|
Prof. Dr. Sinsi
|
Medine'de Yahudilerle Yapılan Antlaşma
Medine'de Yahudilerle Yapılan Antlaşma
Rasulullah @'ın yaptığı en önemli antlaşma Medineli yahudilerle imzaladığıdır Bu sade*ce bir antlaşma değildir, Rasul @ adına bir beyanattır Antlaşma hem lider ve idareci olarak Rasulullah @'ın, hem de Medine İs*lâm Devleti' nin merkezi otoritesinin sürekli oluşmasını sağladı Aynı zamanda ülkenin tek hukuk ve tek hukukî otorite ile yöneti*mini meydana getirdi Bu antlaşmanın temel maddeleri şunlardır:
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla
1- Bu kitap (yazı), Allah'ın peygamberi Mu*hammed tarafından Kureyşli ve Yesribli müslümanlar ve bunlara tâbi olanlarla, yine onlara sonradan katılanlar ve on*larla birlikte cihad edenler arasındaki ilişkileri düzenlemek için tanzim olun*muştur
2- İşte bunlar, diğer insanlardan ayrı bir ümmet (camia) teşkil ederler
3- Kureyşli muhacirler, kendi aralarında âdet olduğu veçhile kan diyetlerini ve sa*vaş esirlerinin fidyesini müminler arasın*da makul bilinen esaslara ve adalet te*meline göre ödemeye iştirak edecekler*dir
4- Benî Avf'lar kendi aralarında âdet oldu*ğu veçhile evvelki şekiller altında kan di*yetlerini ödemeye iştirak edecekler Ve müslümanların teşkil ettiği harp esirle*rinin fidye-ı necatını müminler arasında iyi ve makul bilinen kaidelere ve adalet esaslarına göre Ödemeye katılacaklardır
5-8- Benî Sâideler, Benî Harisler, Benû Cü-semler ve Benî Neccârlar aynı şekilde davranacaklardır
9-11- Benî Amr b Avf'lar, Benî Nebit'ler ve Benu Evs'ler de benzer şekildedir
12- Müminler kendi aralarında malî mesu*liyet altında olanların fidye-i necatları*nı ve kan diyetini borçlarını ödeyip, on*ları bu durumda bırakmayacaklardır
13- Hiçbir mümin diğer bir müminin rıza*sına muhalif anlaşma yapmayacaktır
14- Takva sahibi müminler, kendi araların*da ahlâksızlık, husumet, kötülük ve ada*letsizlik çıkarmak isteyenlere karşı ola*caklar ve bu kimse onlardan birinin ev*ladı bile olsa hepsinin elleri onun aley*hine kalkacaktır
15- Hiçbir mümin, bir kâfir yüzünden bir mümini Öldüremez: Bir mümin aleyhi*ne bir kâfire yardım edemez
16 Allah'ın zimmeti (himaye ve teminatı) bir tektir Müminlerin en ehemmiyetsizlerin*den birinin himayesi onların hepsi için hüküm ifade eder Zira, müminler diğer insanlardan ayrı olarak birbirlerinin mevlâsi (dostu, kardeşi) dırler
17- Yahudilerden bize tâbi olanlar yardım ve eşitliği hak kazanırlar, zulme uğramaz*lar, düşmanlarına yardım da edilmez
18- Müminler arasında sulh tektir, bölün*mezdir Müminler Allah'ın yolunda sa*vaşırken hiçbir mümin ayrı bir barış an*laşması yapamaz
19- Şartlar (bütün sulh antlaşmalarında) herkes için âdil ve eşit olmalıdır
20- Harbe iştirak eden bütün (askerî) birlik*ler birbirleri ile münavebe edeceklerdir
21- Müminler birbirlerinin Allah yolunda akan kanlarının intikamını alacaklardır Takva sahibi müminler en iyi ve en doğ*ru yol üzerinde bulunanlardır
22- Hiçbir müşrik, bir Kureyşlinin mal ve ca*nını himaye altına alamaz ve bir mümi*ne karşı onunla ittifak edemez
23- Herhangi bir kimse haksız yere bir mü*minin ölümüne sebep olur da maktulun velisi rıza göstermezse, kısas hükümle*rine tâbi olur, Bu durumda bütün mü*minler bir kişi gibi ona karşı olurlar, an*cak bunlara sadece bu kaidelerin tatbi*ki için harekette bulunmak helâl olur
