Cemaatle Namaz Kılmanın Hükmü Hakkında Fasıla

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Hadisin sıhhati hususunda ittifak edilmiş olup, lafız müslim’indir

İmam-ı ahmed’in rivayetinde Rasulullah (s

a

v

) şöyle buyurmuştur:
“şayet evlerde kadınlar ve zürriyyetler (çocuklar vs

) bulunmasaydı yatsı namazını ikame eder, hizmetçilerime evlerde olanlarıateşle yakmalarını emrederdim

”224
(224) Ahmed: 2/367, İsnadı zayıftır

Cemaatle namaz kılmanın vacipliğini iskat edenler (düşürenler) şöyle demiştir:
“Bunlar cemaatle namaz kılmanın vacipliğine delalet etmemektedir

şu yönlerden dolayı:
1- Bir defa bunlar hakkındaki tehdit cuma namazına gitmeyenler hakkındadır

“Sahih” adlı kitabında Müslim’in abdullah b

Mes’ud hadisinden rivayeti buna delildir

Rasulullah (s

a

v

) cuma namazından geri durup (kılmayanlar) hakkınnda şöyle demiştir:
“Keşke insanlara namaz kıldırması için bir kişiye emretsemde sonra cumayı kılmayan kişilerin başına evlerini yakıversem

”225
(225) Müslim: 652, Mesacid bölümünde: Namazı cemaatle kılmanın fazileti babında rivayet etmiştir

2- Eğer bu caiz ise o zaman mali ukubetlerde caiz olmazdı

Sonra da mali ukubet’in neshedilmesi ile nesh olmuştur

3- Rasulullah (s

a

v

) sadece içinden geçirmiştir

Ancak bunu yapmamıştır

şayet ateşle yakmak caiz olsaydı o zaman vacip olurdu

Çünkü ceza iki taraf için mustevi olmaz

Bilakis ya vacip ya da haram olmuş olur

Dolayısıyla Rasulullah (s

a

v

) ta bunu yapmadığına göre bu bunun caiz olmadığını gösterir

Demişlerdir ki:
3Hadis cemaatla kılmanın farzlığını düşermeye delalet etmektedir

Çünkü bundan geri durmayı içinden geçirmişti

Bu da vacibin terki için önem olmaz

”
şöyle de demişlerdir:
“aynı zamanda Rasulullah (s

a

v

) onların nifaklarından dolayı evlerini ateşle üzerlerine geçirmeyi içinden istemiştir

Cemaatten geri durduklarından dolayı değil

”
Vacip diyenler ise şöyle demişlerdir:
“Bir defa sizin zikrettiklerinizde hadisin delaletini düşürecek bir şey yoktur

Sizin:
“şüphesiz ki tehdit sadece cumayı terkeden hakkındadır” diye demiş olduğunuz sözü gelecek olursak; evet bu hem cumayı terkeden kimsenin ve hem de cemaatla namazı terkeden kimsenin hakkındadır

Nitekim ebu Hureyre’nin (r

a

) hadisi de apaçık olarak bunun cemaati terkedenin hakkında olduğunu gösteriyor

Bu hadisin başında ve sonunda da açıklanmıştır üstelik

aynı zamanda ibni Mesud’un hadisinde de bunun cumayı terkeden için olduğu da açıktır

ancak her iki hadis de birbirine ters olmamaktadır

Sizin: “şüphesiz ki bu mesuhtur” diye sözünüze gelecek olursak; bu davet, ne kadar da zor ve ne kadarda ispatı zor birkonu

Öyleyse sonra çıkacak mukavemette muarız olan bir şeyin varlığındaki nesih’in şartları nerede? Nitekim sizler ve hiçbir yeryüzü ehli bunu ispat etmeye bir yol bulamayacaksınız

Ancak bu davetin arınması ile bulursunuz

Muhakkak ki, insanların çoğu davetin neshi ve icma ile, Rasululah’tan (s

a

v

) gelen birçok sabit olan sünneti iptal etme yoluna girmişlerdir

İşte bu doğru değildir

Rasulullah’ın (s

a

v

) sahih sünnetlerini icma ve nasih davetler ancak, açık, sahih olan ve imamlarla hafızlar tarafından (kontrol edilip), muteahhir nakillerle meydana gelen nasihler ile terkedebilir

Öyleki ümetin, ezberlemesi gerekli olan nesh edeni zai etmesi ve amel edilmesi batıl olan mesuh’u da ezberlemesi imkansızdır

