Bir “İkindi Güneşi” Yavuz Sultan Selim Han

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Şanlı Sultan, sırayla Hama, Humus ve Şam şehirlerini ele geçirir

Selahaddin Eyyûbi’nin türbesini ziyaret eder

Büyük velî Muhyiddin-i Arabî’nin türbesini ortaya çıkartarak tamir ettirir

Mısır seferinin son hazırlıklarını yaparak Sina yarımadasındaki korkunç Tih çölü yolunu hedef alır

Bu çölü tarihte geçebilen iki hükümdar vardı

Pers İmparatoru Kambiz ve Makedonyalı İskender

Her şeyi göze alan Yavuz, ordusunu Tih çölüne vurur ve Kansu Gavri’nin yerine Memlûk tahtına oturmuş olan Tumanbay’ı Ridaniye’de arkadan vurur

25 bin kayıp veren Tumanbay hazinesini bırakarak kaçar

Büyük İslam âlimi İbn-i Haldun’un daha Yıldırım Bayezid devrinde söylediği “Mısır için Osmanoğlu’ndan başka büyük tehlike yoktur

” sözü tecelli eder

Yavuz Sultan Selim Mısır’ı alınca, şu kıt’ayı söyler:
“El-mülkü lillahi men biz aferin yenîlü metâ
Yerdâ kahren yehyâ nefsuhu derekâ
Levkâne lî ligayr-i kadrü ümmiletün
Fevkat-tûrâbü lakâel-emrü müşterekâ

Bugünkü anlatımla: Mülk Allah’ındır

Bir kimse zafere ulaştığı zaman gururlanarak zulmü arttırıyorsa, Allah onu çok aşağı mertebelere indirir

O kimse neye gururlanır ki? Şayet benim veya başka bir kimsenin yeryüzünde bir parmak ucu kadar toprağı olsa bu Allah’la ortaklık değil midir?

Hadim-ül Haremeyni’ş Şerifeyn
Yavuz 20 Şubat’ta Kahire’de Melik Müeyyed Camiinde ilk cuma namazını kılar

Hatibin minberden, namına hutbe okurken kendisini, “Hakim-ül Harameyni’ş Şerifeyn” (Mekke ve Medine’nin hâkimi) diye tavsif etmesine karşı ruhunda fışkıran kulluk şuuruyla ve Resulûllah (A

S

) aşkıyla, hatibe müdahale ederek: “Hayır

biz Hakim-ül Harameyni’ş-Şerifeyn değil, Hadim-ül Harameyni’ş-Şerifeyniz” der

Bu muhteşem cevap Mısır halkının kalplerinin fethine vesile olur

Memlûk Sultanlığının ortadan kalkması Avrupa’yı alt üst etti

Dünya dengeleri değişmeye başlamıştı

Artık Baharat Yolu da Osmanlı’nın eline geçmişti

Yavuz’un emriyle kuvvetlendirilmesi istenen Osmanlı Filosu, Akdeniz’de de egemen gücün Osmanlı olacağını gösteriyordu

Çaldıran zaferi ile Harput, Bitlis, Hasankeyf, Urfa, Mardin gibi eyaletleri ele geçiren Yavuz, Suriye ve Mısır’ı da fethederek İslam birliğini sağlamış, Kuzey Afrika’ya doğru yayılarak İslam İmparatorluğu’nun sahibi olduğunu göstermiş oluyordu

Yavuz’un izlediği politika, önceki padişahların Doğu-Batı politikası yanında Kuzey-Güney politikasına da el atıldığının, Osmanlı’nın Mısır ve Akdeniz üzerinden kuzey-güney eksenli olarak yeni bir stratejiye yöneldiğinin göstergesiydi

Ancak 20

yüzyılda SSCB’nin ve ABD’nin ele geçirebildiği bu bölge, daha o günlerde Türk’ün siyasi ve stratejik başarısını gösteren bu fetihler ile bölgeye huzur ve barış getirirken, SSCB, ABD ve Batı Avrupa ülkeleri İngiltere ve Fransa bölgeye ancak sömürü, kan, gözyaşı, zulüm ve çatışma taşımışlardı

Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı ele geçirmekle elde ettiği avantajlar Osmanlı Devleti açısından en az İstanbul’un fethi kadar önemliydi

Mısır’ın ele geçmesiyle Osmanlı Devleti yeni tarım alanlarına sahip olurken, gümrüklerden ve vergilerden de hazinesine yeni kazançlar elde etmiş oluyordu

İstanbul İpek Yolu’nun nasıl son merkezi idiyse, Süveyş de Baharat Yolu’nun son merkeziydi

