Aziz-Şan Züleyha-Baht'a Yakıştı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Aziz-şan Züleyha-Baht'a Yakıştı Elif Bilge CEYLAN

Arap âlimlerinden Aziz-Şan adında genç yaşına rağmen

irfanı ve firaseti ile tanınan zamanının yegânesi

bir zat vardı

Aziz-Şan arif ve kâmil bir âlim olduğu

gibi müstesna yaratılışlı, güzel ahlâklı, son derece

edepli, teslimiyet sahibi bir insan ve çok hayırlı bir

evlattı

Bugüne kadar hep anne babasının yüzünü

ağartmış ve onların rızasını Hakk’ın rızasına açılan

bir kapı olarak kabûl etmişti

Oğullarıyla iftihar eden

anne babasının şimdi tek dilekleri vardı; biricik evlatlarının

mürüvvetini görmek

Onun için yakın çevrelerinden,

kendilerinin de tanıyıp uyuşabileceği munis,

yumuşak huylu kendi hâlinde bir gelincik şeçmişlerdi

Fakat Aziz çocukluğundan itibaren kendine bir

söz vermişti

Hayatı, insanları ve Yaratıcısını en

yüksek seviyede anlayacak kadar akıllı ve bütün

meziyetlerine rağmen kendini insanların

en kusurlusu görebilecek kadar kibirsiz,

olgun, mütevazı, olduğu gibi görünen

gerçek ihlâs sahibi bir insanla evlenecekti

Anne babasının rızası dışında bir karara

doğru yürümek onu çok hüzünlendiriyordu

Uzun uzun onlara derdini anlatabileceği

en güzel üslûbu düşündü durdu;

bu vefâkâr insanlara içi titreyerek baktı ve

“Can anacığım, babacığım! dedi

Muradım, Efendimiz

Muhammed Mustafa gibi 25 yaşında ve Hatice

validemiz gibi Allâh katında seçilmiş yüce ruhlu

bir eş ile evlenmektir

Evlilikte can şenliği aramıyorum

, gölgesinde gölgelenilecek yiğit bir Hak

dostu, bir Rabia arıyorum

Gönlüme eş, yoluma

yoldaş, Rabbime sırdaş gözlüyorum

Gönlümün bu

dilekçesini ezelde Rabbim mühürlemiştir

Kalem yazmış

kurumuştur

Beni bunda mazur tutmanız sizden

tek isteğimdir

”

Söz, Nur Muhammed’in ismine gelip bağlanınca söylenecekler

de tükenmiştir

Aziz-Şan, anne babasıyla

helâlleşerek ezel eşini bulmak üzere vadesini ve sonunu

Rabbinin bildiği bir yolculuğa çıkar

Yolculuğunun bir kısmında kendisine bir adam yoldaş

olur

Aziz-Şan adama şöyle sorar: -- Ey benimle

yoldaş olmak isteyen kişi, sen mi beni arkana yüklenirsin,

yoksa ben mi seni? Adam: Ey cahil kişi, binici

olan binici olanı yüklenir mi hiç? der ve onu susturur

Sonra beraber bir ekin tarlasına gelirler

Aziz-şan arkadaşına:

- Ne dersin bu ekinler yendi mi, yoksa yenmedi

mi ? der

Arkadaşı: Ey cahilliğine iyice emin olduğum

kişi, görmüyor musun, ekin başağında duruyor,

der ve sözü durdurur

Sonra bir cenaze ile karşılaşırlar

Aziz-şan aynı kendinden

emin tavrıyla bu sefer de arkadaşına: - Ne

dersin, bu cenazenin sahibi diri midir, yoksa ölü müdür?

diye sorar

Adam: Senden daha cahil insan görmedim

Görmüyor musun, onu kabristana götürüyorlar

Elbette o ölüdür, der

Adamın yolculuğu bitmiş ve evine varmıştır

Bu kimselere

benzemeyen garip yol arkadaşını evine misafir

eder

Adamın Züleyha-baht isimli yedi iklimin aklını

başından alacak güzellikte, sözü elmas gibi tartıp

anlayan ve söyleyen akıllı, sabırlı ve çok eli açık

bir kızı vardı

Babasının her konuda dert ortağı ve akıl

hocasıydı

Babası kızına yolculuk sırasında tanıştıkları

bu garip hâlli güvenilir kişinin acayip sözlerini anlattı

Firasetli kız dinlediği sözlerdeki ince mânâları hemen

çözüverdi ve babasına: - O, doğru söylemiş,

dedi

Senden ancak öğrenilmesi şart ve mümkün

olan şeyleri sorup öğrenmek istemiş:

Beni sırtına alır mısın, yoksa ben mi seni sırtıma yükleneyim

sözünün mânâsı, “sen mi bana konuşur, nasihat

edersin, ben mi sana konuşayım?” demektir

Ekin yendi mi, yoksa yenmedi mi, demesinin mânâsı,

“Onun parasını helâl yolda kullandılar mı, yoksa kullanmadılar

mı?” demektir

Cenaze hakkındaki sözüyle ise “Arkasında ismini ve

hatırasını devam ettirecek birisini bıraktı mı?” demek

istemiştir

Kızın babası Aziz-Şan’ın yanına çıktığı vakit, ona kızının

aralarında geçen konuşmayı nasıl tefsir ettiği anlattı

Aziz, henüz görmediği bu insanın ince zekâsı

ve anlayış kuvvetine hayran kaldı ve onu kendisine

aile yapmayı arzuladı ve kızı babasından istedi

Babası

razı olup güzellikte ve firasette birbirine benzeyen

bu iki insanı birbirine nikâhladı

Aziz-Şan eşini alarak

memleketine döndü

Onların maceralarını öğrenen

herkes gıpta ve hayranlıkla “Aziz-Şan Züleyhâ-baht’a

yakıştı

” dediler ve bu söz, insanlar arasında darb-ı

mesel olarak kaldı

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Aziz-Şan Züleyha-Baht'a Yakıştı Aziz-şan Züleyha-Baht'a Yakıştı Elif Bilge CEYLAN Arap âlimlerinden Aziz-Şan adında genç yaşına rağmen irfanı ve firaseti ile tanınan zamanının yegânesi bir zat vardı Aziz-Şan arif ve kâmil bir âlim olduğu gibi müstesna yaratılışlı, güzel ahlâklı, son derece edepli, teslimiyet sahibi bir insan ve çok hayırlı bir evlattı Bugüne kadar hep anne babasının yüzünü ağartmış ve onların rızasını Hakk’ın rızasına açılan bir kapı olarak kabûl etmişti Oğullarıyla iftihar eden anne babasının şimdi tek dilekleri vardı; biricik evlatlarının mürüvvetini görmek Onun için yakın çevrelerinden, kendilerinin de tanıyıp uyuşabileceği munis, yumuşak huylu kendi hâlinde bir gelincik şeçmişlerdi Fakat Aziz çocukluğundan itibaren kendine bir söz vermişti Hayatı, insanları ve Yaratıcısını en yüksek seviyede anlayacak kadar akıllı ve bütün meziyetlerine rağmen kendini insanların en kusurlusu görebilecek kadar kibirsiz, olgun, mütevazı, olduğu gibi görünen gerçek ihlâs sahibi bir insanla evlenecekti Anne babasının rızası dışında bir karara doğru yürümek onu çok hüzünlendiriyordu Uzun uzun onlara derdini anlatabileceği en güzel üslûbu düşündü durdu; bu vefâkâr insanlara içi titreyerek baktı ve “Can anacığım, babacığım! dedi Muradım, Efendimiz Muhammed Mustafa gibi 25 yaşında ve Hatice validemiz gibi Allâh katında seçilmiş yüce ruhlu bir eş ile evlenmektir Evlilikte can şenliği aramıyorum , gölgesinde gölgelenilecek yiğit bir Hak dostu, bir Rabia arıyorum Gönlüme eş, yoluma yoldaş, Rabbime sırdaş gözlüyorum Gönlümün bu dilekçesini ezelde Rabbim mühürlemiştir Kalem yazmış kurumuştur Beni bunda mazur tutmanız sizden tek isteğimdir” Söz, Nur Muhammed’in ismine gelip bağlanınca söylenecekler de tükenmiştir Aziz-Şan, anne babasıyla helâlleşerek ezel eşini bulmak üzere vadesini ve sonunu Rabbinin bildiği bir yolculuğa çıkar Yolculuğunun bir kısmında kendisine bir adam yoldaş olur Aziz-Şan adama şöyle sorar: -- Ey benimle yoldaş olmak isteyen kişi, sen mi beni arkana yüklenirsin, yoksa ben mi seni? Adam: Ey cahil kişi, binici olan binici olanı yüklenir mi hiç? der ve onu susturur Sonra beraber bir ekin tarlasına gelirler Aziz-şan arkadaşına: - Ne dersin bu ekinler yendi mi, yoksa yenmedi mi ? der Arkadaşı: Ey cahilliğine iyice emin olduğum kişi, görmüyor musun, ekin başağında duruyor, der ve sözü durdurur Sonra bir cenaze ile karşılaşırlar Aziz-şan aynı kendinden emin tavrıyla bu sefer de arkadaşına: - Ne dersin, bu cenazenin sahibi diri midir, yoksa ölü müdür? diye sorar Adam: Senden daha cahil insan görmedim Görmüyor musun, onu kabristana götürüyorlar Elbette o ölüdür, der Adamın yolculuğu bitmiş ve evine varmıştır Bu kimselere benzemeyen garip yol arkadaşını evine misafir eder Adamın Züleyha-baht isimli yedi iklimin aklını başından alacak güzellikte, sözü elmas gibi tartıp anlayan ve söyleyen akıllı, sabırlı ve çok eli açık bir kızı vardı Babasının her konuda dert ortağı ve akıl hocasıydı Babası kızına yolculuk sırasında tanıştıkları bu garip hâlli güvenilir kişinin acayip sözlerini anlattı Firasetli kız dinlediği sözlerdeki ince mânâları hemen çözüverdi ve babasına: - O, doğru söylemiş, dedi Senden ancak öğrenilmesi şart ve mümkün olan şeyleri sorup öğrenmek istemiş: Beni sırtına alır mısın, yoksa ben mi seni sırtıma yükleneyim sözünün mânâsı, “sen mi bana konuşur, nasihat edersin, ben mi sana konuşayım?” demektir Ekin yendi mi, yoksa yenmedi mi, demesinin mânâsı, “Onun parasını helâl yolda kullandılar mı, yoksa kullanmadılar mı?” demektir Cenaze hakkındaki sözüyle ise “Arkasında ismini ve hatırasını devam ettirecek birisini bıraktı mı?” demek istemiştir Kızın babası Aziz-Şan’ın yanına çıktığı vakit, ona kızının aralarında geçen konuşmayı nasıl tefsir ettiği anlattı Aziz, henüz görmediği bu insanın ince zekâsı ve anlayış kuvvetine hayran kaldı ve onu kendisine aile yapmayı arzuladı ve kızı babasından istedi Babası razı olup güzellikte ve firasette birbirine benzeyen bu iki insanı birbirine nikâhladı Aziz-Şan eşini alarak memleketine döndü Onların maceralarını öğrenen herkes gıpta ve hayranlıkla “Aziz-Şan Züleyhâ-baht’a yakıştı” dediler ve bu söz, insanlar arasında darb-ı mesel olarak kaldı