Hz. İbrahim (A.S)'İn Soyu:

Hz İbrahim (as)'ın Soyu:




Hz İbrâhîm (as)'m soyu, tarihçilerin belirttiğine göre; İbrâhîm b Târeh b Nâhûr b Sâruğ b Rau b Fâlığ b Âmir b Şâlıh b Erfahşed[14] b Sam b Nuh ile bitmektedir Hz İbrâhîm (as) ile Hz Nûh (as) arasında 1000 seneden fazla bir zaman dilimi vardır


Hz İbrâhîm (as)'m bu soyunu tarihçiler Tevrat'tan aldıkları bilgilerle nakletmişlerdir[15]


Görüldüğü üzere tarihçiler, Hz İbrâhîm (as)'m babasının ismini "Târeh" diye nakletmektedirler Halbuki Kur'ân-ı Kerîm'de, Hz İbrâhîm (as)'ın babasının ismi "Azer" diye geçmektedir[16]


Kur'an'dan nakledilen bu haber güvenilmesi gerekli olan Sahîh bir haberdir[17] Tarihçilerin, Hz İbrâhîm (as)'m babasının isminin "Tareh" olduğuna dair ileri sürdükleri görüşü ise Tevrat'a dayanarak nakletmişlerdir Tevrat ve İncil'de tahrif edildiğinden ötürü müslümanlann yanında bu iki kaynağın başka görüşlerinde olduğu gibi bu görüşünde de bir sağlamlığı ve güvenilirliği yoktur Çünkü Tevrat ve İncil'den nakledilen görüşlerin bir dayanıklılığı yoktur


Bu durum bazı tefsircilerin, tarihçilerin kervanı içerisinde gittiklerini gösteren garipsenecek durumlardan biridir Çünkü bazı tefsirciler, tarihçilere dayanarak, Hz İbrahim (as)'ın babasının isminin "Tareh" olduğunu iddia etmişlerdir Kur'an'da geçen "Azer" isminin ise, Hz İbrâhîm (as)'ın amcasının ismi olduğunu söylemişlerdir


Buna göre tefsirciler, Kur'an'da geçen Hz İbrâhîm (as)'m babasının isminin "Azer" olduğuna dair nassı, -Hz İbrâhîm (as)'in peygamberlerin atası bir Peygamber olması vb bir sebepten dolayı ve Hz İbrâhîm (as)'m müşrik bir babanın oğlu olduğunu def etmek için/- te'vil etmişlerdir Üstelik tefsirciler bu konuda büyük bir çaba sarfederek Hz İbrâhîm (as)'m babasının isminin "Azer" değil de "Tareh"olduğuna dair birçok deliller de getirmişlerdir Halbuki Hz İbrâhîm (as)'ın müşrik bir babanın oğlu olması onun Allah katındaki makamına bir zarar getirmediği gibi şeref ve haysiyetini de azaltmaz Çünkü hidayet ancak Allah'ın eliyledir Zira Allah, dilediğini sapıtır ve dilediğini de hidayete eriştirir Çünkü Allah, hidayete erecekleri en iyi bir şekilde bilir


Buna bir örnek olması bakımından şöyle bir örnek verilebilir Firavun'un karısı Asiye, mümine bir kadın,[18] Nuh'un oğlu Ken'an, kafir[19] ve Lûl'un karısı da kafir idi[20] Bunların kafir olması, bu peygamberlerden hiçbirinin şeref ve haysiyetine hiçbir şekilde zarar vermediği gibi onların şeref ve haysiyet vb özellliklerini de azaltmaz!!


Halbuki Resulullah (sav), Hz İbrâhîm (as)'m babasının isminin "Azer" olduğunu bize haber vermiştir Bu konudaki hadisi şerifi, Buharı şöyle rivayet etmiştir:


"Kıyamet gününde İbrâhîm "babası Azer" ile (babasının) üzeri tozlu ve siyahlı bir haîde karşılaşacaktır Bunun üzerine îbrâhîm babasına:


- Ben sana (dünyadayken) bana asi olma demedim mi? Diyecek Babası da, ona:


- İşte bugün sana asi olmayacağım, diye cevap verecek Bunun üzerine İbrâhîm:


- Ya Rabb! Sen bana insanlar diriltilecekleri gün beni rezil etmeyeceğini vaad etmiştin Şimdi Allah'ın rahmetinden çok uzak olan babamın vaziyetinden daha çok utanmayı gerektirecek hangi rüsvaylık olabilir? diyecek Allah'da:


- (Ya İbrâhîm) Ben cenneti kafirlere haram kılmışımdır, buyuracak Bundan sonra Yüce Allah tarafından:


