Süfyân-İ Sevrî

Münâkaşa ve mücâdele de yapma Haksızlık edip günaha girebilirsin Her yerde sabırlı ol Sabır, hayra ve iyiliğe, bunlar ise Cennet'e götürür Hiddet ve gadabtan da kendini muhâfaza et Bunlar, insanı kötülüğe çeker Kötülükler ise Cehennem'e götürür Âlimlerle münâkaşa yapma Kıymetini düşürürsün Âlimlerin yanına gidip gelmek rahmettir Âlimlerle irtibatı kesmekten Allahü teâlâ râzı olmaz Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir Zühde, dünyâya rağbet etmemeye sarılırsan, Allahü teâlâ sana çok şeyler ihsân eder Verâya şüphelilerden sakınmağa yapışırsan, hesâbın kolay olur Seni şüpheye düşüren şeyleri bırakıp, şüpheye düşürmeyen şeylere sarılırsan günaha düşmekten kurtulursun İyiliği emret, kötülükten alıkoy Böylece Allahü teâlânın sevdiği kul olursun Fâsıkları sevme Böyle yaparsan, şeytanları kovmuş olursun Dünyâda, kavuştuğun şeylerden dolayı sevinci ve gülmeyi azalt, Allahü teâlânın nezdinde kıymetin olur Âhiretin için çalış, dünyân için Allahü teâlâ kâfi olur İçini, kalbini güzelleştirirsen, Allahü teâlâ da dışını güzelleştirir Hatâların, günahların için ağla, Refîk-i âlâ ehlinden olursun Allahü teâlâdan gâfil olma Çünkü Allahü teâlâ senden gâfil değildir Allahü teâlânın senin üzerinde hakları vardır Onları yerine getirmen gerekir Bu vazifelerden gâfil olma Kıyâmet gününde onlardan hesâba çekileceksin Vakar ve îtidâl sâhibi ol Bir işin âhiretin için muvâfık, uygun olduğunu görürsen, ona yapış Eğer âhiretin için muvâfık değilse, dur, ona yapışanların ne yaptıklarını ve ondan nasıl kurtulduklarını gör Hemen acele etme Allahü teâlâdan, âfiyet (sıhhat) dile Âhiretle alâkalı bir işe yöneldiğin zaman, senin ile onun arasına şeytan girmeden önce, acele edip onu hemen yap, geciktirme! Çok yeme, yerken de niyetsiz ve isteğin olmadan yeme Yemeği, sağlık, sıhhat ve âfiyet sâhibi olup, daha iyi ibâdet ve tâat yapabilmek niyetiyle ye Karnını şişirme, Allahü teâlâyı zikredip, anmana mâni olur İnsanların elindekine düşkün olma ve rağbet etmeÇünkü bu, insanın dînine zarar verir ve kalbi katılaştırır Dünyâya düşkün olma! Dünyâya düşkün olmak, kıyâmet günü insanın ayıbını ortaya çıkarır Kalbi ve cesedi, günah ve hatâlardan arınmış, eli zulümden uzak, kalbi kin, hîle ve hıyânetten kurtulmuş, karnı haramdan boş olan kimselerden ol Haram kazanç ile beslenen vücut Cennet'e giremez Gözünü insanlardan çevir İhtiyâcın olmadan yürüme Boş yere, sebebsiz konuşma Senin olmayan şeyi alma Kalan ömrün için, acaba dînime ve âhiretime bir zarar gelir mi diye kork, bunun hüzün ve endişesi içerisinde ol Allahü teâlâya tâatta (beğendiği işlerde) bulunan sâlih bir müslümana buğzetme Büyük-küçük herkese merhametli ol Akrabân ile alâkayı kesme Sana gelmeyene, sen git Akrabân, seninle alâkayı kesse de, sen kesme Sana zulmedeni affet Peygamberler ve şehîdlerle berâber olursun Çarşıya fazla girme Çünkü çarşıda (çoğunlukla) iyi olmayan şeyler görülür Çarşıda fazla kalma İhtiyâcını gör ve ayrıl Oruca devâm et O, kötülük kapısını kapalı tutar İbâdet kapısını açar Az konuş, kalbin yumuşak olur, katılaşmazEkseriyetle suskun ol, verâ sâhibi olursun Dünyâya hırslı olma, hasedci olma, anlayışın süratli olur Herkesi kötüleyici ve suçlayıcı olma, insanların dilinden kurtulursun Şefkatli ve merhametli ol, herkes seni sever Allahü teâlânın yaptığı taksime râzı olup, rızkından memnun olursan, gönlü zenginlerden olursun Allahü teâlâya tevekkül et Kuvvetli olursun Dünyâ ehli ile onların dünyâ menfaatleri üzerinde münâkaşa etme, o zaman seni, Allahü teâlâ ve insanlar sever Mütevâzi, alçak gönüllü ol, sâlih amelleri tamamlamış olursun Acırsan, her şey sana acır

