Osmanli Devletinde Misyonerlik Faaliyetleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Osmanlı'da ıslahat ve misyonerler
Osmanlı Devleti'nin en zayıf dönemi olan 19

yüzyıl, misyonerlerin altın çağı olmuştur

Kapitülasyonlar, Tanzimat Fermanı (1839), Protestanların ayrı bir millet olarak kabul edilmeleri (1850) ve Islahat Fermanı (1856) ile misyonerlerin çalışma şartları kolaylaşmıştır

Yukarıda işaret ettiğimiz gibi müslüman halk üzerinde dinî açıdan başarılı olamayan misyonerler, azınlıklar üzerinde yoğunlaşmışlardır

Ermeniler üzerinde Katolik propagandası 130 yıl sürmüş ve Osmanlı Devleti Fransa'nın baskısı ile 1830'da Katolik Ermenileri ayrı bir cemaat olarak tanımıştır

Daha sonra Amerikalı misyonerler Protestanlığı Ermeniler arasında yaymış, Amerika ve İngiltere'nin baskısı ile 1847'de Protestan Ermeniler de ayrı bir cemaat halinde tanınmıştır

Ne gariptir ki, Ermeniler kendi milli mezhepleri olan Ortodoks Gregoryen Ermeniliği altında bir bütün olarak yaşamalarını Osmanlı'ya borçlu iken, daha sonra Katolik ve Protestan olarak bölünmüşlüklerinin sorumluluğunu misyonerler ve kendi hıristiyan kardeşleri taşımaktadır

Görüldüğü gibi hıristiyanlar birbirlerine karşı da misyonerlik faaliyeti yapmaktadırlar

Hatta Ermeni Patrikliği, Osmanlı hükümetinden kendilerine karşı yürütülen Katolik ve Protestan misyonerlik faaliyetlerine karşı tedbir alınmasını istemiştir

Katolik ve Ortodoks din adamları da aynı şekilde Protestan misyonerlerini Osmanlı yönetimine şikayet etmişlerdir

Bu dönemde misyonerlere az da olsa resmi yollardan bazı engeller çıkarılmak istenmiştir

Mesela II

Abdülhamit döneminde bazı misyoner okulları kapatılmış, bazı okul mülklerinden de vergi alınmaya çalışılmıştır

Fakat bunlar misyonerleri engellemeye yetmemiştir

Ülkemizde Katolik misyonerler
Osmanlı topraklarına ilk gelen misyonerler Katoliklerdir

Osmanlı Devleti'nde Katolik misyonerlerin faaliyetlerinin başlangıcı 16

yüzyıl gibi erken bir döneme kadar uzanmaktadır

Fransız ve Cizvit tarikatı mensubu olan bu misyonerler hem Hıristiyanlığı yaymak, hem de İstanbul'daki azınlıkların eğitimi ile ilgilenmek üzere bölgeye gelmişlerdir

Bu eğitim-öğretim faaliyetleri sonucunda St

Benoit, St

Joseph, St

Michel ve Notre Dame de Sion gibi okullar açmışlardır

Ayrıca Dominiken tarıkatı üyelsi misyonerlerin de çabalarıyla Türk topraklarında açtıkları toplam 66 okulda 8269 öğrenci okutmuşlar ve bunları Hıristiyan kültürü ile yetiştirmişlerdir

Cizvit ve Dominikenler yoğun olarak İstanbul, İzmir, Halep, Suriye, Filistin, Mısır, Kıbrıs ve Yunanistan'da faaliyet yapmışlardır

Bunlar kapitülasyonlardan da yararlanmışlar ve Papalığın bütün desteğini arkalarına almışlardır

Fransız Katolikler bundan başka Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki iyi ilişkilerden yararlanarak Roma ve Bizans kiliselerini birleştirme gayesini gütmü ş lerdir

Fransız misyonerler, o zamanlar Osmanlı toprağı olan Suriye ve Lübnan üzerindeki çalışmaları ile de Fransa'nın bölgeye yönelik emperyalist gayesine hizmet etmişlerdir

Nitekim I

Dünya Savaşı sonrası Osmanlı'nın çekilmesinden sonra bu iki bölge de Fransa'nın işgaline uğramıştır

İşte bu işgalin tarihi arka plânı o yıllara kadar uzanmaktadır

Bu misyonerler açtıkları okullar, hastaneler ve yetimhaneler ile Katolik Hıristiyanlığı yayma çalışmaları altında ülkelerinin işgalci ve sömürgeci emellerine hizmet etmişlerdir

Fransız misyonerlerden başka İtalyan ve Alman misyonerler de Osmanlı coğrafyasına gelerek okullar, hastaneler, dispanserler ve yetimhaneler açarak faaliyetlerini yürütmüşlerdir