Kızıldeniz yoluyla Hind Okyanusu’na inme fırsatı yakalayan Osmanlı, Akdeniz ticaretini de tamamen ele geçirmenin avantajına sahip olmuştu

Stratejik açıdan da önemli bir üs olan Süveyş limanının ele geçirilmesi, Hristiyan aleminin Şark’a ve Ortadoğu’ya taarruzlarının da önünü kesmiş oluyordu

Mısır’ın ele geçirilmesiyle Hicaz, Bingazi, Nubya ve Cezayir savaşsız ve kansız Osmanlı hâkimiyetine girdi

Mekke şerifi Şeyh Berakat kendi oğlu Ebu Numayy’yı, Yavuz’u tebrik ve itaatini arz eylemek için Mekke ile Medine’nin anahtarları ve “Emanet-i Mukaddese” denilen Hz

Peygamber’in (A

S

) Uhud’daki kırılan dişleri, Kadem-i Şerif, Naleyn-i Saadet, Peygamberin kılıçları, asâsı, yayı, seccadesi, gasl-ı nebevi suyu, Hz

Fatıma’nın gömleği, Hz

İmam Hüseyin’in gömleği, 4 halifenin kılıçları, Hz

Osman’ın üzerinde şehid edildiği Kur’an-ı Kerim, Hz

Peygamber’in Hırka-i Şerifi ve Sancak-ı Şerifi gibi kıymetli eşyalarıyla birlikte Sultan’a gönderdi

Yavuz Sultan Selim büyük bir şan ve şerefle İstanbul’a döndü

1520 yılında vefat ederken, kendinden sonrakilerin Batı’ya yönelmeleri sırasında arkalarında güvenli bir Anadolu ve Ortadoğu bırakmıştı

Saltanatı kısa sürdü

8 yıllık saltanatı içerisinde Osmanlı Devleti’ne yeni politikalar ve stratejiler çizmişti

Büyük âlim Kemal Paşazade onun için yazdığı mersiyesinde şöyle demişti:
Şems-i asr idi, asrda şemsün
Zilli memdûd olur zamanı kasîr
(İkindi güneşi gibiydi; nitekim ikindi vakti güneşin gölgesi uzun olmakla birlikte, zamanı kısadır, çabucak geçiverir

