Osmanli Devletinde Misyonerlik Faaliyetleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Ülkemizde son yıllarda gündemde olan misyonerlik faaliyetlerinin geçmişi Osmanlı Devleti'ne kadar uzanıyor

Bugünkü gelişmeleri değerlendirebilmek için geçmişe bakmak ve Osmanlı Devleti'ndeki misyonerlik faaliyetlerine de göz atmak gerekir

Çünkü bu faaliyetler çok zaman önce başlamış bir çalışmanın devamıdır

Misyonerler Osmanlı topraklarına özellikle ilgi göstermişlerdir

Bunun en önemli sebebi, Osmanlı Devleti'nin Batı'nın sömürgeci hedeflerine ulaşmada en büyük engel oluşudur

Bu engelin ortadan kaldırılması için diğer unsurlarla birlikte misyonerler de kullanılmıştır

Özellikle Katolik ve Protestan misyonerler, Osmanlı topraklarında Hıristiyan dinini yayma faaliyetleri altında dinî ve etnik ayrımcılık yaparak ve istihbarat sağlayarak işgalci güçlere destek olmuşlardır

Misyonerler başlangıçta Osmanlı coğrafyasına yönelik faaliyetlerinde müslümanlar arasında hiçbir başarı elde edememi ş, kendilerine taraftar bulamamışlardır

Bunun üzerine dikkatlerini hıristiyan azınlıklara çevirmişler, her misyoner grup hıristiyan azınlıkları kendi mezheplerine çekerek kazanmaya çalışmışlardır

Bunun yanında müslümanları da kültürlerinden uzaklaştırarak yozlaştırmak için uzun vadeli plânlarla gayret sarfetmişlerdir

Bugün gelinen noktada bir bakıma başarılı oldukları da görülmektedir

Osmanlı coğrafyasına duyulan ilgi
Misyonerlerin Osmanlı coğrafyasına duydukları ilginin sebeplerini dört ana başlıkta toplamak mümkündür

Bunlar dinî, tarihî, siyasî ve ekonomik sebeplerdir:
Dinî sebep: Hıristiyanlığın ortaya çıktığı, Hz

İsa a

s

'ın ve havarilerin yaşadığı ve ilk hıristiyanların faaliyet gösterdikleri topraklar Osmanlı sınırları içerisinde bulunmaktaydı

Hz

İsa a

s

'ın doğduğu ve -onlara göre- çarmıh olayının gerçekleştiği Kudüs şehri; Kudüs'ten sonraki ilk merkez olan Antakya; Pavlus , Petrus ve Barnabas'ın dini yayma faaliyetlerinde bulunduğu Konya ve Konya'nın İlistra ve Derbe beldeleri, eski adı Psidiya Antakya olan Isparta'nın Yalvaç kazası, İskenderiye, Selanik, Efes, Atina ve Korint

bütün bu yerler Osmanlı coğrafyasında yer almaktaydı

Bunun yanında ilk konsillerin toplandığı İznik, İstanbul, Efes, Kadıköy de aynı coğrafyada idi

Bu açıdan Hıristiyanlık literatüründe bu bölgenin adı �İncil Ülkesi� anlamında � Bible Land�dır

Dolayısıyla hıristiyanlar için müslümanların Hicaz bölgesi öneminde olan bu toprakları tekrar hıristiyan dünyasına kazandırma arzusunu hep taşıdılar

Bu amaçla Selçuklu devrinden başlayarak Haçlı Seferleri yapıldı

Fakat başarıya ulaşamadılar

Bunun sonucunda yöntemlerini değiştirerek misyonerlik faaliyetlerine başladılar

Tarihî Sebep: Hıristiyanlar tarihî açıdan da Osmanlı topraklarını kendilerine ait görmüşlerdir

Selçuklu ve Osmanlı Anadolu'yu yurt edinmiş ve Osmanlı İstanbul'u fethedip Doğu Roma İmparatorluğu'nu yıkarak Avrupa içlerine kadar ilerlemiştir

Dolayısıyla misyonerler arasında, Endülüs/İspanya'nın müslümanlardan temizlendiği gibi, Osmanlı topraklarının da müslümanlardan temizlenip tarihî sahiplerine iade edilmesi gerektiği düşüncesi hakim olmu ştur

Misyonerler bunu tarihi bir hak olarak iddia etmişlerdir

Siyasi Sebep: Bu da İngilizlerin öncülüğünde Batı dünyasının hazırladığı Şark Meselesi'dir

Buna göre Osmanlılar ve Türkler Batılı değil Doğulu bir millettir

Onların önce Balkanlardan ve Ortadoğu'dan, sonra da Anadolu'dan atılmaları ve geldikleri Orta Asya'ya sürülmeleri gereklidir

Batı dünyası bunun için misyonerler dahil her unsuru kullanmış ve sonuçta Osmanlı, Balkanları ve Ortadoğu'yu terketmek zorunda kalmıştır

Ekonomik Sebep: Sanayileşen Batı ülkelerinin kendilerine pazar bulmaları gereklidir

Osmanlı toprakları ise en geniş ve en uygun pazarı oluşturmaktadır

Ayrıca dünya doğal kaynaklarının büyük bölümü de bu topraklarda bulunmaktadır

Bugün de Amerika ve müttefiklerinin Irak ve Ortadoğu'da bulunmalarının en önemli sebeplerinden biri, bu toprakların sömürülüp kaynaklarının Batı'ya aktarılması isteğidir