Kıymetli kardeşim! Günlerini, gecelerini ve saatlerini boşa geçirme, âhiretine hazırlık yap Allahü teâlânın rızâsını kazanmaya bak Bu da, Allahü teâlâya ibâdet ve tâatle olur

Yine buyurdu ki:

"Büyük bir kalabalık, bir yere toplansa ve biri, içinizden akşama kadar kim yaşayacak, bilsin dense, kimse bilemez İşin şaşılacak tarafı şurasıdır ki, eğer o kimselere; "Öyleyse, ölüm için gerekli hazırlığı yapan, ayağa kalksın, dense kimse ayağa kalkmaz Bu gafletten kurtulmaya çalışmalıdır"

"Zühd, yamalı elbise giymek, arpa ekmeği yemek değil, dünyânın faydasız şeylerine gönül bağlamamak ve uzun emel sâhibi olmamaktır"

"Para, mal ve mülk, kişinin zâhid olmasına mâni değildir Dünyâlığı bulunmayan da zâhid sayılmaz Dünyânın faydasız şeylerine aşırı düşkünlük olup olmadığı araştırılıp, ona göre hüküm verilir Bir kimsenin elinde dünyâlığı vardır Fakat zâhiddir Bir kimsenin de dünyâlığı yoktur Lâkin zâhid değildir Mal, insanın silâhı gibidir Yâni, insan canını, sıhhatini, dînini ve şerefini mal ile korur"

"Bir kimse, hep ölümü hatırlar, ömrünü ölüme ve ondan sonraki hayata hazırlamakla geçirirse, kabri Cennet bahçelerinden bir bahçe olur Ölümü hiç hatırlamaz, gafletle günleri geçerse, onun kabri Cehennem çukurlarından bir çukur olur"

"Bir kimsenin, duâ ederken yalnız kendisine duâ edip, ana-babasına ve diğer müslümanlara duâ etmemesi, Kur'ân-ı kerîm okumayı bildiği halde her gün en azından yüz âyet okumaması, câmiye girdiği halde iki rekat olsun namaz kılmadan çıkması, kabristandan geçtiği halde mevtâlara selâm vermemesi, bir yerde yalnız olarak yaşıyorsa, Cumâ günü şehre geldiği halde Cumâ namazı kılmaması, bulunduğu beldeye bir âlim geldiği halde, onun ilminden hiç istifâde edememesi, bir kişi ile dost olduğu halde ismini öğrenmeden ayrılması, bir tanıdığı kendisini dâvet ettiği halde dâvetine gitmemesi, gençlik çağı büyük bir fırsat olduğu halde o zamanını boşa geçirmesi, kendisi tok ve komşusunun aç olduğunu bildiği halde, ona bir şeyler vermemesi o kimsenin gafletindendir"

"Rızâ; Allahü teâlânın takdir ettiğine şükrederek kabûl etmektir"

"Birisi sana gelip; "Sen ne mübârek bir zâtsın" dese, bir başkası da;"Sen ne kötü ve aşağı bir kimsesin" dese, sana birinci söz ikinci sözden daha hoş geliyorsa, anla ki fenâ bir kimsesin"

"Edeb öğrenilmeden ilim öğrenilmez"

"Para, eskiden sevimsizdi Ama şimdi müminin kalkanıdır"

"Harama düşmemek, zarûrî ihtiyaçlarını temin etmek için, elinde dünyâlık bulunmasının zararı yoktur"