Dinden bir şey kalmamış olur

Nitekim (fikirleri) yeni doğmuş mutaassıb kimselerin çoğu, kendi mezheplerine ters gelen bir hadisi gördükleri vakit onu hemen tevile sokarlar ve hadisin zahiri manasının tersini alıp böylece bir yol izlerler

Kendilerine galip gelecek bir hadis onlara geldiği zamanda hilafına olmak üzere icma (manasına) koşarlar

ihtilaftan da icma daveti ile beraber kendilerine imkan vermeyecek bir şeyi görseler bu seferde bunun mesuh olduğunu söyleyiverirler

İşte bu gidişat İslam’da yürüyen imamların gidişatı asla değildir

Bilakis İslam’da yürüyen imamların hepsi bunun tersine hareket etmektedirler

Onlar ki Rasulullah’tan (s

a

v

) açık sahih bir sünneti görseler onu asla tevil ile batıl kılmazlar, icmaya ve neshe de yöneltmezler

şüphesiz şafii ve ahmed bu olayı inkar edenlerin en büyük şahsiyetlerindendirler

Muvaffakiyet Allah’tandır

Muhakkak ki Rasulullah (s

a

v

), kendisini men ettiğinihaber verdiği bir manici için, içinden geçirdiği şeyi yapmaz

Bu da evlerde insanlara şamil olan kadınlara, çocuklara vs

’ne cemaatle namazın vacip olmadığı kimselerdir

şayet onların üzerlerine evleri yakmış olsaydı o zaman akıbet kendilerine vacip olmayana da olurdu

Bu da şüphesiz caiz değildir

Tıpkı hamile bir kadına vacip olan bir had olayında -kadındaki yavruya zarar gelmemesi için- doğurmasından sonra o kadına had vurulur

şüphesiz ki Rasulullah (s

a

v

) hiçbir zaman yapması caiz olmayan bir şeyi içinden geçirmemiştir bile

Nitekim bazı ilim ehli O’ndan şunları da başka bir cevapla icabette bulunmuşlardır:
3Muhakkak ki o kavim Rasulullah (s

a

v

) için -kendisinin bu makaleyi söylediğini onların işitmeleri- daha korkutucu idi

Sonrada cemaatten geri durup gitmemekte daha ısrarlı olacaklardır

”