08-02-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Osmanli Devletinde Misyonerlik Faaliyetleri Osmanlı'da ıslahat ve misyonerler Osmanlı Devleti'nin en zayıf dönemi olan 19 yüzyıl, misyonerlerin altın çağı olmuştur Kapitülasyonlar, Tanzimat Fermanı (1839), Protestanların ayrı bir millet olarak kabul edilmeleri (1850) ve Islahat Fermanı (1856) ile misyonerlerin çalışma şartları kolaylaşmıştır Yukarıda işaret ettiğimiz gibi müslüman halk üzerinde dinî açıdan başarılı olamayan misyonerler, azınlıklar üzerinde yoğunlaşmışlardır Ermeniler üzerinde Katolik propagandası 130 yıl sürmüş ve Osmanlı Devleti Fransa'nın baskısı ile 1830'da Katolik Ermenileri ayrı bir cemaat olarak tanımıştır Daha sonra Amerikalı misyonerler Protestanlığı Ermeniler arasında yaymış, Amerika ve İngiltere'nin baskısı ile 1847'de Protestan Ermeniler de ayrı bir cemaat halinde tanınmıştır Ne gariptir ki, Ermeniler kendi milli mezhepleri olan Ortodoks Gregoryen Ermeniliği altında bir bütün olarak yaşamalarını Osmanlı'ya borçlu iken, daha sonra Katolik ve Protestan olarak bölünmüşlüklerinin sorumluluğunu misyonerler ve kendi hıristiyan kardeşleri taşımaktadır Görüldüğü gibi hıristiyanlar birbirlerine karşı da misyonerlik faaliyeti yapmaktadırlar Hatta Ermeni Patrikliği, Osmanlı hükümetinden kendilerine karşı yürütülen Katolik ve Protestan misyonerlik faaliyetlerine karşı tedbir alınmasını istemiştir Katolik ve Ortodoks din adamları da aynı şekilde Protestan misyonerlerini Osmanlı yönetimine şikayet etmişlerdir Bu dönemde misyonerlere az da olsa resmi yollardan bazı engeller çıkarılmak istenmiştir Mesela II Abdülhamit döneminde bazı misyoner okulları kapatılmış, bazı okul mülklerinden de vergi alınmaya çalışılmıştır Fakat bunlar misyonerleri engellemeye yetmemiştir Ülkemizde Katolik misyonerler Osmanlı topraklarına ilk gelen misyonerler Katoliklerdir Osmanlı Devleti'nde Katolik misyonerlerin faaliyetlerinin başlangıcı 16 yüzyıl gibi erken bir döneme kadar uzanmaktadır Fransız ve Cizvit tarikatı mensubu olan bu misyonerler hem Hıristiyanlığı yaymak, hem de İstanbul'daki azınlıkların eğitimi ile ilgilenmek üzere bölgeye gelmişlerdir Bu eğitim-öğretim faaliyetleri sonucunda St Benoit, St Joseph, St Michel ve Notre Dame de Sion gibi okullar açmışlardır Ayrıca Dominiken tarıkatı üyelsi misyonerlerin de çabalarıyla Türk topraklarında açtıkları toplam 66 okulda 8269 öğrenci okutmuşlar ve bunları Hıristiyan kültürü ile yetiştirmişlerdir Cizvit ve Dominikenler yoğun olarak İstanbul, İzmir, Halep, Suriye, Filistin, Mısır, Kıbrıs ve Yunanistan'da faaliyet yapmışlardır Bunlar kapitülasyonlardan da yararlanmışlar ve Papalığın bütün desteğini arkalarına almışlardır Fransız Katolikler bundan başka Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki iyi ilişkilerden yararlanarak Roma ve Bizans kiliselerini birleştirme gayesini gütmü ş lerdir Fransız misyonerler, o zamanlar Osmanlı toprağı olan Suriye ve Lübnan üzerindeki çalışmaları ile de Fransa'nın bölgeye yönelik emperyalist gayesine hizmet etmişlerdir Nitekim I Dünya Savaşı sonrası Osmanlı'nın çekilmesinden sonra bu iki bölge de Fransa'nın işgaline uğramıştır İşte bu işgalin tarihi arka plânı o yıllara kadar uzanmaktadır Bu misyonerler açtıkları okullar, hastaneler ve yetimhaneler ile Katolik Hıristiyanlığı yayma çalışmaları altında ülkelerinin işgalci ve sömürgeci emellerine hizmet etmişlerdir Fransız misyonerlerden başka İtalyan ve Alman misyonerler de Osmanlı coğrafyasına gelerek okullar, hastaneler, dispanserler ve yetimhaneler açarak faaliyetlerini yürütmüşlerdir