Aldananların Kısımları-Aldanan Âlimler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Kelâm İlmi ve Cedelle Uğraşan Alimler:

Başka bir grup, kelâm ilmi ve cedelle uğraşmış; karşıt görüştekilere cevap ve onların çelişkilerini araştırmakla vakit geçirmişlerdir

Tartışmalı sözlere odaklanmış, muhalifleriyle münâkaşa ve onları susturma yollarını öğrenme ve öğretmeyle meşgul olmuşlardır

Bununla beraber bunlar ikiye ayrılırlar: Birincisi, doğru yoldan sapmış, başkalarını da saptırmış olanlar

İkincisi ise doğru üzere olanlardır

Hak yoldan sapanların kendilerini aldattıkları nokta, dalâlette olduklarından habersiz olmaları ve nihâyetinde kurtuluşa ereceklerini sanmalarıdır

Bunlar kendi aralarında pek çok gruba ayrılırlar

Biri ötekini kâfir kabul eder vs

Sapmalarının sebebi ise temelde, bir şeyin her hangi bir düşüncenin delili olmasının şartlarını ve bu konulardaki doğru yöntemin nasıl olduğunu iyi bilmemeleridir

Meselâ, şüphenin delil, delilin şüphe olduğunu kabul ederler

Bu alanda doğru üzere bulunanların aldanmalarının sebebi şudur

Onlar, tartışmanın, işlerin en önemlisi ve Allah'ın dininde O'na yaklaştıran şeylerin en üstünü olduğunu düşünürler

İddialarına göre, bir kimse araştırma yapmadıkça dini tamam olmamaktadır

Yine onlara göre, bir kişi araştırmadan, bir delil aramadan Allah'a iman ederse, Allah katında bir değere sahip kâmil bir mü'min olamaz

Halbuki onlar ilk asra hiç bakmazlar

Hz

Peygamber (s

a

s)'in, o dönemin insanlarına hiç bir delil sormadığı halde, onların, insanların en hayırlıları olduğuna dair değerlendirmesini göz önünde bulundurmazlar

Ebû Ümâme el-Bâhilî (r

a

), Hz

Peygamber (s

a

v)'in şöyle buyurduğunu ifade eder: "Bir toplumda cedel ortaya çıkarsa, onlar yollarını şaşırırlar

"32
32 Tirmizî, Tefsîr, 44; ibn Mâce, Mukaddime, 7; Ahmed, Müsned, 5/252; Hâkim, Müstedrek, 2/486

08-02-2012	#7
Prof. Dr. Sinsi	Aldananların Kısımları-Aldanan Âlimler Kelâm İlmi ve Cedelle Uğraşan Alimler: Başka bir grup, kelâm ilmi ve cedelle uğraşmış; karşıt görüştekilere cevap ve onların çelişkilerini araştırmakla vakit geçirmişlerdir Tartışmalı sözlere odaklanmış, muhalifleriyle münâkaşa ve onları susturma yollarını öğrenme ve öğretmeyle meşgul olmuşlardır Bununla beraber bunlar ikiye ayrılırlar: Birincisi, doğru yoldan sapmış, başkalarını da saptırmış olanlar İkincisi ise doğru üzere olanlardır Hak yoldan sapanların kendilerini aldattıkları nokta, dalâlette olduklarından habersiz olmaları ve nihâyetinde kurtuluşa ereceklerini sanmalarıdır Bunlar kendi aralarında pek çok gruba ayrılırlar Biri ötekini kâfir kabul eder vs Sapmalarının sebebi ise temelde, bir şeyin her hangi bir düşüncenin delili olmasının şartlarını ve bu konulardaki doğru yöntemin nasıl olduğunu iyi bilmemeleridir Meselâ, şüphenin delil, delilin şüphe olduğunu kabul ederler Bu alanda doğru üzere bulunanların aldanmalarının sebebi şudur Onlar, tartışmanın, işlerin en önemlisi ve Allah'ın dininde O'na yaklaştıran şeylerin en üstünü olduğunu düşünürler İddialarına göre, bir kimse araştırma yapmadıkça dini tamam olmamaktadır Yine onlara göre, bir kişi araştırmadan, bir delil aramadan Allah'a iman ederse, Allah katında bir değere sahip kâmil bir mü'min olamaz Halbuki onlar ilk asra hiç bakmazlar Hz Peygamber (sas)'in, o dönemin insanlarına hiç bir delil sormadığı halde, onların, insanların en hayırlıları olduğuna dair değerlendirmesini göz önünde bulundurmazlar Ebû Ümâme el-Bâhilî (ra), Hz Peygamber (sav)'in şöyle buyurduğunu ifade eder: "Bir toplumda cedel ortaya çıkarsa, onlar yollarını şaşırırlar"32 32 Tirmizî, Tefsîr, 44; ibn Mâce, Mukaddime, 7; Ahmed, Müsned, 5/252; Hâkim, Müstedrek, 2/486