Şura Ve Öğüt Prensibini Terketmek

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Şura Ve Öğüt Prensibini Terketmek

Kur'an-ı Kerim'deki surelerden birini adı, İslam'da "Şura" prensibini pekiştirmek ve yüceltmek için "Şura" süresidir

Cenab-ı Allah Peygamberine "Şura-danışma"yı emretmiştir

Resulullah'ın buna ihtiyacı olmamasına ve vahiyle ilişkisi olmasına rağmen Sahabe-i Kiram'la bu prensibi uygulamıştır

Bunu sadece, Allah'ın emrine uyduğu için ve mü'minlere örnek olması için yapmıştır

Bunun en bariz örneği, Bedir savaşında Habbab'ın, Hendek savaşında da Selman (r

a

)'ın görüşünü benimsemesidir

Cemaatta ve cemaat çalışmasında "Şura"yı en yararlı ve en lüzumlu iş olarak görüyoruz

Bu sayede en olgun ve en doğru görüşe ulaşılır

Kaideler sorumluluktaki ortaklıkta anlaşılır ve halk arasındaki verimli yardımlaşma ve güven atmosferi yükselir

Şura prensibi işletilmez veya terkedilirse bunların hiç biri gerçekleşmez, aksine tersi olur

Safta bulunan her fertten, müsbet olarak davetiyle meşgul olması, bu konuda düşünmesi, reyini belirtmesi, görüşüyle ve İslam edebiyle öğüt vermesi ile yönetime yardımcı olması istenir

Aynı şekilde bir mevkide bulunan sorumlu kişinin, arkadaşlarıyla istişare etmesi, kendisine arzedüen işler hakkında, onların düşünce ve akıllarından yararlanmalıdır

Ayrıca arkadaşlarından gelen öğüt sebebiyle içinin daralmaması gerekir

Hatta üslubu iyi olmasa da içi daralmamalıdır

Allah, Hz

Ömer ve Hz

Ebu Bekir (r

a)'den razı olsun

Onlar, müslümanlann yönetimini omuzlarına aldıklarında, herhangi bir yanlışlık yaptıklarında kendilerini düzeltmelerini istemişlerdi

Hz

Ömer, kendisine: "Sende bir sapma görürsek şu kılıçlarımızla düzeltiriz" diyen kişinin sözüne darılmamıştı

Bilakis Allah'a hamdetmişti

Şura prensibini ihlal etmek -ki asıldan sapma olarak görülür- Şurayı terketmek, gücü, ilmi ve ehliyeti ne olursa olsun herhangi bir sorumlu veya yönetim tarafından uygulanmaması son derece yanlıştır

Aynı şekilde fertlerden olumsuz bir tavır, görüş belirtmeme ve sorumluya öğüt vermeme, sorumlulukta ortak olduğunun bilincinde olmama, yine sapma ve şura prensibini terketme sayılır

Şura prensibinden sapma şekillerinin en tehlikelerinden biri de, manasından soyutlandığı halde, sadece şekli ve görüntüsünün kalmasıdır

Bunun anlamı şudur: Ortada Şura meclisi var, fakat yapısına çeşitli faktörler girmiş

Bu faktörler onun özünü boşaltmış, geriye sadece bir görüntü kalmış

Bu meclis artık yönetimin her görüşünü onaylar

Ülkelerimizin çoğunda böyle olan, danışma veya halk meclisleri var

Hürriyetleri kısıtlayan kanunlar çıkarması sebebiyle yöneticiye diktatörlük hakkı tanıyan meclis, seçimlerdeki hilelerle, güvenlik güçlerinin seçimlere müdahalesi ve seçimlerde yaptıkları sahtekarlıklarla, bir de yöneticiye azımsanmıyacak sayıda tayin etme hakkı vermekle ve bunlardan başka yollarla oluşur, bu meclisler

İslam bütün bu sahtekarlıkları ve aldatmacaları reddeder, şura ve görüş ehlinin seçiminde katı davranır

Her ferde söz hakkı, şura ehlini seçme hakkı verir ve bu konuda, halkı değil hakkı razı etmeyi, adaleti ve hakkı gözeterek kendisini temsil eden kişiyi seçme hakkı tanır

Buna muhalefet eden; Allah'a, Resulüne ve bütün mü'minlere hiyanet etmiş olur

Burada şunu da açıklamak yararlı olur: Müşavere etmeden, bir sorumlunun kendi görüşüyle tek başına karar vermesi caiz olmadığı gibi karar alırken onun elini kolunu bağlayan veya yetkisini kısıtlayan kayıtlar koymak da doğru olmaz

Zira sorumlu bu durumda yalnızca bir kukla olur, işleri doğru dürüst görmeye gücü yetmez

Bu da yine şura prensibini ihlal etmektir

Nitekim büyük ve küçük her konuda istişare edilmesinin gerekli olduğunu zannetmek kaideler açısından doğru olmaz

Veya istişare edilmesi istenmeyen konularda yönetime itaatin gereksiz olduğunu düşünmekte doğru olmaz

Bu da yine hatadır ve şura prensibini ihlaldir

İşleri hikmetle gören bir yönetimin, bunlar arasında bir uyum kurması ve faydalı olan orta yola girmesi gerekir

Son olarak, herhangi bir mevkide bulunan sorumlunun, öğüt ve görüşüne güvendiği kişileri yakında tutması, kötü niyetli ve nefsinin esiri olanları da kendinden uzak tutması gerekir

