|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hz. Lokman'ın, Oğluna Yaptığı Tavsiyler
İçini süsle
Ey oğul!
İçini dışından daha çok süsle: İçin Hakkın, dışın halkın baktığı yerdir
Her yerde ve her zaman Allah'ı yanında hazır nazır olarak bil
Allah nazarında seni utandıracak işi bırak
Dünya derin bir denizdir Çokları onda boğulmuştur O denizde senin gemin Allah’tan takvâ olsun Bineğin Allah'a imanın ve yolun Allah'a tevekkül olsun Umulur ki kurtulursun; tamamen kurtulacağını da sanmam
Yavrum, insanlar ibadet ve taatte her gün noksanlaştıkları halde nasıl olur da vaad olunduklarından korkmazlar!
Yavrum! Dünyadan yetecek kadar al, ona kapılma, bu ahiretine zarar verir Dünyadan el etek de çekme, yoksa insanlara yük olursun Oruç tut, bu şehvetini keser Seni namazdan alıkoyan orucu tutma, çünkü Allah'ın katında namaz oruçtan daha büyüktür Yavrum! İyiliği ondan anlayana yap Nitekim koç ile kurt arasında dostluk olmadığı gibi; iyi ile kötü arasında da dostluk olmaz Çekişmeyi seven hakarete uğrar, kötülük olan yerlere giden töhmet altında kalır, kötülüğe yaklaşan kendini kurtaramaz ve dilini tutmayan pişman olur
Yavrum! iyilerin hizmetinde bulun; fakat kötülerle dostluk kurma
Yavrum! Güvenilir kimse ol ki zengin olasın Kalbin günah lekeleriyle dolu olduğu halde insanlara, Allah’tan korkuyormuşsun gibi görünme
Yavrum, âlimlerle bir arada bulun ve onların dizinin dibinden ayrılma; fakat onlarla tartışmaya da girme, yoksa sohbetlerinden seni mahrum ederler Onlara bir şey sorarken nazik davran Seni ihmal ettiklerinde onlara bıkkınlık verme, yoksa senden usanırlar
Yavrum! her şeyi arkanı dönerek isteme ve yüzün dönük olarak da ondan uzaklaşma! Zira bu, basîreti azaltır ve aklı zayıflatır
Yavrum, küçükken edepli olursan, büyüdüğünde faydasını görürsün!
Yavrum, yolculuğa çıktığında, onu çekip götürebileceğin bir yerde olmadıkça, hayvanından emin olma; çünkü onun sırtı çabuk yağır olur ve bu hakimlerin işlerinden değildir Gideceğin yere yaklaştığında da hayvanından in ve yürü; kendinden önce onu doyur Gecenin ilk saatlerinde yolculuğa çıkmaktan sakın! Sana gecenin yarısına kadar dinlenip gece yarısından sonra yola çıkmanı tavsiye ederim Sefere çıkarken yanına kılıcını, mest'ini, sarığını, elbiseni, su kabını, iğne ve ipliğini, biz'ini (saraç iğnesi) al!
Ayrıca yanında sana ve beraberindekilere yetecek kadar ilâç bulundur Arkadaşlarınla, Allah'a isyanın dışındaki hususlarda uyum sağla ve onlara vefâ göster!
Yavrum, kanaatkâr görünmekten sakın, zira bu tavrın sana gündüzleri şöhret, geceleri ise şüphe getirir
Yavrum, kendini unutup da insanlara iyiliği emretme! Yoksa senin durumun, insanlara ışık verdiği halde kendisi yanarak tükenen kandile benzer!
Yavrum, küçük işleri umursamazlık etme! Çünkü küçük, yarın büyüğe dönüşür
Yavrum, yalan söylemekten sakın! Çünkü yalan, dînini ifsat eder, insanların yanında mürüvvetini noksanlaştırır ve bu durumda da utanma duygun yok olur; değerin düşer, makam ve mevkiin elden gider; küçümsenirsin, konuştuğun zaman sözün dinlenmez, söylediğine itibar edilemez Bu duruma düşüldüğünde de yaşamanın zevki kalmaz!
Yavrum, kötü huydan, sıkıntı vermekten, sabırsızlıktan sakın! Bu hasletler karşısında hiç bir arkadaşın sana dürüst davranmaz ve seninle aralarında dâima bir mesafe bırakırlar İşini sev; sık sık karşılaştığın olaylar karşısında sabret! İnsanlara karşı güzel huylu ol! Zira huyu güzel olan, herkese güler yüz gösteren ve bunu yaygınlaştıran, iyiler yanında nasîbini alır; ona karşı iyi kimseler sevgi besler, kötüler de ondan uzaklaşır
Yavrum, gönlünü kederlerle ve kalbini üzüntülerle meşgul etme Aç gözlülükten sakın Takdire rıza göster Allah tarafından sana verilene kanaat et ki hayatın güzelleşsin, gönlün sürurla dolsun ve hayattan zevk alasın Eğer dünya zenginliklerinin senin için bir araya getirilmesini istersen, insanların ellerinde olanlara göz dikme! Zira peygamberleri bulundukları mertebeye ulaştıran şey insanların ellerinde bulunanlara göz dikmemeleridir
Yavrum, dünya hayatı kısadır Senin oradaki ömrün ise daha da kısadır Bu kısa ömrün de daha az bir kısmı geride kalmıştır
Yavrum, iyiliği ehline yap, ehil olmayana iyilik yapma; yoksa o, dünyada boşa gider, ahirette de sevabından mahrum olursun İktisatlı ol, savurgan olma; cimrilik derecesinde mala sarılma, israfa varacak şekilde de onu dağıtma!
Yavrum, hikmete sarıl ki onunla ikram göresin, onu yücelt ki sen de üstün tutulasın Hikmet ahlâkının en üstünü Allah (cc)'ın dinidir
Yavrum, hasetçinin üç belirgin özelliği vardır:
"-Gıyabında dostunu çekiştirir
-Yanında olduğu zaman ona yaltaklanır,
-O bir musibete duçar olduğunda da ona sevinir
|