır
Tel Helvası
Kullanılan Malzemeler : 250 gr Tereyağı, 3 su bardağı un, 1 Kg Toz şeker, 1 adet Limon
Hazırlanışı :1 Kg şekere, 2 su bardağı su konulup kaynatılır Üzerine bir miktar limon sıkılır Şeker hafif kırmızı renge gelince bir kaşık kadar bu şekerli sudan soğuk su içerisine dökülür, katı hale (ağda) gelirse helvanın ağdası olmuş demektir 250 gr yağla kavrulan un büyükçe bir tepsi içerisinde soğutulur, soğutulan ağda beyaz bir renk alıncaya kadar çekip uzatılarak yoğrulur sonra iki ucu birleştirilerek simit şekline getirilir tepsideki soğutulmuş, kavrulmuş un içerisine konur üzerine kavrulmuş un dökülerek üç dört kişi ta rafından kenarlara doğru çekilerek halka büyütülür bu halka ikiye katlanarak küçültülerek tekrar aynı işlem yapılır, katlar incelinceye kadar devam edilir, tel tel olan katlar kopartılarak servis yapılır
Süt Böreği
Kullanılan Malzemeler:1 su bardağı süt veya yoğurt, 1 su bardağı su, 1 su bardağı Tereyağı, 3 adet yumurta, 250 gr Kavrulmuş fındık, 3 su bardağı süt (şerbet için:2 su bardağı Toz şeker, 1çay kaşığı Karbonat yeterince un )
Hazırlanışı : Yumurta, bir su bardağı süt veya yoğurt, su, karbonat ve tere yağı karıştırılır Üzerine un ilave edilerek baklava hamuru gibi bir hamur yapılır 14,15 parçaya ayrılıp 15 dakika kadar dinlendirilir, ince olarak açılan yufkalar yağlanmış tepsiye teker teker dizilir Her üç dört yufka arasına dövülmüş fındık serpilir Bu şekil de bütün hamur bitinceye kadar yufkalar açılıp tepsiye serilir Yufkaların açılması tamamlandıktan sonra istenilen şekilde kesilip üzerine biraz tereyağı dökülür ve orta sıcaklık da bir fırında hamur pembe renk alıncaya kadar pişirilir Kızarmış börek fırından çıktıktan sonra, pişirilmiş süt üzerine şeker ilave edilerek tadı ayarlandıktan sonra elde edilen süt şerbeti ılık olarak üzerine dökülür
Sunum :Süt şerbeti döküldükten sonra bekletilmeden ılık olarak servis yapılır
Tatlı Çorba
Kullanılan Malzemeler :1 Kg kurutulmuş Kuşburnu veya-½ Kg Kuşburnu Marmeladı, 100 gr Kuru Üzüm, 1,5 Kg Toz şeker, ½ Kg Yarma (Gendime) 100 gr İncir (İstenirse), 100 gr Kuru Fasulye, 100 gr Kaysı, 100 gr Erik (istenirse) 250 gr Fındık, 1 su bardağı un ve tuz
Hazırlanışı: Kuşburnu iyice pişirilerek ezilir önce süzgeçten sonra elekten geçirilerek süzülür Başka bir kapta iyice pişirilen yarma ve yine önceden iyice pişirilen fasulye süzülen suya katılır, un su ile karıştırılıp bulamaç halinde üzerine ilave edilir bir taşım kaynatılır Başka kapta diğer malzemeler (kayısı, üzüm, erik, incir) pişirilerek şekerle birlikte karışıma ilave edilir ve bir taşım kaynadıktan sonra, soğumaya bırakılır İyice soğutulan tatlı çorba üzerine dövülmüş fındık serpilerek servis yapılır
Kesme Çorba
Kullanılan Malzemeler :200 gr Y Mercimek, 1 ad Yumurta, 2 yemek kaşığı salça, 1 ad Soğan (orta), 100 gr yağ, 1su bardağı un, Yeterince su, tuz, bir miktar Dargın (istenirse )
