Namaz Nedir?

Salât ikame edilince kıymetlidir

Salât ikame edilir Kur’an’da yalınkat salâtın emredildiği yer nadirdir Çoğunlukla “salât etmemiz” değil “salâtı ikame etmemiz” emredilir Salâtı emreden âyetlerin muhatabı salâtı eda etmeyenlerdir Fakat salâtı ikameyi emreden âyetlerin muhatabı namaz kılan müminlerdir Bir şeyin ikamesi, onun doğru dürüst yapılması ve hakkının verilmesidir Esasen ikame, “doğrultmak, ayağa kaldırmak” demektir Kaldırmayınca yere düşen, konumunu kaybeden değerler için kullanılır Salât da böyledir İkame edilen salât sahibini doğrultur Problem sadece namazı eda etmeme değil, eda edilen namazı ikame etmeme problemidir Kur’an, namazın ikamesinden söz ettiği her yerde, zımnen bu probleme dikkat çekiyor demektir
İkame edilmiş bir salât insanı ateşten kurtarır, ikame edilmemiş bir salât ise ateşte doğrultulur Salâ (s-l-y) kökünün bir anlamı da “ateş”tir Kelime bu tâli anlamı, ateşe yaslanan odun ateşle özdeşleştiği için almış olsa gerektir Zira salât ile aynı kökten gelen se-yaslâ naran (Ateşe yaslanacak) ibaresinde, ateş tümleç olarak ayrıca zikredilmiştir Bu da, sonucu teyit eder Salât kelimesinin kökeniyle ilgili olarak kullanılan salleytu’l-‘ud bi’-n-nâr örnek cümlesinin anlamı “Değneği ateşte fırınlayarak doğrulttum” anlamına gelir Manidardır Bu kök anlamından şu ibretli sonucu çıkarabiliriz: Salâtla dünyada doğrulmayan ve salâtını dünyada doğrultmayanı, Allah âhirette ateşle doğrultacaktır
Salâtı eda ettiği halde salâtı ikame etmeyen müşrik bir tipten söz eder Ma’ûn Sûresi… Bu tipin özellikleri sûrede şöyle dile gelir: 1) Dini yalanlayan kimsedir 2) Yetimi itip kakan kimsedir 3) Yoksulu doyurmaya teşvik etmeyen kimsedir 4) Salâtı amacının dışına çıkarıp içini boşaltan kimsedir 5) Salâtı gösteriş için kullanan kimsedir 6) En küçük bir yardımı bile çok görüp engelleyen kimsedir Kur’an, özelliklerini saydığı bu tür birinin üzerini şöyle çizer: “Yazıklar olsun böylesi salât sahiplerine!” (Ma’ûn 107/4)
Şu halde salâtı ikame etmenin içerisine, sadece Allah’ın hukukunu gözetmek değil, kulun hukukunu gözetmek de girmektedir Sözün özü: İkame edilen salât kıymet kazanır Tersi, salâtın içini boşaltmaktır ki, bunu yapanlar Yahudileşmiş İsrailoğullarıydı (Bakara 2/43, 83, 110; Nisa 4/162)