Bilişim Sözlüğü...İnternet Sözlüğü

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-31-2012

ASP(Application Service Provider): #uygulama hizmetleri sunucusu# Şirketler için uygulama programları hizmetini ücret karşılığı sunan kuruluş

Bad Sector: #Bozuk kesim# Disk, disket gibi manyetik ortamların formatlanması ya da kontrolü sırasında kullanılmayacak durumda olduğu saptanan sector; bozuk kesimler bir fiziksel örselenmeden kaynaklanır

BIOS(Basic Input Output System): #BIOS, temel giriş çıkış sistemi# Klavye, disket sürücü ve sabit disk gibi temel donanım öğeleri ile etkileşimleri kontrol eden kod

C++: #C++ dili# C dilinin bir türevi olup, özellikle sınıf yapılarını, kalıtımı, polimorfizmi ve nesneye yönelik programlamada gerekli olan kuvvetli tiplemeyi destekleyen genel amaçlı üst düzey dil

Cache: #Önbellek# Ana bellekten daha küçük ve hızlı, erişim süresini kısaltmak için kullanılan, sakladığı veri ve komutların bir işlemci tarafından hemen isteneceği varsayılan özel bellek alanı

Ana bellek ile ana işlem birimi arasında kimi makinelerde arabellek olarak kullanılan küçük boylu, büyük erişim hızlı bellek

CD(compact disk): #Yoğunteker# Manyetik olmayan ince bir metalden oluşmuş ve yüksek yoğunluklu ışık kaynağı kullanarak optik tarama düzeneği ile okunan veri saklama ortamı

Cookie (Çerez): Browser tarafından kullanıcıya gönderilen ve kullanıcının sabit diskine yerleşen küçük dosyacık

Bu dosya, ziyaret edilen site hakkında tarih, kullanıcı adı, ziyaret saati gibi bilgileri içerir

CPU(Central Processing Unit): #Merkezi işlem birimi# Bir bilgisayarda, komutların yorumlanmasını ve uygulanmasını gerçekleştiren devreler, aritmetik mantık birimi ve kontrol biriminden oluşan donanım

CRT(cathode ray tube): #Katot Işın Tüpü# Güdümlü elektron demetleri aracılığı ile verileri ekrana yansıtabilen aygıt

Database (Veri tabanı): Bir bilgisayar sistemi içinde saklı ve erişilebilir verilerin tümü

Display Image: #Ekrandaki İmge# Bilgisayar ekranında herhangi bir anda gösterilmekte olan görüntü öğeleri topluluğu

DNS (Domain Name Server): Bağlanılan sunucu ismini açık internet adresine çevirmek için kullanılan bir mekanizmadır

Domain Name Server (DNS): #Internet Ad(isim) Sunucusu# Kullanıcı adı ile elektronik posta adreslerinin karşılaştırılarak bulunduğu Internet adres kayıtlarının yer aldığı hizmet

Bilgisayarların Internet ad ve adreslerinin yer aldığı veritabanı

Drag-And-Drop: #Sürükle Bırak# Etkileşimli ekranlarda, bir grafik nesnenin ekrandaki bulunduğu yerden alınarak başka bir yere, örneğin çöp kutusuna bırakılması

Firewall: #Güvenlik duvarı# Bilgisayar güvenliği için kamusal ağ ile özel ağ arasında verilerin seçici olarak akışını sağlayan ve yetki verilmemiş girişlere müdahale eden yazılım

Güvenlik duvarları özellikle Internet üzerinden kuruluşların özel ağlarına, intranetlerine, erişimi denetlemekte kullanılır

Bir güvenlik duvarının ana öğeleri, paket süzgeci, uygulama katmanı geçidi, vekil sunucu ve devre düzeyinde süzgeçlerdir

Flash Memory: Ram ve sabit diskin kombinasyonu gibi olan; yeniden yazılabilen, veri saklamak için güç gerektirmeyen bellek türü

FTP server: #FTP sunucusu# Kullanıcının bilgisayar ağı üzerinden erişip istediği dosyayı FTP protokolü gereği indirebileceği veritabanı sistemi

Hard Disk: #HDD (Hard Disk Driver)# Türkçe ifadesiyle Sabit Disk, programların kaydedildiği, işletim sisteminin saklandığı, kalıcı olması istenen bilgilerin depolandığı bir aygıttır

HTML(hypertext markup language): #Bağlantılı metin dili# Web sayfalarının kolaylıkla yaratılmasına elveren programlama dili

HTTP: #HTTP# İstemci ve sunucular arasında üstmetin belgelerinin gönderimini sağlayan uygulama protokolü

LAN (Local Area Network): #Yerel alan ağı# Çapı birkaç kilometreye kadar uzanabilen bir kablo ya da radyo ortamı üzerinde bağlantılanan, bit iletim hızı 1 ilâ 100 Mbit/s arasında olup belirli bir erişim protokolünün yönetiminde birbirleriyle iletişim kuran bilgisayar topluluğu