24- Bu sahife (yazı)de bulunanları kabul eden, Allah'a ve Ahiret Günü'ne inanan bir mümin için katile yardım etmesi ve onu barındırması helâl değildir Allan*ın gazabı ve laneti kıyamet gününde ona yardım eden ve sığınacak yer sağlayan kimse üzerine olacaktır, ondan ne bir fidye, ne de bir tövbe kabul olunacaktır
25- Üzerinde ihtilâfa düştüğünüz herhangi bir şey (karar için) Allah'a ve Rasulü'ne götürülecektir
26- Yahudiler, müminler lehine savaşa devam ettikleri müddetçe, savaş masraflarına iş*tirak edeceklerdir
27- Benî Avf yahudileri müminlerle birlikte bir toplulukturlar Yahudilerin dinleri kendilerine, müminlerin dinleri kendile-rinedir Buna bizzat kendileri ve mevlâ*ları dahildir Yalnız, kim ki haksız bir fiil irtikap eder veya bir cürüm işlerse, o sa*dece kendine ve aile efradına zarar ver*miş olacaktır
28-35- Bu madde Benî Neccâr, Benî Haris, Benî Sâide, Benî Cüşem, Benî Evs, Benî Sa'lebe ve Benî Sa'lebe'nin bir kolu olan Benî Ceğne ve Benî Şüteybe'ye de aynen uygulanacaktır
36- Sadakat, ihanete karşı bir korunmadır Sa'lebe'nin mevlâları da Sa'labeler gibi mütalâa olunacaktır Yahudilerin yakın dostları da bizzat yahudîler gibi kabul edilecektir
37- İnananlardan hiç kimse Muhammed @'m izni olmaksızın savaşa çıkmayacak*tır Rasul de bir yaranın intikamının alın*masını engellemeyecektir
38- Kendisine zulüm etmedikçe bir kimseyi öldüren, kendisini ve ailesini öldürmüş demektir
39- (Bir harp vukuunda) yahudilerin masraf*ları kendi üzerlerinedir Müslümanların-ki de kendi üzerlerine
40- Bu belgede yer alan kimselerle savaşan*lara karşı onlar aralarında yardımlaşa-caklardır
41- Onlar karşılıklı danışma ve dayanışma*da bulunmaya çalışacaklardır Sadakat, ihanete karşı bir korunmadır
42- Kişi müttefiklerinin yanlışlıklarından so*rumlu değildir
43- Zulmedene yardım edilmeyecektir
44- Yahudiler, müslümanlarla birlikte harp ederken savaş bitene kadar masraflarını kendileri yüklenecektir
45- Bu belgede yer alan kişiler için Yesrib Va*disi mukaddes bir yerdir
46- Himaye altındaki yabancı(lar) haksızlık yapmadıkça, cürüm işlemedikçe bizzat himaye eden gibidir
47- Bu sahifede gösterilen kişiler arasında muhtemelen çatışmaya yol açacak anlaş*mazlık veya zıtlık oluştuğunda mesele Allah'a ve Rasulü Muhammed'e götürül*melidir Allah bu belgeye en iyi ve en kuvvetli riayet edenlerle beraberdir
48- Ne Kureyşüler ve ne de onlara yardım edecek olanlar, himaye altına alınmaya*caklardır
49- Antlaşma yapan taraflar, Yesrib'e saldı*rı halinde birbirlerine yardımcı olacak*lardır
50- Şayet yahudiler (müslümanlar tarafın*dan) bir sulh akdine katılmaya davet olu-nurlarsa iştirak etmelidirler ve onlar ay*nı şeyi müslümanlardan isterlerse mü*minlere karşı aynı hakka sahip olacak*lardır Din hususunda girişilen savaş hal*leri müstesnadır
51- Her bir kişi ait olduğu taraftaki hissesin*den sorumludur Evs yahudileri ve dost*ları bu belgede bulunan kimselerle aynı haklara sahiptirler Sadakat, ihanete kar*şı korunmadır Kazanan kendi nefsi için kazanmıştır
52- Allah bu belgeyi uygun görür Bu yazı haksız ve cürüm işleyen kişi ile ceza arasına engelleyici olarak girmez Haksız ve zalim olmadıkça savaşa çıkan da, Medi*ne'de kalan da emniyette olur Allah iyi*nin ve takvalı kişilerin koruyucusudur Muhammed Allah'ın Rasulü'dür
Bu antlaşma Medine şehrinin siyasî yapısın*da köklü değişiklikler yapıp, ona yeni bir kimlik kazandıran tarihî bir belgedir Bu bel*genin temel başarıları aşağıda özetlenmiştir