- Ya İbrâhîm! Şu iki ayağının altındaki nedir? Denilir Bunun üzerine İbrâhîm (ayağının altına) bakar ve ayaklan arasında kana bulanmış bir sırtlan görür (ki İbrahim'in babası bu çirkin şekle çevrilmiştir) Bu çirkin manzara üzerine onun ayaklarından yakalanır ve ateşe (yani cehenneme) atılır[21]


İşte bu hadisi şerif, Hz îbrâhîrn (as)'m babasının isminin "Azer" olduğunu gösteren bir delildir Bu görüş, bunun dışındaki görüşe meylettirmeyen doğru olan görüştür


İbn Kesir, bununla ilgili olarak şöyle der:


"ibrahim "Babası Azere": (Allah'ı bırakıp da) putları mı ilah ediniyorsun?, demişti " (En'am: 6/74)


İşte bu ayeti kerime Hzİbrâhîm (as)'ın babasının isminin "Azer" olduğunu ispatlıyor Aralarında İbn Abbas'mda bulunduğu soyları araştıran alimlerin çoğu, Hz İbrahim (as)'m babasının isminin "Tareti" olduğunu ifade etmişlerdir Denildi ki: "Tareh, Azer'in taptığı bir putun ismi olduğu için bu kelime (yani Tereh ismi) Azer'e bir lakap olarak takılmıştır


Ibn Cerîr: "Doğrusu Hz İbrâhîm (as)'ın babasının ismi Azer'dir Belki babasının iki ismi de olabilir ya da bu iki isimden biri onun lakabıdır, diğeri de özel ismidir" der Ibn Cerîr'in bu sözünün gerçeklik payı büyüktür Yine de doğruyu en iyi bilen Allah'tır"[22]






[14] Hz İbrâhîm (as)'ın, Rau'dan itibaren 5 atası tarafımızdan eklenmiştir, (ç)


[15] Tevrat, Tekvin 11/26, Yazarımız Sâbûnî'nin bahsettiği bu tarihçilerden bazları şunlardır: Taberî Tarihür'r-Rusül ve;l-Mülûk 1/119; İbn Esir, el-Kâmil, 1/94; îbn Haldun, Tarih, 2/33; Belâzurî Ensâbu'3-Eşref, 1/5; İbn Asakir, Tarih, 2/136-137 vb tarihçilerdir(ç)


[16] Ayet içinbkz: En'âm: 6/74 (ç)


[17] Doç Dr Abdullah Aydemir bu konuda şunları söyler: "'İslam bilginlerim bazıla*rı "Azer" kelimesinin, Hz İbrahim (as)'m babasının lakabı veya erkek kardeşinin ismi yahut babasının adı veya bir putun adı olması ihtimallerinden bahsederek Kur'ân-ı Kerîm'in zahirinden uzaklaşmışlar ve Hz İbrâhîm (as)'ın babasının adının "Tareh" olduğunu iddia etmişlerdir Buna sebepte, hu adın "Tekvin" de böyle tespit edilmiş olmasıdır (Tekvin, 11/26) Buna Sahîh hadislerde bir işaret yoktur Bu, İslam'a girmiş olan mühtedilerce ortaya afılmış bir isimdir Buharı, "et-Târihü'l-Kebîr"inde; Hz İbrâhîm (as)'ın babasının adını "'Azer" olarak zikretmiş ve bu ismin Tevrat'ta "Tareh" olarak zabt edildiğine de dikkatimizi çekniştir Bütün te*lam tarihçileri, Hz îbrâhîm (as)'ın nesebini îespit ederken mutlaka bu "Tareh" kelimesinden söz etmişlerdir Fakat Buharî dışında hemen hemen hiçbiri bunun Tevrat'ın rivayeti olduğuna dikkat etmemiştir Bu rivayet Kur'an'a açıkça zıttır Bu zıtlık sebebiyle Tevrat'ın bu konudaki açıklaması ve tarihçiler ile tefsircilerin kty-dettikleri rivayetlere itibar edilemez" Doç Dr Abdullah Aydemir, İslami Kaynaklara Göre Peygamberler, s 64 (ç)


[18] Hz Asiye'nin mümin bir kadın olduğuna dair bkz: Tahrîm: 66/11 (ç)


[19] Hz-Nûh (as)'m oğlunun kafir dduğuna dair bkz: Hûd: 11/42,45-46 (ç)


[20] HzLût (as)'ın hanımının kafir olduğuna dair bkz: A "raf: 7/83; Tahrîm: 66/11; Ayrıca Tahrîm: 66/11'de,


HzNûh (as)'m hanımının da kafir olduğu anlatılmakâdır


[21] Buharı,Tefsir Şuarâ Sûresi 232 (288-289), Enbiyâ 11 (24); Müsned 4/53