Yunus Kelimesindeki Hikmet-İ Nefsiyye

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

YUNUS KELİMESİNDEKİ HİKMET-İ NEFSİYYE

Bil ki, hiç kuşkusuz Allahu Teala bu insan oluşumunu ruhuyla, bedeniyle ve nefsiyle kâmil bir şekilde Kendi suretinde yarattı

Ve bu insan oluşumunun çözülmesi, bu insan oluşumunu yaratandan başkasının elinde değildir

Bu çözülme, ya O’nun eliyle olur –ki her zaman için bu böyledir– ya da O’nun emriyle olur

Allah’ın emri olmaksızın bunu üzerine alan kişi hiç kuşkusuz kendi nefsine zulmetmiş, Allah’ın koyduğu sınırları aşmış ve Allahu Teala’nın mamur kılınmasını emrettiği şeyin yıkımına yönelmiş olur

Bil ki, Allah’ın kullarına şefkat göstermek, Allah yolunda gayret göstermekten daha yakışık alır bir şeydir

Davud aleyhisselam, Beyt-i Mukaddes’i inşa etmeyi dileyip, onu defalarca inşa ettiyse de inşaatı biten bina her seferinde yıkıldı

Bu durumu Allahu Teala’ya şikayet edince, Allahu Teala ona şöyle vahyetti: “Benim bu evim kan döken bir kişinin iki eli üzerinde ayakta duramaz

” Davud şöyle dedi: “Ya Rabb, ben senin yolunda kan dökmedim mi?” Hak Teala şöyle buyurdu: “Evet, ama onlar Benim kullarım değiller mi?” Davud şöyle dedi: “Ya Rabb! Bu ev benden olan bir kişinin iki eli üzerine inşa edilsin

” Böylece Allahu Teala Davud’a, bu evin, oğlu Süleyman tarafından inşa edileceğini vahyetti

Bu hikayeyle anlatılmak istenen, bu insan oluşumunun korunmasıdır — ve hiç kuşkusuz bu insan oluşumunun korunması onun yıkıma uğratılmasından daha iyidir

Sen Allahu Teala’nın, din düşmanlarının hayatta kalmaları için cizyeyi ve barışı farz kıldığını görmez misin? Ve O, “Eğer onlar barışa meylederlerse, sen de onlarla barışa meylet ve Allahu Teala’ya tevekkül et” dedi [Enfal Suresi, 8/61]

Sen üzerine kısas vacib olan kişiyi görmez misin? Öldürülenin yakınları bir araya gelip de bunlardan biri diyete razı olduğu veya öldüreni bağışladığı ve diğerleri ise katilin öldürülmesini istediklerinde, Hak Sübhanehu, bağışlayan kişiyi nasıl gözetmekte ve bu kişiyi, bağışlamayan diğer kişilere nasıl yeğlemektedir? Dolayısıyla, kısas yoluyla öldürmek olmaz

Ve görmez misin ki, Resulallah (sav), katilin kısas yoluyla öldürülmesine ilişkin olarak, “Onun öldürülmesi, diğerinin öldürülmesi gibidir” buyurmuştur

Ve görmez misin ki, Allahu Teala, kısasın kötü bir eylem olduğuna işaret ederek, “Kötülüğün cezası, ona benzer bir kötülüktür

” [Şura Suresi, 42/40] buyurmuştur — yani, meşru olmakla birlikte kısas, kötü bir fiildir

Ve “

Her kim bağışlar ve ıslah ederse onun ödülü Allah katındadır” [Şura Suresi, 42/40] — çünkü (bağışladığı kimse) O’nun sureti üzerinedir

Böylece, her kim bağışlar ve öldürmezse, bu kişi, (bağışladığı kimsenin) sureti üzre olduğu kimse (yani, Allah) tarafından ödüllendirilecektir

Bu elbette böyledir, çünkü onu bunun için (yani, Kendi suretini zahir kılması için) inşa etmiştir

Allah, ancak onun varlığı yoluyla Zahir ismiyle zahir olduğundan, her kim insan oluşumunu gözetecek olursa, Hakk’ı gözetmiş olur

Yerilesi olan, insanın ayn’ı değil, kendisinden ortaya çıkan fiilleridir

Ve bir kişinin fiili, onun –bizim şu anda sözünü ediyor olduğumuz– ayn’ı değildir

Bütün fiiller Allah’ın olsa bile, bunlardan bazıları yerilir ve bazıları övülür

Kendi hoşuna gitmeyen bir şeyden dolayı bir kimseyi yermek, Allah indinde yerilesi bir şeydir, çünkü yerilesi olan ancak şeriatın yerdiğidir

Şeriatın bir şeyi yermesinde bir hikmet vardır ki bunu ancak Allah veya Allah’ın kendisine bildirdiği kimse bilir

Nitekim kısas, belli bir fayda için getirildi — ki kısas insan türü için bir korunma ve insan türüne yönelik olarak Allah’ın sınırlarını aşanlar için bir çekinmedir

“Ey akıl sahipleri, sizin için kısasta hayat vardır” [Bakara Suresi, 2/179]

Böylesi akıl sahibi kimseler şeylerin özünü bilen ve ilahi yasaların ve hikmetlerin sırrına erişmiş olanlardır

Ve sen Allahu Teala’nın bu insan oluşumunu gözettiğini ve onu koruduğunu bildiğinde, sen de bu insan oluşumunun korunmasını daha bir gözetirsin — ki bunda senin için saadet vardır

Çünkü insan henüz hayatta iken, kendisinden yaratılış sebebi olan kemale erişmesi istenir

Bundandır ki, her kim onu yoketmeye çalışırsa, yaratılış sebebi olan şeye erişmekten onu alıkoymaya çalışmış olur