Hazırlanışı :Un içerisine su, tuz, yumurta konularak katı bir hamur yoğrulur, biraz bekledikten sonra hamur açılır, makarna gibi ince ince kesilir Diğer taraftan mercimek iyice pişirilir doğranan soğan yağla pembeleştirilir Dargın, salça, su katılır üzerine mercimek ilave edilir kaynatılır, üzerine kesilen çorbalık hamurlar karıştırılır Bir kaç taşım kaynatıldıktan sonra servis yapılır
Galacoş
Kullanılan Malzemeler:250 gr Yeşil Mercimek, 200gr Tereyağı, ½Kg Kıyma, 1 adet soğan (irice), 2 kaşık salça, 250 gr Gurut (Kurutulmuş Ayran süzmesi) veya yoğurt süzmesi
Hazırlanışı: Mercimek, et,soğan,salça ve yağ ile birlikte, mercimek suyu çekinceye kadar pişirilir Diğer taraftan Gurut (Kurutulmuş Ayran süzmesi) veya yoğurt süzmesi sulu bir kıvama gelinceye kadar sıcak suyla ezilerek kaynama noktasına kadar ısıtılır Kaynamamasına özen gösterilir, kaynama olursa çökelek haline gelir ve kullanılamaz, hazırlanan bu eriyik önceden tabağa doğranan bayat ekmekler üzerine dökülür Üzerine de bol yağlı mercimek ilave edilerek servise sunulur
Ekşi Lahana
Kullanılan Malzemeler: 250 gr parça et veya kavurma, 1 kg ekşi lahana (Salamura) 1 su bardağı bulgur, 2 yemek kaşığı böbrek yağı, 1 adet kuru soğan (orta), 1çay kaşığı kırmızı biber, 2 yemek kaşığı salça (domates), 1 tutam tuz
Hazırlanışı: Su ile et yaklaşık 20 dakika haşlanır Önce üzerine bulgur ilave edilerek bir taşım kaynaması sağlanır, sonra küçük küçük doğranmış ekşi lahana eklenir Bir başka kapta soğanlar pembeleşinceye kadar yağ,kırmızı biber, salça karıştırılarak pişirilir Bu karışım ekşi lahananın içerisine konulur, kavurma ile pişiriliyorsa bu aşamada ilave edilir ve yaklaşık 45 dakika pişirilir Bir müddet dinlendirildikten sonra servis yapılır
Lor Dolması
Kullanılan Malzemeler: 1 kg taze lor (çökelek), 1 su bardağı bulgur, 2 adet yumurta, 1 su bardağı süt kaymağı, 4 kaşık tereyağı, dargın, 1 kg pancar yaprağı veya evelik, 1 demet taze soğan (kuru soğanda olabilir ), Tuz
Hazırlanışı: Yapraklar yumuşaması için kaynar suda bir taşım haşlanır Taze lor içerisine yumurta süt kaymağı, haşlanmış bulgur, ince doğranmış taze soğan, yeteri kadar tuz ve dargın konularak yoğrulur Daha sonra istenilen büyüklükte sıkılarak yaprağa sarılır Yağlanmış tepsiye düzgün bir şekilde dizilir üzerine yarım çay bardağı süt veya su ilave edilerek orta sıcaklıktaki fırında pişirilir Servis yapılırken üzerine eritilmiş tereyağı dökülür
Yalancı Dolma
Kullanılan Malzemeler: 1/2 kg lahana yaprağı, 2 su bardağı bulgur, 250 gr parça et veya kavurma, 2 yemek kaşığı salça, 150 gr tereyağı, 2 çorba kaşığı un, 1 adet kuru soğan (büyük), tuz ve kırmızı biber
Hazırlanışı: Önce bulgur, pilav gibi pişirilir,lahana yaprakları ise sıcak su ile haşlanır, pişirilmiş bulgur içerisine 2 çorba kaşığı un katılarak karıştırılır, dolma içi hazırlanarak haşlanmış yapraklara sarılır Başka bir kapta soğan pembeleşinceye kadar kızartılır üzerine parça etler eklenerek pişirilir,sonra dolmalar eklenir kavurma ile pişiriliyorsa dolma ile birlikte kavurmalar konulur, 2 bardak su ilave edilerek bir kaç taşım pişirilir
|