Mimari Eserleri

RUMELI HISARI
Istanbul, surlari, ka!eleri ve kuleleri ile de meshurdur Bunlarin bazilari Istanbul'un fethinden sonra savunma disi amaçlarla kullanilmis, yüzyillarin tesirí ile de harabeye dönmekten kurtulamamistir

Fakat, fetihten bir yil önce yapilan Rumelihisari, bütün heybetiyle ayaktadir Turklerin bogaz kryisina vurduklari sahip!ik mührü, silinmez damgasi olarak sapasaglam durmaktadir

Rumelihisarin genel gorunusu



Bu eser, kale mimarisi bakimindan bir harika, Türk tarihi için kalebelgelerden biridir Bu muazzam eser sadece 4 ay 16 günde tamamlanmistir ve bu bir rekordur Bu kadar kisa surede yapilan hisarin üç büyük kulesi dunyanin en büyük kale burçlarina sahiptir ve bu da bugüne kadar asilamayan ikinci rekordur NICIN YAPILDI
Rumelihisari'nin bulundugu yer, Anadoluhísari'nin tam karsisidir Ìki hisar arasi bogazin en dar yeridir Yunan istílâsina çikan Pers krali Darã, MÜ: besinci yiizyilda, 700 bin kisilik órdusunu, Anadolu'dan Avrupa yaka sina, bogazin o mevkiine kurulan yüzer köprüden geçirmisti Geçmiste oldugu gibi gelecekte de burasi ordularin kitadan kitaya geçis yolu olabilirdi Iki kitaya hükmetmek için bu geçidin güven altinda tutulmasi gerekiyordu

Yildirim Bayezid 1393 yilmda Anadoluhisarini (Güzelcehisari) bunun için yaptirmisti Fakat Tímurla yaptigi savas yüzünden bu hisari yaptirmaktaki amacina ulasamamisti

Fatih Sultan Mehmed'in babasi Murad Han'in Rumeli'ye geçmesini engel lemek için Bizans imparatoru kadirgalari ile bu mevkii tutmustu Iki kitaya hükmeden Türkler için bogaz geçidinin tam olarak güven altina alinmasi kaçinilmaz olmustu Ayrica, Istanbul'u fethetmeye karar veren Sultan II Mehmed, Bizans'in yardimina gelecek yabanci gemilere Bodaz geçidini kapamak gerektigini dusunuryordu

Istanbul kusatmasindan bir yil önce Fatih Sultan Mehmed, Bogaziçi kiyilarinda bir kesif yaptirdi Bogaz,in en dar yerini tespi t ettirdikten sonra hisarin yapilacagi yeri bizzat isaret etti Hassa rnimarlariyla birlikte yapinin ana plånlarini bizzat hazirladi

Fatih, bin duvarci ve dülger ile çok sayida amele ve harç ustasi, ayrica hi sarin yapim icin gerekecek malzemelerin ternini lçin ülkenin her yanina emir gönderdi
BIZANS IMPARATORUNUN KORKUSU
Bizans lmparatoru Konstantin Dragazes, FatIh'in kararini ögrenince korkuya kapildi Çünkü Fatihin asil amacini anlamisti Derhal, en zeki ve i kna kabiliyeti olan elçiierini toplayarak Fatihe gönderdi Bu elçllerle sehzade Orhan'a vermesi gereken ama bir süredir ödemedigi vergiyi de yollamisti

Rumelihisari'nin plani


Bìzans elçileri uzun uzun diI dökerek, pek çok sebep sayarak, bu hisarin yapilmasina gerek olmadigini Sultana kabul ettirmeye, onu kararindan caydirmaya çalistilar Bunun, iki devlet arasindaki anlasmalara aykiri ve tecavüz sayilacak bir hareket oldugunu da söylediler Uslûplarinda hem rica ve gerekirse teminat vermek, vergiyi arttirmak gibi tavizler, hem de tehdit vardi Fakat Fatihin cevabi kesin oldu BENIM KILICIMIN HUKMETTIGI YERLERE SIZIN IMPARATORUNUZUN HAYALLERI BILE ULASAMAZ
Bizans elcilerini dinleyen Fatih onlara su cevabi verdi: "Ey Rum çelebileri, ben size karsi bir tecavuzde ve anlasma hukumlerine aykiri bir davranista bulunmuyorum Maksadim, size zarar vermeyecek sekilde kendi menfaatlerimi korumaktirTaahhudune sadik kalmak, karsi tarafa zarar vermemek sartiyle, insanlarin kendi menfaatlerini gözetmeleri herhalde hakli ve herkese musaade olunan bir seydir Biliyorsunuz ki Avrupa ve Asya gibi iki ayri kitada hukmediyorum ve her iki kitada muhaliflerim, muarizlarim coktur Kendi memleketimizi kendi istegimizle hasimlarimiza birakmak istemiyorsak, her yerde hazir ve nazir olmak, her iki kitanin ihtiyaclarini karsilamak, savunmalarini temin etmek zorundayiz

