Beyin Formatlama Namazı

Mehmet Doğramacı

Üniversite yıllarım… Bir grup arkadaşla Konya’dan İstanbul’a değerli bir alimi ziyarete geldik Akşam bürosunda sohbetini dinliyoruz Yatsı ezanı okunuyor

Vaktinde kılınan namazın paha biçilmez kıymetine işaretle: “Haydi namazı eda edelim” buyuruyor Israrlara rağmen imam olmayınca üzerime yüklediği imamet görevini yaparken arkamdaki zatın manevi ağırlığını omuzlarımda hissediyorum

Farzdan sonra Vitri de kılıp tesbihat için yüzümü onlara döndüğümde: “Evlat, Vitrin zamanı gece yarısı; Teheccüd vaktidir! Rasülümüz ümmete kolaylık olsun diye yatsının peşine eklemeye izin verdi Biz gece yarısı kılarız Sen de öyle yapmaya çalış, olmaz mı?” diyor Namaz sonrası biraz daha sohbet edip hayır duasını alarak ayrılıyoruz

O günden sonra, yatsının hemen peşine iliştiriverdiğimiz Vitir Namazı hakkında hep düşünmüşümdür Ezanı olmayan, beş vakit dışında ama Vacip sayılan, yatsıya eklense de asıl vakti gecenin içine yayılan bu namaz neyi işaret ediyor? Önemi ve getirisi ne?

Bunlar üzerine tefekkür ederken Tasavvuf literatüründe VİTRİYET kavramıyla tanışıyorum Hakikat yolunda vitriyet mertebesi zirve! Pek az kula nasip olan makamı konuşmak değil konumuz Vitir Namazında ne saklı, onu anlamaya çalışacağız Beş vakit namazda olmayan bir uygulama var vitirde: Üçüncü rekatın rükuuna gitmeden önce tekbir alınıyor ve Rasülullah(sav)den kuvvetli rivayetlerle gelen Kunut Duaları okunuyor Allah Rasülü bu namazı kılarken tam rükua eğileceğinde birden bire secde mahallinde alev alev yanan cehennem ateşini görmüş Bunun üzerine yeniden tekbir alarak iki dua okumuş Aşama aşama vitrin bâtınındaki manaları sezmeye çalışalım:

1-Yeniden Tekbir, Yeniden İman: İftitah Tekbiri; dünyevi değerlerin arkaya itilmesi, benliğin kırılarak sadece Allah’ın Sübhan oluşu bilinciyle öze yöneliş demek İkinci tekbiri “Ey tekbir alan kulum, yeni bir tekbir daha al” şeklinde düşünürsek, ”Ey İman Edenler (B sırrı ile yeniden ) Allah’a iman ediniz” ayetindeki bilince bu tekbirle kapı aralanabileceğini hissediyoruz İkinci tekbirle bizleri ayrı, özgün bir farkındalığa davet ediyor Rabbimiz Bunu nereden mi anladık? Devam edelim…

2-Kullukta Sebat: Okunan duaların adı: KUNUT! Kunut Arapça Ka-Ne-Te kökünden geliyor Kanete; İhlasla Bağlılığını sürdürmek, Kullukta Devamlılık-Sebat demek Kanete kökünden bir kelime olan “KÂNİTİYN=Kullukta ihlasla sebat gösterenler” ifadesini bir de ayetlerde görelim:
-Namazlara ve orta namaza devam edin Kânitiyn olarak: Allah’a gönülden boyun eğerek yönelin (Bakara/238)
-"Ey Meryem, Rabbin için Kânit olarak; ihlaslı ve amelde sebatlı olarak Secdeye kapan ve rükû edenlerle birlikte rükû et"(Aİmran/43)

Rasül rükua varınca cehennem gösterildi ya, kullukta müdavim olduğunu göstermek, bağını tazelemek üzere Rabbe yöneliş elzem oldu İşte onun için Rahmet-i Rabbaniden yeni-diri bir güç elde ederek kulluk bilincini pekiştirmek üzere bu dualar okunuyor Başlıkta yer alan Beyni Formatlama manası ile bu namazın ne alakası var? Açalım;

3-Abdiyyet Sözleşmesi: Kunut Dualarının ilki şöyle başlar;“Allahumme inna Nesteıynuke,ve Nesteğfiruke ve Nestehdiyk ve Nu’minü bike ve Netuubu ileyke ve netevekkelü aleyk!…” İkincisi:“Allahumme iyyeke nabudu ve leke nusalliy,ve nescudu ve ileyke nes’a…” diye devam eder Birinci dua; İSTİÂNE, İkincisi TEABBUD ifade ediyor İstiâne:Yardım ve Başarı isteğinin sadece Allah’a yöneltilmesi demek İstiâne kavramı Fatihadaki VE İYYAKE NESTAIYN ayetinden gelişmişİyyake Nestaıyn: Sadece ve sadece senden yardım dileriz, demek

Fatihadaki İYYAKE NA’BUDU den mülhem TEABBUD ise; Kulluk anlamında…
Abdiyyet(kulluk) mertebesinin Risaletten daha öncelikli ve üstün olduğunu Kelime-i Şehadetin MUHAMMEDEN ABDUHU VE RASÜLÜHÜ şeklinde tertibinden biliyoruz

Şu halde, Vitir namazı ve onda okunan Kunut Duaları; Fatiha Suresinde yer alan İSTİÂNE VE TEABBUD SÖZLEŞMEMİZİN bir tekrarı, bilinç tazelemesi ve hatta yenilenmesi! Kelimelerdeki anlam yenilenmeyi işaret ediyor:

-İnna Nestaıynuke: Sadece senden yardım dileriz
-Ve Nestağfiruke: Sadece sana istiğfar eder,affımızı isteriz
-Ve Nestehdiyke: Hidayeti sadece senden isteriz
-Ve Nu’minu B ike: B sırrı ile sana iman ederiz
-Ve Netubu İleyke:Sana tevbe ederiz
-Ve Netevekkelu aleyke:Tevekkülümüz sadece sanadır
-İyyake Na’budu: Sadece sana kulluk ederiz
-Ve leke Nusalliy:Namazı, Salatı sadece senin için yaşarız
-Ve Nescüdü:Sadece sana secde ederiz
-Ve İleyke Nes’a: Çalışmamız, gayretimiz sadece sanadır

Beynin,bilincin tamamen formatlanması ise Kunutta geçen bir kavramda saklı…

Okumaya çalışalım;