Bilecik Gelenek Ve Görenekleri

Giyim


Mahalli Kıyafetler


Bugün Bilecik’te dokunup giyilen kıyafet çok azdır Bazı köylerde ağaç el tezgâhlarında dikilip giyilmektedir Bir de beyaz dokumadan yapılan kumaş, tere otu ile kazanlarda kaynatılıp siyaha boyanır Bu dokumalardan erkek poturu pantolonu ve yeleği dikilir

Kadın ve erkeklerin kıyafetleri kullanılma zamanına göre değişmektedir İş kıyafetleri yörük ve manav köylerinde hemen hemen aynıdır Manav köylerinde kadınlar don, entari, başta çember ve onun üzerinde beyaz renkte örtme, sırtta ise siyah renkte saya denilen giysi vardır Örtme ve sayanın örtünme işi özel bir marifet istemektedir Ayaklarında ise örme çorap ve lastik ayakkabı (daha eskiden çarık) giyilir Erkeklerde ise pantolon, ceket, entari, koyun yününden örme kazak, başta şapka, ayakta ise yün çorap ve ayakkabı vardır

Yörük köylerinde de aynı kıyafetler giyilir Kadınlar saya giymez Yalnızca örtmenin üzerini çeki ile bağlarlar Önlerine önlük takarlar Bu kıyafetler yaz kış giyilir



Bayramlarda, Düğünlerde Önemli Günlerde Giyilen Kıyafetler

Manav kadın ve erkekleri de yörük erkekleri de iş kıyafetlerinin yenisini yabanlık, urba veya bayramlık diye isimlendirirler

Yörük kadınların kıyafetleri çok değişiktir İçte al göynek (kızlar giyer), ak göynek (evliler giyer) bunun üstünde kutlu kumaş ve onun üstünde de üç etek vardır Hakim renk al’dır Kenarları, yanları işlemeli ve uzundur Önleri ise açıktır Kırmızı renkte yünden dokunan kaba kumaş bele sarılır Uzunluğu beş metre kadardır Kenarları püsküllüdür Bu püskülleri mavi boncuk arkadan sarkan yün örmesi kuşak vardır Kaba kumaş ve püsküllü, kıyafetlerin dağılmasını sağlar Bunların üzerine bele gümüş kemer takılır Bunun kıyılarında sağından ve solundan sarkan işlemeli yağlıklar vardır Önde ise önlük vardır Kıyafetlerin korunmasını sağlar Üstte ise kadife kumaştan yapılmış ve işlenmiş sarkan (cepken) bulunur Genelde al renkte veya onun tonlarıdır Gömleğin, kutlu kumaşın, üç eteğin açık bıraktığı yerleri kapatan, boyuna takılan bir de bağır mendili vardır

Başı örten başlık ise kendine has rengi, özelliği bağlaması ile dikkati çeker Saçaklı vala diye isimlendirilen başlık ortası al renkte olup, teller iç köylerde işlenir Kenarlarında ise yeşil ve mavi renk hakimdir

Valanın kıyı kısımları ise oya, boncuk ve pullarla işlidir Bu kısımlar üçgen şeklinde omuzlardan aşağıya doğru sarkar Örgülü saçları başın üstünde bağlanır Bunun üzerine iğne oyalı boncuklu, pullu işlemeli çember bağlanır (Çeki şeklinde bağlanır) Valanın altında baş altınlarını tutan fes, onun üstünde çember vardır Ayakta ise beş şiş ile örülen nakışlı uzun çorap vardır Bunun rengi ise al, yeşil,beyaz, lacivert, siyah karışımıdır Her çorabın üstünde mavi boncuk bulunur Bunun üzerinde ise ayakkabı vardır Altta ise çorapları örtmeyen uçkurlu ağlı iç donu bulunur

Bugün bu kıyafetler yaşamakta ve giyilmektedir Kadınlar takı olarak; baş altını, gümüş kemer, örgülü saçlara mavi boncuklu nazarlıklar, gümüş, altın bilezikler, beşi bir yerde, sarı lira altın, gümüş küpe gibi ziynet eşyaları takarlar Bu kıyafetler Bilecik’in mahalli kıyafetleridir

Erkeklerin içinde yukarıdan giyilen önü kapalı ak göynek vardır Bunun üstünde yakasız göynek (entari) bunun üstünde kollu işlemeli cepken vardır Altta ise ağlı, arkadan kabarmalı işlemeli uçkurlu don diz kapaklara kadar uzanır Bele sarılan bir de kuşak vardır Püsküller yandan sarkar Bu kuşağın sabit durmasını sağlar Ayaklarda ise diz kapaklarına kadar uzanan örme yün çorap vardır