Zaman Ve Mekanın Farklı Olmasıyla Birbirine Denk

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Mekke'nin Medine'den üstün oluşuna, Resulüllah'ın kabrinin bulunduğu mekanın yeryüzünün en üstün yeri olduğu hususunda icma olduğuna dair rivayetler itiraz olarak ileri sürülebilir

Şayet bu konuda icma olduğuna dair rivayetler doğruysa, bu itiraza şöyle cevap verilir: Resulün kabrinin üstünlüğü, Allah (cc)'ın orada kullarına lütfettiği rahmetinden ötürüdür

Şüphesiz bu rahmet kabirle sınırlı olup Mescid-i nebevinin tamamı için değildir

Dolayısıyla kabirle ilgili bu durum Mescid-i nebevinin en üstün mescid olmasını gerektirmez

Hz

Peygamberin o kabirde kaldığı vaktin yeryüzünde kaldığı vakitten çok daha uzun olduğu düşünülebilir

Ancak bu durum da sadece kabre mahsustur, tüm mescide şamil değildir

Ayrıca onun hayatta iken bir yerde bulunmuş olması daha üstündür

Zira o, hayatta iken peygamberlik rütbesine nail kılınmış, Allah'a itaatkar, güzel ahlak ve irfan sahibi bir kimseydi

Bu durumlar onun ölü olarak kabirde bulunduğu sürece inen rahmetten daha üstündür

Şu hadis de konuyla ilgilidir; "Benim bu mescidimde kılman namaz Mescid-i haram hariç diğer mescitlerde kılınan bin namazdan daha üstündür

" Hadiste geçen mescid-i haram hariç ifadesi farklı anlamlara gelebilir

Birind ihtimal, Mescid-i nebevide kılınan namazın Mescid-i haramda kılınan bin namazdan daha az sayıda namaza üstün olması

İkinci ihtimal, Mesdd-i haramda kılınan bir namaz, Mescid-i nebevide kılınan bin namazdan daha üstündür

Mescid-i haramın üstünlüğüne dair yukarıda zikredilen deliller, ikinci ihtimalin doğru olduğunu düşündürmekte ve mananın bu şekilde takdirini gerektirmektedir

Şayet kılman namazın fazileti konusunda Mescid-i nebevinin Mescid-i harama üstünlüğü kabul edilse bile yukarıda zikredilen delillerden ötürü namaz dışında her halükarda Mescid-i haram daha üstündür

Sınır boylarındaki mekanların fazileti ise cihad niyetiyle oralarda nöbet tutmakla alakalıdır

Orada oturanlar cihada niyet etmek ve orada ikamet ederek cihada sebep olma hasebiyle sevap elde ettikleri gibi saldırmak için fırsat kollayan düşmana karşı orayı korudukları için de sevap elde ederler

Mescitlerin fazileti, yapılarından ya da yapılarına bağlı olarak varolan şeylerden kaynaklanmamaktadır

Bilakis, mescitlerin yapılmasındaki maksat olan, cemaat olma, Cuma namazlarını eda etme, itikafa girme vb

şeylerden kaynaklanmaktadır

Bundan dolayı mescitlerde alış-veriş yasaklanmıştır

Bazı zaman ve mekanlara bu üstünlüklerin verilmesi, tıpkı peygamberlere peygamberlik görevinin verilmesi gibi Allah (cc)'ın rahmeti, ikramıdır

Bundan dolayı peygamberler kavimlerine şöyle dediler: "Biz sizin gibi bir insandan bankası değiliz

Fakat Allah nimetini kullarından dilediğine lütfeder

" Peygamberlik gibi diğer onurlu vasıflar da bir zorunluluk veya kulun isteği ile değil bilakis hepsi Allah'ın fazlından dilediğine verdiği şeylerdir

Yine bazı kullarına verdiği irfan, ehl-i hal olma, güzel ahlak sahibi olma vasıfları sadece ve sadece Allah (cc)'ın dilediği kullarına verdiği lütuf-larından bir lütuf, nimetlerinden bir nimettir

İşte benzer şekilde Allah (cc) bazı zaman ve mekanlara diğerlerinde olmayan üstünlükler vermiştir

Halbuki tüm zaman ve mekanlar tabiatları gereği aynıdır

Kendilerinde bulunan Özelliklerden ötürü üstün olan altın, gümüş ve diğer değerli madenler de böyledir

