Cemaatle Namaz Kılmanın Hükmü Hakkında Fasıla

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Cemaatle Namaz Kılmanın Hükmü Hakkında Fasıla

Altıncı meseleye gelecek olursak; bu da tek başına namaz kıın namazı -kendisi cemaatle kılmaya gücü yetiği halde- sahih olurmu olmaz mı? sorusudur

İşte bu mesele iki asıl şey üzere bina edilmiştir:
1- Cemaatle namaz kılmak farz mıdır yoksa sünnet midir? şayet biz: “Bu farzdır” desek

2- Öyleyse bu namazın sıhhatinin şartı mıdır yoksa terkedenin isyanı ile beraber bunun olmayışı ile sahih olur mu? İşte asıl bu iki mesele hakkındadır

İlk meseleye gelince; Fakihler bunun hakkında ihtilafa girmişlerdir

Bunun cemaatle namazın vacip olduğunu söyleyenler: Ata b

Ebi Rbah, Hasan El-Basri, ebu ömer, Evzai, Ebu Sevr, mezhebinin zahirine göre Ahmed’dir

Aynı zamanda “Muhtasar El-Muzni” eserinde İmam-ı şafii de bunu belirtmiş ve:
“Cemaatla namaza gelince; ben özür olmadığı sürece bunu terketmeye ruhsat vermiyorum” demiştir

ibni Münzir “Evsat” adlı kitapda şöyle demiştir:
“Evleri mescide uzak da olsa, körlerin cemaatle namaz kılmak için orada hazır bulunmaları zikrolunmuştur

İşte bu da cemaatle namaz kılmanın farz olduğuna mendup olmadığına delalet etmektedir

” Sonra da İbni Ümmü Mektum’un hadisini zikretmiştir

Nitekim kendisi:
3Ya Rasulallah! şüphesiz benimle mescit arasında ağaçlıklar ve hurmalıklar vardır

Evde namaz kılmama bu imkan verir mi?” deyince Rasulullah (s

a

v

):
“Kameti işitiyor musun?”
diye sordular

O da:
“Evet” dedi

Bunun üzerine Rasulullah (s

a

v

):
“Öyleyse (mescide) gel

” diye buyurdular

212
(212) Ahmed: 3/423; Heysemi: “Mecma” adlı eserinde: “Ricali sahih ricaldır” demiştir

İbni Münzir şöyle demiştir:
“Yatsı ve sabah namazlarını cemaatle kılmayanın nifakındanğu da zikrolunmuştur

” Sonra da devamla bu konu hakkında:
“Özürsüz olarak cemaatle namaz kılmanın farzlığına zikrettiğim deliller delalet etmektedir

aynı zamanda ibni Ümmü Mektum’un kavli de buna delalet etmektedir

Kendisi de kör olduğu halde ona:
“Senin için bir ruhsat bilmiyorum

” buyurmuştur

213
(213) Ebu Davud: 552, Namaz’da: Cemaatle namazı terkeden hakkında tehditler babında; ibni Mace: 792, Mesacid’de: Cemaattan geri durmak hakkında ağır tehditler babında rivayet etmişlerdir

İsnadı hasen’dir

Dolayısı ile köre bile bunda ruhsat yok iken, gören bir kimsenin ruhsatının olmayışı daha önceliklidir

”
İbni Münzir Rasulullah’ın (s

a

v

) cemaatle namaz kılmyanların evlerine gidip onları orada yakması ile ilgili214 sözünün ihtimamı hakkında da, işte bu cemaatle namaz kılmanın farzlığını gösteren en açık delildir

Öyleki eğer cemaatle namaz kılmak farz olmasaydı ya da mendub olsaydı, Rasulullah’ın (s

a

v

) hiddetlenmesi söz konusu olmazdı” demiştir

(214) Buhari: 8/108, Cemaatle namaz kılma bölümünde: Cemaatle namazın ve başkasının vacibliği babında; Müslim: 651, Mesacid’de: Cemaatle namazın fazileti babında; Muvatta: 1/129, 130, cemaatle namaz bölümünde: Cemaatle namazı tek başına namazdan daha faziletli olduğu babında; Tirmizi: 217, Namaz’da: Nidayı işittiği halde icabet etmeyenin hakkındaki babda; Nesai: 2/107, imamet bölümünde: Cemaatten geridurmak hakkında ağır tehtitler babında rivayet etmişlerdir

şöyle de demiştir: Ebu Hureyre’nin hadisi de bunu desteklemektedir:
“Müezzin ezan okuduktan sonra mescitten ayrılan bir adam hakkında Rasulullah (s

a

v

):
“şüphesiz ki o adam Ebu Kasıma isyan etmiştir” buyurmuştur

215
(215) Müslim: 655, Mesacid’de: ezandan sonra mescitten çıkmanın nehyi babında; Ebu Davud: 536, Namaz bölümünde: ezandan sonra mescitten çıkmanın keraheti hakkındaki babda; Nesai: 2/29; ibni Mace: 733; ahmed: 2/506, 537 rivayet tmişlerdir