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanli Devletinde Misyonerlik Faaliyetleri Ülkemizde son yıllarda gündemde olan misyonerlik faaliyetlerinin geçmişi Osmanlı Devleti'ne kadar uzanıyor Bugünkü gelişmeleri değerlendirebilmek için geçmişe bakmak ve Osmanlı Devleti'ndeki misyonerlik faaliyetlerine de göz atmak gerekir Çünkü bu faaliyetler çok zaman önce başlamış bir çalışmanın devamıdır Misyonerler Osmanlı topraklarına özellikle ilgi göstermişlerdir Bunun en önemli sebebi, Osmanlı Devleti'nin Batı'nın sömürgeci hedeflerine ulaşmada en büyük engel oluşudur Bu engelin ortadan kaldırılması için diğer unsurlarla birlikte misyonerler de kullanılmıştır Özellikle Katolik ve Protestan misyonerler, Osmanlı topraklarında Hıristiyan dinini yayma faaliyetleri altında dinî ve etnik ayrımcılık yaparak ve istihbarat sağlayarak işgalci güçlere destek olmuşlardır Misyonerler başlangıçta Osmanlı coğrafyasına yönelik faaliyetlerinde müslümanlar arasında hiçbir başarı elde edememi ş, kendilerine taraftar bulamamışlardır Bunun üzerine dikkatlerini hıristiyan azınlıklara çevirmişler, her misyoner grup hıristiyan azınlıkları kendi mezheplerine çekerek kazanmaya çalışmışlardır Bunun yanında müslümanları da kültürlerinden uzaklaştırarak yozlaştırmak için uzun vadeli plânlarla gayret sarfetmişlerdir Bugün gelinen noktada bir bakıma başarılı oldukları da görülmektedir Osmanlı coğrafyasına duyulan ilgi Misyonerlerin Osmanlı coğrafyasına duydukları ilginin sebeplerini dört ana başlıkta toplamak mümkündür Bunlar dinî, tarihî, siyasî ve ekonomik sebeplerdir: Dinî sebep: Hıristiyanlığın ortaya çıktığı, Hz İsa as'ın ve havarilerin yaşadığı ve ilk hıristiyanların faaliyet gösterdikleri topraklar Osmanlı sınırları içerisinde bulunmaktaydı Hz İsa as'ın doğduğu ve -onlara göre- çarmıh olayının gerçekleştiği Kudüs şehri; Kudüs'ten sonraki ilk merkez olan Antakya; Pavlus , Petrus ve Barnabas'ın dini yayma faaliyetlerinde bulunduğu Konya ve Konya'nın İlistra ve Derbe beldeleri, eski adı Psidiya Antakya olan Isparta'nın Yalvaç kazası, İskenderiye, Selanik, Efes, Atina ve Korint bütün bu yerler Osmanlı coğrafyasında yer almaktaydı Bunun yanında ilk konsillerin toplandığı İznik, İstanbul, Efes, Kadıköy de aynı coğrafyada idi Bu açıdan Hıristiyanlık literatüründe bu bölgenin adı �İncil Ülkesi� anlamında � Bible Land�dır Dolayısıyla hıristiyanlar için müslümanların Hicaz bölgesi öneminde olan bu toprakları tekrar hıristiyan dünyasına kazandırma arzusunu hep taşıdılar Bu amaçla Selçuklu devrinden başlayarak Haçlı Seferleri yapıldı Fakat başarıya ulaşamadılar Bunun sonucunda yöntemlerini değiştirerek misyonerlik faaliyetlerine başladılar Tarihî Sebep: Hıristiyanlar tarihî açıdan da Osmanlı topraklarını kendilerine ait görmüşlerdir Selçuklu ve Osmanlı Anadolu'yu yurt edinmiş ve Osmanlı İstanbul'u fethedip Doğu Roma İmparatorluğu'nu yıkarak Avrupa içlerine kadar ilerlemiştir Dolayısıyla misyonerler arasında, Endülüs/İspanya'nın müslümanlardan temizlendiği gibi, Osmanlı topraklarının da müslümanlardan temizlenip tarihî sahiplerine iade edilmesi gerektiği düşüncesi hakim olmu ştur Misyonerler bunu tarihi bir hak olarak iddia etmişlerdir Siyasi Sebep: Bu da İngilizlerin öncülüğünde Batı dünyasının hazırladığı Şark Meselesi'dir Buna göre Osmanlılar ve Türkler Batılı değil Doğulu bir millettir Onların önce Balkanlardan ve Ortadoğu'dan, sonra da Anadolu'dan atılmaları ve geldikleri Orta Asya'ya sürülmeleri gereklidir Batı dünyası bunun için misyonerler dahil her unsuru kullanmış ve sonuçta Osmanlı, Balkanları ve Ortadoğu'yu terketmek zorunda kalmıştır Ekonomik Sebep: Sanayileşen Batı ülkelerinin kendilerine pazar bulmaları gereklidir Osmanlı toprakları ise en geniş ve en uygun pazarı oluşturmaktadır Ayrıca dünya doğal kaynaklarının büyük bölümü de bu topraklarda bulunmaktadır Bugün de Amerika ve müttefiklerinin Irak ve Ortadoğu'da bulunmalarının en önemli sebeplerinden biri, bu toprakların sömürülüp kaynaklarının Batı'ya aktarılması isteğidir