'' Ìmparatorunuzla Macarlar ittifak edip babamin Rumeli'ye geçisine mani olmak istedikleri zaman güç durumda kaldigimizi unuttunuz mu? Kadirgalariniz Bogaz'i kapadiBabam Murad Han Cenevizlilerden yardim istemeye mecbur oldu Ben o vakit pek gençtim ve Edirne'de bulunuyordumTürkler ve bütün Müslümanlar bu tavriniz karsisinda dehsete kapildilar Siz ise o durumda bizleri tahkire kalkti*niz Babam Rumeli'nde bir hisar yapmaya daha o zaman yemin etmisti Iste o yemini ben yerine getiriyorurn''

''Denizlerine ve topraklarina sahip olamayan bir hükümdar utanilacakdurumlara düser Sikãyet ettiginiz buhisari insa edecegim Zaten yer bizimyerimizdir Orasi, eskiden beri Asyadan Avrupa'ya geçis yolumuzdur Barisin devamini istiyorsaniz bu meseleye karismazsiniz Sayet bizi geçis hakkindan mahrum etmek istiyorsaniz o zaman is degisir Ama haddinizi bilir ve bizim islerimize karismazsaniz ben de barisi bozmam Sunu da iyice bilesiniz ki, benim kilicimin hükmettigi yerlere sizin imparatorunuzun hayalleri bile ulasamaz!''
FATIHIN MÜHRÜ
15 Nisan 1452 günü-hisarin insaatina baslandi Güzel bir organizasyon ve is bölümü yápilmisti Her bölümün insaasi bi r pasanin denetimine veriImis, Fatih, deniz tarafina düsen bölümün insaatini bizzat üzerine almisti Denizden bakildigi zaman sag tarafta kalan kulenin yapimina Saruca Papa, sol taraftakinin yapimina Zagnos Papa, kiyidaki kulenin yapilmina ise Halil Pasa nezaret etmisti Bugün bu kuleler bu pasalarin adlarini tasiyor

Hisarin yapimi içiri gereken keresteler iznik'ten, Karadeniz Ereglisi'nden; tas ve kireç yine Anadolu'dan ve civardan temin edilmisti
Fatih, insaatta görev alan isçi, usta, memur ve pasalar arasinda bir rekabet, bir yaris havasi estirmis, hiçbir masraftan kaçinmamis, böylece, i Ikbaharda insaatina baslanan hisar, yaz bitmeden, 31 Agustos günü, yani 4 ay 16 günde tammlanmisti Bu kadar kisa bir surede meydana gelen büyük eser karsisinda dost dusman hayranligini gizleyememis, Bizans ise basina nelerin gelecegini íyice anlamisti

Zemin katlari ile birlikte Saruca Papa ve Halil Pasa kuleleri dokuzar kat, Zagnos Pasa kulesi sekiz kat ìdi Saruca Pasa kulesinin çapi 23,30 m duvar'kalinligi 7 m yüksekligi 28 metredir Zagnos Pasa kulesinin çapi 26,70 m duvar kalinligi 5,70 m yiiksekligi 21 metredir Halil Pasa kulesinin çapi da23,30 m duvar kalinligi 6,5 m ve yüksekligi 22 metredir

Buyük kulelerí birlestiren çevirme duvarlarinin kuzeyden güneye uzunlugu 250, dogudan batiya uzunlugu ise 125 metredir Güneye bakan kulenin yakininda, cephane ve erzak mahzenlerine giden yollarin ucunda, iki gizli kaprsi vardir

Hisar, yukaridan bütünü ile seyredildigi zaman eski yazi ile `Mehmed' ismí okunur Fatih Sultan Mehmed, istanbul'a ilk mührünü, ismini kale ile yazmak suretiyle vurmustur
BARIS ANTLASMASI BOZULUYOR
Bizansla baris anlasmasi daha hisarirn yapimi sirasinda bozuldu Hisar civarindaki tarlalarda çalisan Rumlar askerlere geçis izni vermek ístemedikleri için anlasmazlik çikmis, anlasmazIik çatismaya dönüsmüs ve birkaç Rum ölmüstü Bunun üzerine Bizans imparatoru Ístanbul kapilarini kapadi ve sehirdeki bütun
Türkleri hapsettirdì Sultan Mehmed, bunu, baris anlasmasinin bozulmasi ve harp ilâni için hakli bir sebep saydi

Insaati biten hísara, Firuzaga kumandasinda 400 yeniçeri, denize en yakin olan Halil Pasa kulesine büyük toplar Yerlestirdi Firuzaga, Bogaz'dan geçecek gemileri kontrol etmekle, vergi almakla, emrini dinlemeyen gemileri top atesiyle batirmakla göreviendirildi