Eski Gümüşhane Hakkında Genel Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-01-2012

Atalar Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul İlçesine 27 km

uzaklıkta Atalar Köyü’nün Aydınlar Mahallesi’nde bulunan bu kilise XIX

yüzyıla tarihlendirilmektedir

Kilise dikdörtgen bazilika planlı olup

üzeri iki yönlü bir çatı ile örtülmüştür

Batı cephesindeki girişi köfeki taş sövelerle belirtilmiştir

Aynı zamanda burada aydınlatma pencereleri bulunmaktadır

Duvarları moloz ve düzgün kesme taştan yapılmıştır

İç mekanda üst örtüyü taşıyan ve kiliseyi neflere ayıran sütunlar bulunmakta olup

bunlar birbirlerine gergilerle bağlanmıştır

İbadet mekanının duvarlarında fresko izleri görülmektedir

Günümüze iyi bir durumda gelmiştir

Arılı Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul ilçesi Arılı Köyü’nde bulunan kilise

XIX

yüzyılın ikinci yarısında yapılmıştır

Kilise dikdörtgen planlı

tek apsidli

tek nefli bir yapı olup

duvarları düzgün yontma taş ve moloz taştan örülmüştür

Üzeri beşik tonozla örtülüdür

Güzeloluk Köyü Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul ilçesinin 32 km

güneybatısındaki Güzeloluk Köyü’nde bulunan kilise

XIX

yüzyılda yapılmıştır

Kilise 8

80x5

10 m

ölçüsünde dikdörtgen planlı

üç nefli bazilika plan düzenindedir

Kilisenin güneybatı cephesinde giriş kapısı bulunmaktadır

Moloz taş ve kesme taştan yapılan kilisenin güney ve kuzey cephelerinde üçer penceresi bulunmaktadır

Apsid ve yan apsidler yarım yuvarlak ve dışarıya taşkındır

Bunların üzerlerinde birer mazgal pencere vardır

İbadet mekanının içerisinde İsa ve dört İncil yazarının isimleri ile sembolleri bulunmaktadır

Mesehor Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torl ilçesi

Harmancık Köyü Mesehor Mevkiindeki bu kilise bir Ermeni kilisesi olup

XIX

yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı sanılmaktadır

Kilise dikdörtgen planlı

düzgün yontma taş ve moloz taştan yapılmıştır

Batı cephesindeki girişi yontma taştan yuvarlak kemerli ve alınlıklıdır

Kilisenin üzeri beşik tonozludur

Günümüze harap bir durumda gelmiştir

Yalnızca kilisenin yakınındaki yıkık durumdaki şapelde fresk izlerine rastlanmasına rağmen Mesehor Kilisesinde herhangi bir bezemeyle karşılaşılmamıştır

Şişe (Çengelli) Mahallesi Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul ilçesi Cebeli Köyü

Şişe (Çengelli) Mahallesi’nde bulunan kilise XIX

yüzyılda yapılmıştır

Avlu içerisindeki kilise dikdörtgen planlı olup

iç mekandaki sütunlarla üç nefe ayrılmıştır

Birbirlerine ve duvarlara kemerlerle bağlanmış olan bu sütunlar kırma çatılı üst örtüyü taşımaktadır

Apsid içten ve dışarıdan yarım yuvarlak ve dışa taşkındır

Duvarlar moloz ve kesme taştan yapılmıştır

Yapı içerisinde fresko izleri bulunmaktadır

Kilise günümüze iyi bir durumda gelmiştir

Manat Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul ilçesi

Gülaçar Köyü’nde bulunan bu kilise XIX

yüzyılda yapılmıştır

Kilise dikdörtgen planlı

üç nefli ve üç apsidlidir

Kilisenin beden duvarları moloz taştan

giriş kapısı ise düzgün yontma taştan örülmüştür

İç mekan sütunlarla üç nefe ayrılmıştır

Dışa taşkın üç apsid üzerinde birer mazgal penceresi bulunmaktadır

Kilisenin üzeri beşik tonozla örtülmüştür

Uğurtaş Köyü Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul ilçesi Uğurtaş Köyü’nde bulunan kilise XIX

yüzyılda yapılmıştır

Dikdörtgen planlı olan kilise altı sütunla üç nefe ayrılmıştır

Bu sütunlar kemerlerle birbirlerine ve duvarlara bağlanmıştır

İbadet mekanının üzeri bir kubbe ile örtülmüştür

Ancak kubbenin bir bölümü yıkılmıştır

Apsid üç bölümlü olup

dışarı taşkındır

Kesme taştan dikdörtgen çerçeve içerisinde ve üzerinde alınlığı bulunan giriş kapısı orijinalliğini korumaktadır

Alpullu Mahallesi Kilisesi (Torul)