İzzeddin İbn Abdüsselam
Çeviren: Süleyman Kaya/ Soner Duman

08-02-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Zaman Ve Mekanın Farklı Olmasıyla Birbirine Denk Mekke'nin Medine'den üstün oluşuna, Resulüllah'ın kabrinin bulunduğu mekanın yeryüzünün en üstün yeri olduğu hususunda icma olduğuna dair rivayetler itiraz olarak ileri sürülebilir Şayet bu konuda icma olduğuna dair rivayetler doğruysa, bu itiraza şöyle cevap verilir: Resulün kabrinin üstünlüğü, Allah (cc)'ın orada kullarına lütfettiği rahmetinden ötürüdür Şüphesiz bu rahmet kabirle sınırlı olup Mescid-i nebevinin tamamı için değildir Dolayısıyla kabirle ilgili bu durum Mescid-i nebevinin en üstün mescid olmasını gerektirmez Hz Peygamberin o kabirde kaldığı vaktin yeryüzünde kaldığı vakitten çok daha uzun olduğu düşünülebilir Ancak bu durum da sadece kabre mahsustur, tüm mescide şamil değildir Ayrıca onun hayatta iken bir yerde bulunmuş olması daha üstündür Zira o, hayatta iken peygamberlik rütbesine nail kılınmış, Allah'a itaatkar, güzel ahlak ve irfan sahibi bir kimseydi Bu durumlar onun ölü olarak kabirde bulunduğu sürece inen rahmetten daha üstündür Şu hadis de konuyla ilgilidir; "Benim bu mescidimde kılman namaz Mescid-i haram hariç diğer mescitlerde kılınan bin namazdan daha üstündür" Hadiste geçen mescid-i haram hariç ifadesi farklı anlamlara gelebilir Birind ihtimal, Mescid-i nebevide kılınan namazın Mescid-i haramda kılınan bin namazdan daha az sayıda namaza üstün olması İkinci ihtimal, Mesdd-i haramda kılınan bir namaz, Mescid-i nebevide kılınan bin namazdan daha üstündür Mescid-i haramın üstünlüğüne dair yukarıda zikredilen deliller, ikinci ihtimalin doğru olduğunu düşündürmekte ve mananın bu şekilde takdirini gerektirmektedir Şayet kılman namazın fazileti konusunda Mescid-i nebevinin Mescid-i harama üstünlüğü kabul edilse bile yukarıda zikredilen delillerden ötürü namaz dışında her halükarda Mescid-i haram daha üstündür Sınır boylarındaki mekanların fazileti ise cihad niyetiyle oralarda nöbet tutmakla alakalıdır Orada oturanlar cihada niyet etmek ve orada ikamet ederek cihada sebep olma hasebiyle sevap elde ettikleri gibi saldırmak için fırsat kollayan düşmana karşı orayı korudukları için de sevap elde ederler Mescitlerin fazileti, yapılarından ya da yapılarına bağlı olarak varolan şeylerden kaynaklanmamaktadır Bilakis, mescitlerin yapılmasındaki maksat olan, cemaat olma, Cuma namazlarını eda etme, itikafa girme vb şeylerden kaynaklanmaktadır Bundan dolayı mescitlerde alış-veriş yasaklanmıştır Bazı zaman ve mekanlara bu üstünlüklerin verilmesi, tıpkı peygamberlere peygamberlik görevinin verilmesi gibi Allah (cc)'ın rahmeti, ikramıdır Bundan dolayı peygamberler kavimlerine şöyle dediler: "Biz sizin gibi bir insandan bankası değiliz Fakat Allah nimetini kullarından dilediğine lütfeder" Peygamberlik gibi diğer onurlu vasıflar da bir zorunluluk veya kulun isteği ile değil bilakis hepsi Allah'ın fazlından dilediğine verdiği şeylerdir Yine bazı kullarına verdiği irfan, ehl-i hal olma, güzel ahlak sahibi olma vasıfları sadece ve sadece Allah (cc)'ın dilediği kullarına verdiği lütuf-larından bir lütuf, nimetlerinden bir nimettir İşte benzer şekilde Allah (cc) bazı zaman ve mekanlara diğerlerinde olmayan üstünlükler vermiştir Halbuki tüm zaman ve mekanlar tabiatları gereği aynıdır Kendilerinde bulunan Özelliklerden ötürü üstün olan altın, gümüş ve diğer değerli madenler de böyledir İzzeddin İbn Abdüsselam Çeviren: Süleyman Kaya/ Soner Duman