LCD(liquid crystal display): #Sıvı Kristal Ekran# Üst üste oturtulmuş iki elektrot arasındaki, polar molekül içeren sıvının elektrik enerjisini ışığa çevirme ilkesine dayalı ekran

Link: # bağ; link # 1) bağ

Derlenen programların, çalıştırılabilir makine kodları gibi nesne kodlarıyla bağlanması

2) İletişim yapılabilen yol birimi; örneğin uydu linki, radyo linki

3) Bir örün (web) sayfasından başka bir dosyaya, örün adresine, Internet kaynağına yapılan gönderme

4) Dizin değişkenleri ya da işaretçi değişkenleri kullanarak bir veri yapısındaki iki elemanı bağlamak

Master: # Ana; şef # 1) ana

Esas, birinci, en büyük, en önemli; örneğin ana bellek, ana saat, ana kitaplık, ana liste

2) Başka bir çok benzer birimi yöneten sabit bellek, bilgisayar, aygıt vb

Megapiksel: Sayısal kameralar ve tarayıcılar gibi görüntüleme cihazlarının görüntü çözünürlüğünü açıklamak için kullanılan ölçü birimidir

Overclocking: #Hızlı saatle çalıştırmak# Bir mikroişlemcinin başarımını artırmak üzere tasarlandığı saat frekansının üstünde bir hızda çalıştırılması

Port: #Kapı, iskele, bağlantı noktası # 1) kapı

Bir devrede, birinden giren akımın diğerinden çıkan akıma özdeş olduğu uçlar çifti

2) iskele, bağlantı noktası

Bilgisayar dizgelerinde uçbirim ile merkezi bilgisayar arasındaki iletişim kanalı

3) Uzak bir uçbirimle iletişim kurmak üzere bir modeme bağlanmaya elveren bilgisayar arayüzü

4) Bir ağa giren ve çıkan verilerin geçtiği mantıksal arayüz

Portable: # Taşınabilir # 1) Bir yazılımın birden fazla bilgisayar tipinde ve birden fazla işletim sistemi altında çalışabilmesine ilişkin

2) Bir kullanıcı tarafından taşınabilecek kadar hafif, dayanıklı ve engelleyici dış bağlantıları olmayan

Primary: #birincil; birincil uçbirim# 1) İlk tercih edilen, ilk işletilmesi gereken; örneğin birincil bellek, birincil girdi

2) Bilgisayar iletişiminde başka bir uçbirimle diyalogu başlatıp kontrol eden uçbirim

RAM(random-access-memory): #Rasgele Erişimli Bellek# İstenen herhangi bir rasgele konumuna veri yazılan, rasgele konumdan veri okunan, doğrudan erişimli yarıiletken bellek; yaz-oku bellek de denilmektedir

Resolution: # Çözünürlük # 1) Bir aygıtın ölçülmesi istenilen bir niceliğin yaklaşık eşit genlikli en yakın değerlerini ayırt edebilme derecesi, ayırma duyarlığı

2) Televizyonda resmin ayrıntılarını belirleyebilme ölçüsü

3) Spektrum çözümleyicisinde Hz, dB gibi ölçülere göre olayları ayrı ayrı gösterebilme duyarlığı

4) Uzamsal ayrıntıların ayırt edilebildiği incelik

ROM(Read Only Memory): #Salt Okunur Bellek# Programlama komutlarıyla değiştirilemeyecek nitelikteki kalıcı verileri saklamak ve yalnızca okunmak üzere geliştirilmiş, rasgele erişimli yarıiletken bellek

Secondary: #İkincil# Örneğin ikincil devre, ikincil sargı, ikincil bellek

Slave: #köle, bağımlı# Başka benzer bir birimce yöneltilen sabit bellek, bilgisayar ya da aygıt

TAB: #Sekme# Yazılan sayfa üzerinde yazıcının ya da sayfanın konumunu, ekranda ise imlecin konumunu önceden saptanmış belirli yere atlatmak

TCP/IP: #TCP/IP, Transmission Control Protocol/Internet Protocol# Hem yerel hem de geniş alan ağları üzerinde, uçtan uca eşdüzeyli (peer-to-peer) birimler arasında bağlantıyı sağlayan iletişim protokolleri

Title Bar: #Başlık çubuğu# Grafik arayüzlerde bir pencerenin üstünde, pencerenin adını veren dikdörtgen biçimindeki alınlık

UDP ( User Data Protocol ): #UDP protokolü# Bağlantısız taşıma katman protokolü; UDP protokolünde, gönderen ve alan tarafta durum vektörleri tutulmaz, hata denetimi ve sıralama yoktur, daha az güvenli ama daha hafif sıklet bir protokol oluşturur

WAN(Wide Area Network): #Geniş Alan ağı# Bir bölge, ülke ya da yerküreyi kaplayabilen boyutta, bilgisayarları, uçbirimleri ve yerel alan ağlarını bağlantılayan veri iletişim ağı