"Kendini iyi tanı O zaman, hakkında söylenenler sana zarar vermez"

"İlmine ve ameline güvenerek, bu hâliyle kendini din kardeşlerinden üstün zanneden kimsenin ilmi de ameli de zâyi olmuştur"

"Lüzumsuz yere konuşan zelil olur"

"İlim öğrenmenin ilk şartı, susmak ve edepli olmaktır İkinci şartı, dikkatle dinleyip ezberlemektir Üçüncü şartı, öğrendiği ile amel etmektir Dördüncüsü de, öğrendiği ilmi başkalarına öğretmek, herkese yaymaktır"

"Kötü işler hastalıktır Âlimler ise hastalıklara ilâçtır Âlimler bozulur, kötü işlere bulaşırsa, hastaları kim iyileştirecek?"

"İlim, Allahü teâlâdan korkmak ve ona ibâdet etmek için öğrenilir"

"İlim öğreten birini buldukça öğrenmeye devâm ederiz"

"Haram para ile sadaka veren, câmi yaptıran, hayrat yapan kimse, kirlenmiş elbiseyi idrar ile yıkayan adama benzer ki, daha çok pislenir"

"Ana-babaya, helâl ve mubah olan işlerde itâat edilir Haram ve şüphelilerde değil"

"Bir kimse Allahü teâlânın bütün emirlerini yerine getirip kalbinde az bir dünyâ sevgisi bulunsa, kıyâmet günü herkesin huzûrunda; "Bakın bu filân oğlu filân kimsedir Bu Allahü teâlânın kendisine, sivrisineğin kanadı kadar kıymet vermediği dünyâya gönül verdi" diye nidâ edilir Bu hâlden dolayı öyle mahcûb olur ki, yüz etleri dökülecek gibi olur"

"Bu zamanda helâl lokma yemek zorlaştı"

"İyi ve kötü amellerin kendilerine mahsus kokuları vardır İyiliğin kokusu çok hoş, kötülüğün kokusu ise, rahatsız edicidir Kalbde kötülük yapmak için bir meyil olduğu anda kokusu, insanın yanındaki meleklere gelir İyilik durumunda da iyi kokuyu hemen alırlar Nasıl ki o melekler, sizi hiç rahatsız etmiyorlarsa, siz de onları rahatsız etmeyin"

"Yemeklerini toplu olarak bir sofrada yiyen ev halkına meleklerin duâ ettiğini duydum Bunlara Allahü teâlâ rahmet eder"

"Bir din kardeşin seni ziyârete geldiği zaman ona; "Yemek yer misin? Karnın aç mı? Bir şeyler getireyim mi?" diye sorulmaz Hemen bir şeyler hazırlanıp getirilir yemezse kaldırılır"

"Sende olmayan meziyetleri söyleyerek seni medheden kimse, hiç şüphe yok ki, sende olmayan günahı söyleyerek seni kötüler"

"Ölüm her an gelebilir Yarına kadar yaşayabileceğini zanneden bir kimse ölüm için hazırlıklı değildir Allahü teâlâya yapılan ibâdetler, ölümü hatırlamaya işârettir Günah ve kusur olan işler de, ölümü unutmuş olmanın alâmetidir"

"Dîni ve îmânı hakkında, "Sonum ne olur?" diye söğüt yaprağı gibi titremiyen kimsenin, sonu tehlikelidir"

"Allahü teâlâdan korkmakta, emirlerini yapmakta, ibâdet etmekte ve O'nun yasak ettiklerinden sakınmakta İmâm-ı A'zam' dan daha üstün kimse görmedim"

"Ey insan! Senin bütün sermâyen, dünyâdaki bir kaç günlük ömründür Bu günler mutlaka gelip geçecek, hattâ birçoğu geçti O halde hiç olmazsa geride kalanlarının kıymetini bil"

"Kişinin Allah'tan korkmak, haramlardan uzak durmak, şüphelilerden sakınmak ve sabırlı olmak gibi güzel huylara sâhib olması, ilmi, Allah rızâsı için öğrendiğinin alâmetidir"

"Allahü teâlâ, sevdiği bir kuluna hiçbir zaman düşman olmaz Düşmanını da hiçbir zaman dost edinmez"