Mustafa Meşhur

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Şura Ve Öğüt Prensibini Terketmek Şura Ve Öğüt Prensibini Terketmek Kur'an-ı Kerim'deki surelerden birini adı, İslam'da "Şura" prensibini pekiştirmek ve yüceltmek için "Şura" süresidir Cenab-ı Allah Peygamberine "Şura-danışma"yı emretmiştir Resulullah'ın buna ihtiyacı olmamasına ve vahiyle ilişkisi olmasına rağmen Sahabe-i Kiram'la bu prensibi uygulamıştır Bunu sadece, Allah'ın emrine uyduğu için ve mü'minlere örnek olması için yapmıştır Bunun en bariz örneği, Bedir savaşında Habbab'ın, Hendek savaşında da Selman (ra)'ın görüşünü benimsemesidir Cemaatta ve cemaat çalışmasında "Şura"yı en yararlı ve en lüzumlu iş olarak görüyoruz Bu sayede en olgun ve en doğru görüşe ulaşılır Kaideler sorumluluktaki ortaklıkta anlaşılır ve halk arasındaki verimli yardımlaşma ve güven atmosferi yükselir Şura prensibi işletilmez veya terkedilirse bunların hiç biri gerçekleşmez, aksine tersi olur Safta bulunan her fertten, müsbet olarak davetiyle meşgul olması, bu konuda düşünmesi, reyini belirtmesi, görüşüyle ve İslam edebiyle öğüt vermesi ile yönetime yardımcı olması istenir Aynı şekilde bir mevkide bulunan sorumlu kişinin, arkadaşlarıyla istişare etmesi, kendisine arzedüen işler hakkında, onların düşünce ve akıllarından yararlanmalıdır Ayrıca arkadaşlarından gelen öğüt sebebiyle içinin daralmaması gerekir Hatta üslubu iyi olmasa da içi daralmamalıdır Allah, Hz Ömer ve Hz Ebu Bekir (ra)'den razı olsun Onlar, müslümanlann yönetimini omuzlarına aldıklarında, herhangi bir yanlışlık yaptıklarında kendilerini düzeltmelerini istemişlerdi Hz Ömer, kendisine: "Sende bir sapma görürsek şu kılıçlarımızla düzeltiriz" diyen kişinin sözüne darılmamıştı Bilakis Allah'a hamdetmişti Şura prensibini ihlal etmek -ki asıldan sapma olarak görülür- Şurayı terketmek, gücü, ilmi ve ehliyeti ne olursa olsun herhangi bir sorumlu veya yönetim tarafından uygulanmaması son derece yanlıştır Aynı şekilde fertlerden olumsuz bir tavır, görüş belirtmeme ve sorumluya öğüt vermeme, sorumlulukta ortak olduğunun bilincinde olmama, yine sapma ve şura prensibini terketme sayılır Şura prensibinden sapma şekillerinin en tehlikelerinden biri de, manasından soyutlandığı halde, sadece şekli ve görüntüsünün kalmasıdır Bunun anlamı şudur: Ortada Şura meclisi var, fakat yapısına çeşitli faktörler girmiş Bu faktörler onun özünü boşaltmış, geriye sadece bir görüntü kalmış Bu meclis artık yönetimin her görüşünü onaylar Ülkelerimizin çoğunda böyle olan, danışma veya halk meclisleri var Hürriyetleri kısıtlayan kanunlar çıkarması sebebiyle yöneticiye diktatörlük hakkı tanıyan meclis, seçimlerdeki hilelerle, güvenlik güçlerinin seçimlere müdahalesi ve seçimlerde yaptıkları sahtekarlıklarla, bir de yöneticiye azımsanmıyacak sayıda tayin etme hakkı vermekle ve bunlardan başka yollarla oluşur, bu meclisler İslam bütün bu sahtekarlıkları ve aldatmacaları reddeder, şura ve görüş ehlinin seçiminde katı davranır Her ferde söz hakkı, şura ehlini seçme hakkı verir ve bu konuda, halkı değil hakkı razı etmeyi, adaleti ve hakkı gözeterek kendisini temsil eden kişiyi seçme hakkı tanır Buna muhalefet eden; Allah'a, Resulüne ve bütün mü'minlere hiyanet etmiş olur Burada şunu da açıklamak yararlı olur: Müşavere etmeden, bir sorumlunun kendi görüşüyle tek başına karar vermesi caiz olmadığı gibi karar alırken onun elini kolunu bağlayan veya yetkisini kısıtlayan kayıtlar koymak da doğru olmaz Zira sorumlu bu durumda yalnızca bir kukla olur, işleri doğru dürüst görmeye gücü yetmez Bu da yine şura prensibini ihlal etmektir Nitekim büyük ve küçük her konuda istişare edilmesinin gerekli olduğunu zannetmek kaideler açısından doğru olmaz Veya istişare edilmesi istenmeyen konularda yönetime itaatin gereksiz olduğunu düşünmekte doğru olmaz Bu da yine hatadır ve şura prensibini ihlaldir İşleri hikmetle gören bir yönetimin, bunlar arasında bir uyum kurması ve faydalı olan orta yola girmesi gerekir Son olarak, herhangi bir mevkide bulunan sorumlunun, öğüt ve görüşüne güvendiği kişileri yakında tutması, kötü niyetli ve nefsinin esiri olanları da kendinden uzak tutması gerekir Mustafa Meşhur