)
Allah rahmet eylesin

semerkand

08-02-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Bir “İkindi Güneşi” Yavuz Sultan Selim Han Şanlı Sultan, sırayla Hama, Humus ve Şam şehirlerini ele geçirir Selahaddin Eyyûbi’nin türbesini ziyaret eder Büyük velî Muhyiddin-i Arabî’nin türbesini ortaya çıkartarak tamir ettirir Mısır seferinin son hazırlıklarını yaparak Sina yarımadasındaki korkunç Tih çölü yolunu hedef alır Bu çölü tarihte geçebilen iki hükümdar vardı Pers İmparatoru Kambiz ve Makedonyalı İskender Her şeyi göze alan Yavuz, ordusunu Tih çölüne vurur ve Kansu Gavri’nin yerine Memlûk tahtına oturmuş olan Tumanbay’ı Ridaniye’de arkadan vurur 25 bin kayıp veren Tumanbay hazinesini bırakarak kaçar Büyük İslam âlimi İbn-i Haldun’un daha Yıldırım Bayezid devrinde söylediği “Mısır için Osmanoğlu’ndan başka büyük tehlike yoktur” sözü tecelli eder Yavuz Sultan Selim Mısır’ı alınca, şu kıt’ayı söyler: “El-mülkü lillahi men biz aferin yenîlü metâ Yerdâ kahren yehyâ nefsuhu derekâ Levkâne lî ligayr-i kadrü ümmiletün Fevkat-tûrâbü lakâel-emrü müşterekâ Bugünkü anlatımla: Mülk Allah’ındır Bir kimse zafere ulaştığı zaman gururlanarak zulmü arttırıyorsa, Allah onu çok aşağı mertebelere indirir O kimse neye gururlanır ki? Şayet benim veya başka bir kimsenin yeryüzünde bir parmak ucu kadar toprağı olsa bu Allah’la ortaklık değil midir? Hadim-ül Haremeyni’ş Şerifeyn Yavuz 20 Şubat’ta Kahire’de Melik Müeyyed Camiinde ilk cuma namazını kılar Hatibin minberden, namına hutbe okurken kendisini, “Hakim-ül Harameyni’ş Şerifeyn” (Mekke ve Medine’nin hâkimi) diye tavsif etmesine karşı ruhunda fışkıran kulluk şuuruyla ve Resulûllah (AS) aşkıyla, hatibe müdahale ederek: “Hayır biz Hakim-ül Harameyni’ş-Şerifeyn değil, Hadim-ül Harameyni’ş-Şerifeyniz” der Bu muhteşem cevap Mısır halkının kalplerinin fethine vesile olur Memlûk Sultanlığının ortadan kalkması Avrupa’yı alt üst etti Dünya dengeleri değişmeye başlamıştı Artık Baharat Yolu da Osmanlı’nın eline geçmişti Yavuz’un emriyle kuvvetlendirilmesi istenen Osmanlı Filosu, Akdeniz’de de egemen gücün Osmanlı olacağını gösteriyordu Çaldıran zaferi ile Harput, Bitlis, Hasankeyf, Urfa, Mardin gibi eyaletleri ele geçiren Yavuz, Suriye ve Mısır’ı da fethederek İslam birliğini sağlamış, Kuzey Afrika’ya doğru yayılarak İslam İmparatorluğu’nun sahibi olduğunu göstermiş oluyordu Yavuz’un izlediği politika, önceki padişahların Doğu-Batı politikası yanında Kuzey-Güney politikasına da el atıldığının, Osmanlı’nın Mısır ve Akdeniz üzerinden kuzey-güney eksenli olarak yeni bir stratejiye yöneldiğinin göstergesiydi Ancak 20 yüzyılda SSCB’nin ve ABD’nin ele geçirebildiği bu bölge, daha o günlerde Türk’ün siyasi ve stratejik başarısını gösteren bu fetihler ile bölgeye huzur ve barış getirirken, SSCB, ABD ve Batı Avrupa ülkeleri İngiltere ve Fransa bölgeye ancak sömürü, kan, gözyaşı, zulüm ve çatışma taşımışlardı Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı ele geçirmekle elde ettiği avantajlar Osmanlı Devleti açısından en az İstanbul’un fethi kadar önemliydi Mısır’ın ele geçmesiyle Osmanlı Devleti yeni tarım alanlarına sahip olurken, gümrüklerden ve vergilerden de hazinesine yeni kazançlar elde etmiş oluyordu İstanbul İpek Yolu’nun nasıl son merkezi idiyse, Süveyş de Baharat Yolu’nun son merkeziydi Kızıldeniz yoluyla Hind Okyanusu’na inme fırsatı yakalayan Osmanlı, Akdeniz ticaretini de tamamen ele geçirmenin avantajına sahip olmuştu Stratejik açıdan da önemli bir üs olan Süveyş limanının ele geçirilmesi, Hristiyan aleminin Şark’a ve Ortadoğu’ya taarruzlarının da önünü kesmiş oluyordu Mısır’ın ele geçirilmesiyle Hicaz, Bingazi, Nubya ve Cezayir savaşsız ve kansız Osmanlı hâkimiyetine girdi Mekke şerifi Şeyh Berakat kendi oğlu Ebu Numayy’yı, Yavuz’u tebrik ve itaatini arz eylemek için Mekke ile Medine’nin anahtarları ve “Emanet-i Mukaddese” denilen Hz Peygamber’in (AS) Uhud’daki kırılan dişleri, Kadem-i Şerif, Naleyn-i Saadet, Peygamberin kılıçları, asâsı, yayı, seccadesi, gasl-ı nebevi suyu, Hz Fatıma’nın gömleği, Hz İmam Hüseyin’in gömleği, 4 halifenin kılıçları, Hz Osman’ın üzerinde şehid edildiği Kur’an-ı Kerim, Hz Peygamber’in Hırka-i Şerifi ve Sancak-ı Şerifi gibi kıymetli eşyalarıyla birlikte Sultan’a gönderdi Yavuz Sultan Selim büyük bir şan ve şerefle İstanbul’a döndü 1520 yılında vefat ederken, kendinden sonrakilerin Batı’ya yönelmeleri sırasında arkalarında güvenli bir Anadolu ve Ortadoğu bırakmıştı Saltanatı kısa sürdü 8 yıllık saltanatı içerisinde Osmanlı Devleti’ne yeni politikalar ve stratejiler çizmişti Büyük âlim Kemal Paşazade onun için yazdığı mersiyesinde şöyle demişti: Şems-i asr idi, asrda şemsün Zilli memdûd olur zamanı kasîr (İkindi güneşi gibiydi; nitekim ikindi vakti güneşin gölgesi uzun olmakla birlikte, zamanı kısadır, çabucak geçiverir) Allah rahmet eylesin semerkand