Güzel Edep

‘Iman nedir?” diye akildan sordum Akil kalbimin kulagina dedi ki: “Iiman, edebdir” (Mevlâna Celâleddin Rûmî)’

Sair ne güzel söylemis:
Ehl-i diller arasinda aradim, kildim taleb
Her hüner makbul imis Illâ edeb, illâ edeb


^

Edeb; Bir tâc imis Nûr-u Hudâdan
Giy ol tâci, emin ol her belâdan
Bostânül-Ârifin’de söyle denilmektedir:
Iman bes kal'ali bir beldeye benzer Altun kal'a, gümüs kal'a, demir kal'a, hubûkel kal'a, kerpiç kal'a Kal'anin içinde bulunanlar kerpiç kal'ayi koruyup gözettikleri müddetçe, düsman içlerine ulasamaz Kal'ayi muhafaza etmegi birakirlar da, birinci kal'a düsman tarafindan tahrib edilirse, ikinci, sonra üçüncüsüne göz dikilir ve sonunda bütün kal'alar teker teker tahrîb edilmis olur Iman da böyle bes kal'a içindedir:
Yakîn,
Ihlâs,
Farzlari edâ,
Sünnetleri tamamlamak ve
Edebi korumak
Kisi edebi koruyup, gözettigi sürece seytanin onda ümidi kalmaz Sayed edebi terkederse o zaman seytan, onun sünnetlerine, farzlarina, sonra da ihlâs, yakîn ve imânina göz diker Binaenaleyh kisinin abdest, namaz, alis veris ve sohbet gibi bütün islerinde edebi korumasi lâzimdir
Su hususu iyice bilmelidir ki, serîat ancak hükümlerden ibâretdir Tarîkat ise mahza edebdir Huzurdan kovulan, reddedilen kisi Iblis gibi, ancak edebe riâyetsizlik, edebsizlikden dolayi kovulur
Ibn Sirin kuddise sirruh'a; - Hangi edeb Allah'a daha çok yaklasdirir? diye soruldugunda, cevaben:
- Allah'in rubûbiyyetini bilmek, O'na taatle amel etmek, sevindirici seylere hamd, üzücü hadiselere sabir, demisdir
Mesayihdan biri demistir ki:
- Kim nefis terbiyesi yapmadan, dünya ve 0âhireti tanimadan, sirf basit dünya menfaati için, gönül sahibi ve irsâda ehil oldugunu iddia ederse bununu cezasi; Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'in Mirac'da gördügü kadinlarin cezâsinin kat kat fazlasi olacakdir ki, bu kadinlar makaslarla gögüslerini kesmektedirler Rasûlü Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem Cibril'e:
- Bunlar kimdir? diye sordugunda, Cibril:
- Bunlar zina yoluyla çocuk dünyaya getirenlerdir, cevabini vermislerdir