08-02-2012	#5
Prof. Dr. Sinsi	Cemaatle Namaz Kılmanın Hükmü Hakkında Fasıla Hadisin sıhhati hususunda ittifak edilmiş olup, lafız müslim’indir İmam-ı ahmed’in rivayetinde Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “şayet evlerde kadınlar ve zürriyyetler (çocuklar vs) bulunmasaydı yatsı namazını ikame eder, hizmetçilerime evlerde olanlarıateşle yakmalarını emrederdim”224 (224) Ahmed: 2/367, İsnadı zayıftır Cemaatle namaz kılmanın vacipliğini iskat edenler (düşürenler) şöyle demiştir: “Bunlar cemaatle namaz kılmanın vacipliğine delalet etmemektedir şu yönlerden dolayı: 1- Bir defa bunlar hakkındaki tehdit cuma namazına gitmeyenler hakkındadır “Sahih” adlı kitabında Müslim’in abdullah b Mes’ud hadisinden rivayeti buna delildir Rasulullah (sav) cuma namazından geri durup (kılmayanlar) hakkınnda şöyle demiştir: “Keşke insanlara namaz kıldırması için bir kişiye emretsemde sonra cumayı kılmayan kişilerin başına evlerini yakıversem”225 (225) Müslim: 652, Mesacid bölümünde: Namazı cemaatle kılmanın fazileti babında rivayet etmiştir 2- Eğer bu caiz ise o zaman mali ukubetlerde caiz olmazdı Sonra da mali ukubet’in neshedilmesi ile nesh olmuştur 3- Rasulullah (sav) sadece içinden geçirmiştir Ancak bunu yapmamıştır şayet ateşle yakmak caiz olsaydı o zaman vacip olurdu Çünkü ceza iki taraf için mustevi olmaz Bilakis ya vacip ya da haram olmuş olur Dolayısıyla Rasulullah (sav) ta bunu yapmadığına göre bu bunun caiz olmadığını gösterir Demişlerdir ki: 3Hadis cemaatla kılmanın farzlığını düşermeye delalet etmektedir Çünkü bundan geri durmayı içinden geçirmişti Bu da vacibin terki için önem olmaz” şöyle de demişlerdir: “aynı zamanda Rasulullah (sav) onların nifaklarından dolayı evlerini ateşle üzerlerine geçirmeyi içinden istemiştir Cemaatten geri durduklarından dolayı değil” Vacip diyenler ise şöyle demişlerdir: “Bir defa sizin zikrettiklerinizde hadisin delaletini düşürecek bir şey yoktur Sizin: “şüphesiz ki tehdit sadece cumayı terkeden hakkındadır” diye demiş olduğunuz sözü gelecek olursak; evet bu hem cumayı terkeden kimsenin ve hem de cemaatla namazı terkeden kimsenin hakkındadır Nitekim ebu Hureyre’nin (ra) hadisi de apaçık olarak bunun cemaati terkedenin hakkında olduğunu gösteriyor Bu hadisin başında ve sonunda da açıklanmıştır üstelik aynı zamanda ibni Mesud’un hadisinde de bunun cumayı terkeden için olduğu da açıktır ancak her iki hadis de birbirine ters olmamaktadır Sizin: “şüphesiz ki bu mesuhtur” diye sözünüze gelecek olursak; bu davet, ne kadar da zor ve ne kadarda ispatı zor birkonu Öyleyse sonra çıkacak mukavemette muarız olan bir şeyin varlığındaki nesih’in şartları nerede? Nitekim sizler ve hiçbir yeryüzü ehli bunu ispat etmeye bir yol bulamayacaksınız Ancak bu davetin arınması ile bulursunuz Muhakkak ki, insanların çoğu davetin neshi ve icma ile, Rasululah’tan (sav) gelen birçok sabit olan sünneti iptal etme yoluna girmişlerdir İşte bu doğru değildir Rasulullah’ın (sav) sahih sünnetlerini icma ve nasih davetler ancak, açık, sahih olan ve imamlarla hafızlar tarafından (kontrol edilip), muteahhir nakillerle meydana gelen nasihler ile terkedebilir Öyleki ümetin, ezberlemesi gerekli olan nesh edeni zai etmesi ve amel edilmesi batıl olan mesuh’u da ezberlemesi imkansızdır Dinden bir şey kalmamış olur Nitekim (fikirleri) yeni doğmuş mutaassıb kimselerin çoğu, kendi mezheplerine ters gelen bir hadisi gördükleri vakit onu hemen tevile sokarlar ve hadisin zahiri manasının tersini alıp böylece bir yol izlerler Kendilerine galip gelecek bir hadis onlara geldiği zamanda hilafına olmak üzere icma (manasına) koşarlar ihtilaftan da icma daveti ile beraber kendilerine imkan vermeyecek bir şeyi görseler bu seferde bunun mesuh olduğunu söyleyiverirler İşte bu gidişat İslam’da yürüyen imamların gidişatı asla değildir Bilakis İslam’da yürüyen imamların hepsi bunun tersine hareket etmektedirler Onlar ki Rasulullah’tan (sav) açık sahih bir sünneti görseler onu asla tevil ile batıl kılmazlar, icmaya ve neshe de yöneltmezler şüphesiz şafii ve ahmed bu olayı inkar edenlerin en büyük şahsiyetlerindendirler Muvaffakiyet Allah’tandır Muhakkak ki Rasulullah (sav), kendisini men ettiğinihaber verdiği bir manici için, içinden geçirdiği şeyi yapmaz Bu da evlerde insanlara şamil olan kadınlara, çocuklara vs’ne cemaatle namazın vacip olmadığı kimselerdir şayet onların üzerlerine evleri yakmış olsaydı o zaman akıbet kendilerine vacip olmayana da olurdu Bu da şüphesiz caiz değildir Tıpkı hamile bir kadına vacip olan bir had olayında -kadındaki yavruya zarar gelmemesi için- doğurmasından sonra o kadına had vurulur şüphesiz ki Rasulullah (sav) hiçbir zaman yapması caiz olmayan bir şeyi içinden geçirmemiştir bile Nitekim bazı ilim ehli O’ndan şunları da başka bir cevapla icabette bulunmuşlardır: 3Muhakkak ki o kavim Rasulullah (sav) için -kendisinin bu makaleyi söylediğini onların işitmeleri- daha korkutucu idi Sonrada cemaatten geri durup gitmemekte daha ısrarlı olacaklardır”