1- Belgede yer alan taraflara kesin haklar ve görevler verdi Müminler (ensar ve muhaci-rûn), yahudiler, onların müttefikleri ve yar*dımcıları hepsi bu haklardan eşit olarak pay aldı Bu yönüyle belge, Medine ve civar böl*ge insanlarının —hak ve sorumluluklarını tescil etmektedir
2- Medine ve civar bölgede, Medine merkez yönetiminin etkinliğini kurdu
3- Rasulullah @, bu andan sonra Medine halkının, yahudiler de dahil, tartışmasız yö*neticisi ve lideri olarak tanınıyordu Yasama, yürütme ve yargı yetkilerini elinde tutuyor ve her hususta nihai otorite oluyordu
4- Yahudiler, Peygamber @'ı yalnızca hü*kümran olarak kabul etmiyorlar, aynı za*manda Medine'yi de Mekke gibi kutsal bir şehir olarak tasdik ediyorlardı Rasul @'m hukukî hususlarda nihaî otoriterliğini kabul ediyorlar ve onun kararları hepsi tarafından kabul görüyordu
5- Bu belge, politikaya asîl bir muhteva yük-lüyordu Bütün materyalist ve seküler yak*laşımlara karşı olarak politikaya ahlâk disip*linini getiriyordu Allah tüm otorite ve hu*kukun kaynağı, Muhammed @ da, O'nun Rasulü ve kulu olarak tanınıyordu
6- Ülkede kanunun hakimiyetini sağladı Tek olan o kanun ki sınıfları, inançları, ırkları ve renklerine bakılmaksızın herkese uygulan*dı Muhammed @'ın şahsı bile bundan ayrı değildi Herhangi bir şekilde kanuna müdahale kesinlikle yasaklandı Müminler, yahu*diler ve diğerlerine kanun önünde aynı bi*çimde muamele edilip, bir ayırıma gidilmedi
7- Heterojen ve çok uluslu nitelikteki toplum yapısından bir toplum oluşturulması diğer köklü bir atılım idi Dünyanın geri kalan kıs*mına karşı müslümanlar, yahudiler ve müt*tefikleri tek hukuk ve tek otorite ile tek top*lum olarak birbirlerine kenetlendiler Böylece birlik duygusu Medine halkının arasında vahdet ve dayanışma ruhunu olgunlaştırıp düşmanlara karşı sarsılmaz bir yapı oluştur*malarını sağladı
8- Savaş durumunda Rasulullah @'ın müt*tefik kuvvetlerin baş komutanı olarak kabul edilmesini sağladı
9- Herkese eşitlik, hareket özgürlüğü kazan*dırıp, onları insan kardeşliği bağı altında bir araya topladı Onları eşit seviyeye getirdi; en*sar ve muhacirûn, yahudiler ve müttefikleri siyasî ve kültürel olarak eşitti
10- Savaş ve barış meselesini Medine merke*zî otoritesininin temel meselesi yaptı, diğer bir ifadeyle başka bir kavme yahut otoriteye karşı savaş ilân etmek veya onlarla barış yap*mak yetkisi bütünüyle Rasulullah @'a veril*di Yahudiler ya da diğerleri herhangi bir dış güçle ittifaka girmek, yahut onlara savaş ilân etmek yetki ve gücüne sahip değillerdi
11- Askerî hizmet mecburî kılındı; her yurt*taşın katılması gerekmekte idi
12- Bollukta ve musibette olduğu kadar, sa*vaş ve barışta da müslüman ve yahudilerin birbirlerine yardımcı olmaları zorunlu kılı*nıyordu
13- Tüm hukuki işlemlerde Rasulullah @'ın kararı nihaî ve kesindi
14- İntikam peşinde koşma yetkisi fertlerden merkezî yönetime aktarılıyordu Fertler ar*tık bundan sonra kanunları kendileri uygulamaya kalkışmayacaklar, merkezî yönetime gitmek zorunda kalacaklardı
15- Belgede yer alan taraflara Kureyşlilere yardım etmek veya himaye sağlamak yasak*landı Ancak antlaşmanın bu hususu yahu-dilerce uygulanmadı (Dr Muhammed Ha-midullah, 'The First Written Constitution İn the World s 12-30)
Rasulullah @ İslâm Devleti'nde barış ve ni*zamın devamı için Arabistan'ın çeşitli mfts-lüman kabileleri ile de antlaşmalar yapmış*tır ki, bunlardan bazıları aşağıda gösterilmiş*tir
siret Ansiklopedi
|