Gümüşhane Torul ilçesi Uğurtaş Köyü Alpulu Mahallesi’nde bulunan bu kilise XIX

yüzyılda yapılmıştır

Kilise dikdörtgen planlı olup

iç mekandaki sütunlarla üç nefe ayrılmıştır

Bunların üzeri beşik tonozlarla örtülüdür

Kilisenin yapımında moloz taş kullanılmış

köşe ve girişte yontma taş kullanılmıştır

Kilisenin girişi orijinalliğini korumuştur

Apsidi üç nefli ve dışarıya taşkındır

08-01-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Eski Gümüşhane Hakkında Genel Bilgiler *Atalar Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torul İlçesine 27 km uzaklıkta Atalar Köyü’nün Aydınlar Mahallesi’nde bulunan bu kilise XIXyüzyıla tarihlendirilmektedir Kilise dikdörtgen bazilika planlı olup üzeri iki yönlü bir çatı ile örtülmüştür Batı cephesindeki girişi köfeki taş sövelerle belirtilmiştir Aynı zamanda burada aydınlatma pencereleri bulunmaktadır Duvarları moloz ve düzgün kesme taştan yapılmıştır İç mekanda üst örtüyü taşıyan ve kiliseyi neflere ayıran sütunlar bulunmakta olup bunlar birbirlerine gergilerle bağlanmıştır İbadet mekanının duvarlarında fresko izleri görülmektedir Günümüze iyi bir durumda gelmiştir Arılı Kilisesi (Torul) Gümüşhane Torul ilçesi Arılı Köyü’nde bulunan kilise XIXyüzyılın ikinci yarısında yapılmıştır Kilise dikdörtgen planlı tek apsidli tek nefli bir yapı olup duvarları düzgün yontma taş ve moloz taştan örülmüştür Üzeri beşik tonozla örtülüdür *Güzeloluk Köyü Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torul ilçesinin 32 km güneybatısındaki Güzeloluk Köyü’nde bulunan kilise XIXyüzyılda yapılmıştır Kilise 880x510 m ölçüsünde dikdörtgen planlı üç nefli bazilika plan düzenindedir Kilisenin güneybatı cephesinde giriş kapısı bulunmaktadır Moloz taş ve kesme taştan yapılan kilisenin güney ve kuzey cephelerinde üçer penceresi bulunmaktadır Apsid ve yan apsidler yarım yuvarlak ve dışarıya taşkındır Bunların üzerlerinde birer mazgal pencere vardır İbadet mekanının içerisinde İsa ve dört İncil yazarının isimleri ile sembolleri bulunmaktadır *Mesehor Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torl ilçesi Harmancık Köyü Mesehor Mevkiindeki bu kilise bir Ermeni kilisesi olup XIXyüzyılın ikinci yarısında yapıldığı sanılmaktadır Kilise dikdörtgen planlı düzgün yontma taş ve moloz taştan yapılmıştır Batı cephesindeki girişi yontma taştan yuvarlak kemerli ve alınlıklıdır Kilisenin üzeri beşik tonozludur Günümüze harap bir durumda gelmiştir Yalnızca kilisenin yakınındaki yıkık durumdaki şapelde fresk izlerine rastlanmasına rağmen Mesehor Kilisesinde herhangi bir bezemeyle karşılaşılmamıştır *Şişe (Çengelli) Mahallesi Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torul ilçesi Cebeli KöyüŞişe (Çengelli) Mahallesi’nde bulunan kilise XIXyüzyılda yapılmıştır Avlu içerisindeki kilise dikdörtgen planlı olup iç mekandaki sütunlarla üç nefe ayrılmıştır Birbirlerine ve duvarlara kemerlerle bağlanmış olan bu sütunlar kırma çatılı üst örtüyü taşımaktadır Apsid içten ve dışarıdan yarım yuvarlak ve dışa taşkındır Duvarlar moloz ve kesme taştan yapılmıştır Yapı içerisinde fresko izleri bulunmaktadır Kilise günümüze iyi bir durumda gelmiştir *Manat Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torul ilçesi Gülaçar Köyü’nde bulunan bu kilise XIXyüzyılda yapılmıştır Kilise dikdörtgen planlıüç nefli ve üç apsidlidir Kilisenin beden duvarları moloz taştan giriş kapısı ise düzgün yontma taştan örülmüştür İç mekan sütunlarla üç nefe ayrılmıştır Dışa taşkın üç apsid üzerinde birer mazgal penceresi bulunmaktadır Kilisenin üzeri beşik tonozla örtülmüştür *Uğurtaş Köyü Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torul ilçesi Uğurtaş Köyü’nde bulunan kilise XIXyüzyılda yapılmıştır Dikdörtgen planlı olan kilise altı sütunla üç nefe ayrılmıştır Bu sütunlar kemerlerle birbirlerine ve duvarlara bağlanmıştır İbadet mekanının üzeri bir kubbe ile örtülmüştür Ancak kubbenin bir bölümü yıkılmıştır Apsid üç bölümlü olup dışarı taşkındır Kesme taştan dikdörtgen çerçeve içerisinde ve üzerinde alınlığı bulunan giriş kapısı orijinalliğini korumaktadır *Alpullu Mahallesi Kilisesi (Torul)* Gümüşhane Torul ilçesi Uğurtaş Köyü Alpulu Mahallesi’nde bulunan bu kilise XIXyüzyılda yapılmıştır Kilise dikdörtgen planlı olup iç mekandaki sütunlarla üç nefe ayrılmıştır Bunların üzeri beşik tonozlarla örtülüdür Kilisenin yapımında moloz taş kullanılmışköşe ve girişte yontma taş kullanılmıştır Kilisenin girişi orijinalliğini korumuştur Apsidi üç nefli ve dışarıya taşkındır