|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kastamonu Gelenek Ve Görenekleri
Coğrafya
Kastamonu ili Batı Karadeniz bölgesinde 41 derece 21' kuzey enlemi i!e 33 derece 46' doğu boylamları arasında yer alır Deniz seviyesinden yüksekliği 775mdirYüzölçümü 13108,1 km2dir
Kastamonu İli çoğunlukla engebeli arazilerden oluşmaktadır, ilin kuzeyinde Batı Karadeniz Dağları bulunmaktadır Karadeniz sahiline paralel olarak isfendiyar (Küre) Dağları uzanmaktadır Münferit olarak Yaralıgöz Dağı (1985m), Göynük Dağı (1770m), Dikmen Dağı (1471m), Kurtgirmez Dağı (1450 m) ,Güruh Dağı (1493m), Ballıdağ {1400 m),lsırganlı Dağı, Harami Dağı ve Elek Dağı önemli yükseltileri teşkil etmektedir İlin güneyinde ise İlgaz Dağları uzanmaktadır Bu Dağlar yüksek ve devamlıdır Kuzeyde Gökırmak ve Araç Çayı, güneyde ise Devrez Çayı vadileri ile sınırlanmıştır En yüksek noktası Çatalılgaz tepesi (2565m) dır
Kastamonu ili genel olarak dağlık olduğundan geniş ovaları yoktur Buna karşılık vadiler etrafında ovacıklar göze çarpmaktadır En önemlisi Gökırmak vadisidir Devrez vadisinin il hudutları içinde kalan kısmı Tosya Ovasını meydana getirmektedir Araç Çayı ve Daday Çayt gibi küçük çayların oluşturduğu ovalarda oldukça küçüktür
İklim
Kastamonu İli'nde iki ayrı iklim tipi görülmektedir İlin kuzeyinde Karadeniz iklimi egemenken, güneyde İç Anadolu ikliminin etkilerine rastlanmaktadır
İlin iklimini biçimlendiren etkenlerin en önemlilerinden biri yeryüzü şekilleridir Kastamonu İli'nin kuzeyinde kıyıya koşut olarak uzanan Küre Dağları, ilin kıyı kesimleri ile iç kesimler arasında bir engel oluşturmaktadır Bu nedenle, iç kesimlere doğru Karadeniz ikliminin etkisi giderek azalmakta, yerini İç Anadolu ikliminin sert ve karasal özellikleri almaktadır Ancak, Küre Dağları'nın güneyinde, yani ilin iç kesimlerinde kalmasına karşın,yükseltisi 1500 m'ye varan plato alanları ve bunların üzerinde yer alan yüksek ve dalgalı alanlar deniz etkilerinden tam anlamıyla uzak değildir Batıdan gelip Küre Dağları'ndaki geldiklerden içerilere sokulan hava kütleleri, yüksek yerlere fazla yağış bırakabilmektedir Öte yandan, ilin ikinci yüksek kütlesini oluşturan Ilgaz Dağları'nın da kuzeye bakan yamaçları güneyinden daha nemlidir Bu nedenle günlük sıcaklık farklarının fazla olduğu dönemlerde, ortaya çıkan basınç farkları yerel rüzgarlara da neden olmaktadır
SICAKLIK
Kastamonu'da kış dönemindeki düşük sıcaklıkları, kuzeyden gelen hava akımlarıyla durgun hava kütleleri oluşturmaktadır Batıdan ve güneyden gelen hava akımlarıyla içinde de düşük sıcaklıklara rastlanmasına karşın, bunlar genellikle daha sıcaktır
Merkez İlçe'de yıllık sıcaklık ortalaması 9,8 C' dir Bu değer Kastamonu'ya komşu il merkezinden Zonguldak'ta 135 C, Çorum'da 10 9 C, Sinop'ta 14 C, Çankırı'da ise 11,5 C'dir Bu değerler bize Karadeniz ikliminin etkisi altındaki Sinop ve Zonguldak'ın ya da karasal iklim etkisindeki Çankırı ve Çorum'un ortalama sıcaklığının daha fazla olduğunu gösterir Bunun nedeni morfolojik yapıdır Zira Kastamonu'da hem karasal, hem de Karadeniz iklimi görülmektedir
Merkez İlçe'de en soğuk geçen aylar ocak ve şubat, en sıcak geçen aylar ise temmuz ve ağustostur
YAĞIŞLAR
Kastamonu'da yağışın aylara dağılımı oldukça düzenlidir Kış dönemindeki yağışlar yıllık yağışın % 18'ini, yaz yağışları ise % 27'sini oluşturmaktadır Yağışların büyük bölümü ise bahar aylarında düşmektedir Ocak ayının % 6'lık yağış oranına karşılık, mayıs ayında yıllık yağışın % 18'i düşmektedir Merkez İlçe'nin yıllık yağış ortalaması 449,7 mm'dir Bu değer, kıyı kesiminde İnebolu'da 1052,2 mm, Bozkurt'ta ise 1214,8 mm'ye dek yükselmektedir Kastamonu'ya en az yağış, aralık, ocak ve şubat, en çok yağış ise nisan ve mayıs aylarında düşmektedir Yılda 19,5 gün kar ayğışlı geçen il merkeziyılda 373 gün kar örtüsü altında kalmaktadır
RÜZGARLAR
Ortalama rüzgar hızı 14 m/sn olan ilde, egemen rüzgar, yıl içinde 3524 kez esen güneybatıdır ( lodos ) Bunu, güney - güneybatı ( kıble - lodos ) ve kuzey ( yıldız ) rüzgarları izlemektedir, "de en hızlı rüzgar, saniyede 298 m hızla esen güneybatıdır ( lodos )
Bitki Örtüsü
Kastamonu İli, bitki örtüsü bakımından oldukça zengin bir alanda yer almaktadır, ilin, Devrekani dolayları orman örtüsünden yoksundur Ancak, bu kesimlerde de seyrek ağaç, çalı ve orman kalıntılarına rastlanmaktadır Eğimin daha yumuşak olduğu bu kesimler kestane rengi toprakların yayılım alanıdır Kıyıdan iç kesimlere gidildikçe yükselti artar, bu kesimde kayın ve köknar ağaçları yaygınlaşır Podzolik toprakların yayım alanı olan bu bölgede, alt örtü durumundaki eğreltiotu önemli bir yer tutmakladır Buradaki kayın,köknar ve çam ormanları, düzgün gelişimli, işletmeye elverişli ve iyi nitelikli ormanlardır
İnebolu ve Cide'nin güneyindeki sırtlarda egemen olan çam, köknar ve kayın türleri arasında yer yer ıhlamur, kestane, karaağaç, gürgen, mersin, kavak, dişbudak ve ahlat türleri de karışmıştır Sık ormanlık, sırt şeridi ile Azdavay-Devrekânî arasındaki yükseltilerde çam çeşitleri yaygınlaşmaktadır Çam örtüsü genellikle seyrektir
Kıyı kesimindeki ormanlık alanda, iğne yapraklı ağaç türlerinden kızılcam, sarıçam, karaçam, köknar, porsuk, yapraklı türlerden ise kayın, meşe, dişbudak, akçaağaç, kızılağaç, karaağaç, kestane, ıhlamur, şimşir, yabanıl fındık, kavak, gürgen, çınar gibi ağaçlar vardır Köknar ve kayın, daha çok dağların kuzeye bakan kesimlerindedir Ilgaz Dağları ile Devrez Çayı Vadisi arasında Tosya ormanları yer almaktadır burada da karaçam, sarıçam, meşe ve köknar gibi türlere rastlanmaktadır
Haritalar
|