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yunus Kelimesindeki Hikmet-İ Nefsiyye YUNUS KELİMESİNDEKİ HİKMET-İ NEFSİYYE Bil ki, hiç kuşkusuz Allahu Teala bu insan oluşumunu ruhuyla, bedeniyle ve nefsiyle kâmil bir şekilde Kendi suretinde yarattı Ve bu insan oluşumunun çözülmesi, bu insan oluşumunu yaratandan başkasının elinde değildir Bu çözülme, ya O’nun eliyle olur –ki her zaman için bu böyledir– ya da O’nun emriyle olur Allah’ın emri olmaksızın bunu üzerine alan kişi hiç kuşkusuz kendi nefsine zulmetmiş, Allah’ın koyduğu sınırları aşmış ve Allahu Teala’nın mamur kılınmasını emrettiği şeyin yıkımına yönelmiş olur Bil ki, Allah’ın kullarına şefkat göstermek, Allah yolunda gayret göstermekten daha yakışık alır bir şeydir Davud aleyhisselam, Beyt-i Mukaddes’i inşa etmeyi dileyip, onu defalarca inşa ettiyse de inşaatı biten bina her seferinde yıkıldı Bu durumu Allahu Teala’ya şikayet edince, Allahu Teala ona şöyle vahyetti: “Benim bu evim kan döken bir kişinin iki eli üzerinde ayakta duramaz” Davud şöyle dedi: “Ya Rabb, ben senin yolunda kan dökmedim mi?” Hak Teala şöyle buyurdu: “Evet, ama onlar Benim kullarım değiller mi?” Davud şöyle dedi: “Ya Rabb! Bu ev benden olan bir kişinin iki eli üzerine inşa edilsin” Böylece Allahu Teala Davud’a, bu evin, oğlu Süleyman tarafından inşa edileceğini vahyetti Bu hikayeyle anlatılmak istenen, bu insan oluşumunun korunmasıdır — ve hiç kuşkusuz bu insan oluşumunun korunması onun yıkıma uğratılmasından daha iyidir Sen Allahu Teala’nın, din düşmanlarının hayatta kalmaları için cizyeyi ve barışı farz kıldığını görmez misin? Ve O, “Eğer onlar barışa meylederlerse, sen de onlarla barışa meylet ve Allahu Teala’ya tevekkül et” dedi [Enfal Suresi, 8/61] Sen üzerine kısas vacib olan kişiyi görmez misin? Öldürülenin yakınları bir araya gelip de bunlardan biri diyete razı olduğu veya öldüreni bağışladığı ve diğerleri ise katilin öldürülmesini istediklerinde, Hak Sübhanehu, bağışlayan kişiyi nasıl gözetmekte ve bu kişiyi, bağışlamayan diğer kişilere nasıl yeğlemektedir? Dolayısıyla, kısas yoluyla öldürmek olmaz Ve görmez misin ki, Resulallah (sav), katilin kısas yoluyla öldürülmesine ilişkin olarak, “Onun öldürülmesi, diğerinin öldürülmesi gibidir” buyurmuştur Ve görmez misin ki, Allahu Teala, kısasın kötü bir eylem olduğuna işaret ederek, “Kötülüğün cezası, ona benzer bir kötülüktür” [Şura Suresi, 42/40] buyurmuştur — yani, meşru olmakla birlikte kısas, kötü bir fiildir Ve “Her kim bağışlar ve ıslah ederse onun ödülü Allah katındadır” [Şura Suresi, 42/40] — çünkü (bağışladığı kimse) O’nun sureti üzerinedir Böylece, her kim bağışlar ve öldürmezse, bu kişi, (bağışladığı kimsenin) sureti üzre olduğu kimse (yani, Allah) tarafından ödüllendirilecektir Bu elbette böyledir, çünkü onu bunun için (yani, Kendi suretini zahir kılması için) inşa etmiştir Allah, ancak onun varlığı yoluyla Zahir ismiyle zahir olduğundan, her kim insan oluşumunu gözetecek olursa, Hakk’ı gözetmiş olur Yerilesi olan, insanın ayn’ı değil, kendisinden ortaya çıkan fiilleridir Ve bir kişinin fiili, onun –bizim şu anda sözünü ediyor olduğumuz– ayn’ı değildir Bütün fiiller Allah’ın olsa bile, bunlardan bazıları yerilir ve bazıları övülür Kendi hoşuna gitmeyen bir şeyden dolayı bir kimseyi yermek, Allah indinde yerilesi bir şeydir, çünkü yerilesi olan ancak şeriatın yerdiğidir Şeriatın bir şeyi yermesinde bir hikmet vardır ki bunu ancak Allah veya Allah’ın kendisine bildirdiği kimse bilir Nitekim kısas, belli bir fayda için getirildi — ki kısas insan türü için bir korunma ve insan türüne yönelik olarak Allah’ın sınırlarını aşanlar için bir çekinmedir “Ey akıl sahipleri, sizin için kısasta hayat vardır” [Bakara Suresi, 2/179] Böylesi akıl sahibi kimseler şeylerin özünü bilen ve ilahi yasaların ve hikmetlerin sırrına erişmiş olanlardır Ve sen Allahu Teala’nın bu insan oluşumunu gözettiğini ve onu koruduğunu bildiğinde, sen de bu insan oluşumunun korunmasını daha bir gözetirsin — ki bunda senin için saadet vardır Çünkü insan henüz hayatta iken, kendisinden yaratılış sebebi olan kemale erişmesi istenir Bundandır ki, her kim onu yoketmeye çalışırsa, yaratılış sebebi olan şeye erişmekten onu alıkoymaya çalışmış olur