işte burada hadisin Rasulullah’a 5s

a

v

) raf edilmesiyle ilgili tasrih (açıklam) bulunmaktadır

Çünkü sahabenin: 3Kim böyle yaparsa Rasule isyan etmiştir vs

gibi sözlerinde ve tercihe şayen görüş bunun merfu olduğudur

Bak

Tedribur Ravi, sayfa: 64

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Cemaatle Namaz Kılmanın Hükmü Hakkında Fasıla Cemaatle Namaz Kılmanın Hükmü Hakkında Fasıla Altıncı meseleye gelecek olursak; bu da tek başına namaz kıın namazı -kendisi cemaatle kılmaya gücü yetiği halde- sahih olurmu olmaz mı? sorusudur İşte bu mesele iki asıl şey üzere bina edilmiştir: 1- Cemaatle namaz kılmak farz mıdır yoksa sünnet midir? şayet biz: “Bu farzdır” desek 2- Öyleyse bu namazın sıhhatinin şartı mıdır yoksa terkedenin isyanı ile beraber bunun olmayışı ile sahih olur mu? İşte asıl bu iki mesele hakkındadır İlk meseleye gelince; Fakihler bunun hakkında ihtilafa girmişlerdir Bunun cemaatle namazın vacip olduğunu söyleyenler: Ata b Ebi Rbah, Hasan El-Basri, ebu ömer, Evzai, Ebu Sevr, mezhebinin zahirine göre Ahmed’dir Aynı zamanda “Muhtasar El-Muzni” eserinde İmam-ı şafii de bunu belirtmiş ve: “Cemaatla namaza gelince; ben özür olmadığı sürece bunu terketmeye ruhsat vermiyorum” demiştir ibni Münzir “Evsat” adlı kitapda şöyle demiştir: “Evleri mescide uzak da olsa, körlerin cemaatle namaz kılmak için orada hazır bulunmaları zikrolunmuştur İşte bu da cemaatle namaz kılmanın farz olduğuna mendup olmadığına delalet etmektedir” Sonra da İbni Ümmü Mektum’un hadisini zikretmiştir Nitekim kendisi: 3Ya Rasulallah! şüphesiz benimle mescit arasında ağaçlıklar ve hurmalıklar vardır Evde namaz kılmama bu imkan verir mi?” deyince Rasulullah (sav): “Kameti işitiyor musun?” diye sordular O da: “Evet” dedi Bunun üzerine Rasulullah (sav): “Öyleyse (mescide) gel” diye buyurdular212 (212) Ahmed: 3/423; Heysemi: “Mecma” adlı eserinde: “Ricali sahih ricaldır” demiştir İbni Münzir şöyle demiştir: “Yatsı ve sabah namazlarını cemaatle kılmayanın nifakındanğu da zikrolunmuştur” Sonra da devamla bu konu hakkında: “Özürsüz olarak cemaatle namaz kılmanın farzlığına zikrettiğim deliller delalet etmektedir aynı zamanda ibni Ümmü Mektum’un kavli de buna delalet etmektedir Kendisi de kör olduğu halde ona: “Senin için bir ruhsat bilmiyorum” buyurmuştur213 (213) Ebu Davud: 552, Namaz’da: Cemaatle namazı terkeden hakkında tehditler babında; ibni Mace: 792, Mesacid’de: Cemaattan geri durmak hakkında ağır tehditler babında rivayet etmişlerdir İsnadı hasen’dir Dolayısı ile köre bile bunda ruhsat yok iken, gören bir kimsenin ruhsatının olmayışı daha önceliklidir” İbni Münzir Rasulullah’ın (sav) cemaatle namaz kılmyanların evlerine gidip onları orada yakması ile ilgili214 sözünün ihtimamı hakkında da, işte bu cemaatle namaz kılmanın farzlığını gösteren en açık delildir Öyleki eğer cemaatle namaz kılmak farz olmasaydı ya da mendub olsaydı, Rasulullah’ın (sav) hiddetlenmesi söz konusu olmazdı” demiştir (214) Buhari: 8/108, Cemaatle namaz kılma bölümünde: Cemaatle namazın ve başkasının vacibliği babında; Müslim: 651, Mesacid’de: Cemaatle namazın fazileti babında; Muvatta: 1/129, 130, cemaatle namaz bölümünde: Cemaatle namazı tek başına namazdan daha faziletli olduğu babında; Tirmizi: 217, Namaz’da: Nidayı işittiği halde icabet etmeyenin hakkındaki babda; Nesai: 2/107, imamet bölümünde: Cemaatten geridurmak hakkında ağır tehtitler babında rivayet etmişlerdir şöyle de demiştir: Ebu Hureyre’nin hadisi de bunu desteklemektedir: “Müezzin ezan okuduktan sonra mescitten ayrılan bir adam hakkında Rasulullah (sav): “şüphesiz ki o adam Ebu Kasıma isyan etmiştir” buyurmuştur215 (215) Müslim: 655, Mesacid’de: ezandan sonra mescitten çıkmanın nehyi babında; Ebu Davud: 536, Namaz bölümünde: ezandan sonra mescitten çıkmanın keraheti hakkındaki babda; Nesai: 2/29; ibni Mace: 733; ahmed: 2/506, 537 rivayet tmişlerdir işte burada hadisin Rasulullah’a 5sav) raf edilmesiyle ilgili tasrih (açıklam) bulunmaktadır Çünkü sahabenin: 3Kim böyle yaparsa Rasule isyan etmiştir vs gibi sözlerinde ve tercihe şayen görüş bunun merfu olduğudur Bak Tedribur Ravi, sayfa: 64