07-31-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bilişim Sözlüğü...İnternet Sözlüğü ASP(Application Service Provider): #uygulama hizmetleri sunucusu# Şirketler için uygulama programları hizmetini ücret karşılığı sunan kuruluş Bad Sector: #Bozuk kesim# Disk, disket gibi manyetik ortamların formatlanması ya da kontrolü sırasında kullanılmayacak durumda olduğu saptanan sector; bozuk kesimler bir fiziksel örselenmeden kaynaklanır BIOS(Basic Input Output System): #BIOS, temel giriş çıkış sistemi# Klavye, disket sürücü ve sabit disk gibi temel donanım öğeleri ile etkileşimleri kontrol eden kod C++: #C++ dili# C dilinin bir türevi olup, özellikle sınıf yapılarını, kalıtımı, polimorfizmi ve nesneye yönelik programlamada gerekli olan kuvvetli tiplemeyi destekleyen genel amaçlı üst düzey dil Cache: #Önbellek# Ana bellekten daha küçük ve hızlı, erişim süresini kısaltmak için kullanılan, sakladığı veri ve komutların bir işlemci tarafından hemen isteneceği varsayılan özel bellek alanı Ana bellek ile ana işlem birimi arasında kimi makinelerde arabellek olarak kullanılan küçük boylu, büyük erişim hızlı bellek CD(compact disk): #Yoğunteker# Manyetik olmayan ince bir metalden oluşmuş ve yüksek yoğunluklu ışık kaynağı kullanarak optik tarama düzeneği ile okunan veri saklama ortamı Cookie (Çerez): Browser tarafından kullanıcıya gönderilen ve kullanıcının sabit diskine yerleşen küçük dosyacık Bu dosya, ziyaret edilen site hakkında tarih, kullanıcı adı, ziyaret saati gibi bilgileri içerir CPU(Central Processing Unit): #Merkezi işlem birimi# Bir bilgisayarda, komutların yorumlanmasını ve uygulanmasını gerçekleştiren devreler, aritmetik mantık birimi ve kontrol biriminden oluşan donanım CRT(cathode ray tube): #Katot Işın Tüpü# Güdümlü elektron demetleri aracılığı ile verileri ekrana yansıtabilen aygıt Database (Veri tabanı): Bir bilgisayar sistemi içinde saklı ve erişilebilir verilerin tümü Display Image: #Ekrandaki İmge# Bilgisayar ekranında herhangi bir anda gösterilmekte olan görüntü öğeleri topluluğu DNS (Domain Name Server): Bağlanılan sunucu ismini açık internet adresine çevirmek için kullanılan bir mekanizmadır Domain Name Server (DNS): #Internet Ad(isim) Sunucusu# Kullanıcı adı ile elektronik posta adreslerinin karşılaştırılarak bulunduğu Internet adres kayıtlarının yer aldığı hizmet Bilgisayarların Internet ad ve adreslerinin yer aldığı veritabanı Drag-And-Drop: #Sürükle Bırak# Etkileşimli ekranlarda, bir grafik nesnenin ekrandaki bulunduğu yerden alınarak başka bir yere, örneğin çöp kutusuna bırakılması Firewall: #Güvenlik duvarı# Bilgisayar güvenliği için kamusal ağ ile özel ağ arasında verilerin seçici olarak akışını sağlayan ve yetki verilmemiş girişlere müdahale eden yazılım Güvenlik duvarları özellikle Internet üzerinden kuruluşların özel ağlarına, intranetlerine, erişimi denetlemekte kullanılır Bir güvenlik duvarının ana öğeleri, paket süzgeci, uygulama katmanı geçidi, vekil sunucu ve devre düzeyinde süzgeçlerdir Flash Memory: Ram ve sabit diskin kombinasyonu gibi olan; yeniden yazılabilen, veri saklamak için güç gerektirmeyen bellek türü FTP server: #FTP sunucusu# Kullanıcının bilgisayar ağı üzerinden erişip istediği dosyayı FTP protokolü gereği indirebileceği veritabanı sistemi Hard Disk: #HDD (Hard Disk Driver)# Türkçe ifadesiyle Sabit Disk, programların kaydedildiği, işletim sisteminin saklandığı, kalıcı olması istenen bilgilerin depolandığı bir aygıttır HTML(hypertext markup language): #Bağlantılı metin dili# Web sayfalarının kolaylıkla yaratılmasına elveren programlama dili HTTP: #HTTP# İstemci ve sunucular arasında üstmetin belgelerinin gönderimini sağlayan uygulama protokolü LAN (Local Area Network): #Yerel alan ağı# Çapı birkaç kilometreye kadar uzanabilen bir kablo ya da radyo ortamı üzerinde bağlantılanan, bit iletim hızı 1 ilâ 100 Mbit/s arasında olup belirli bir erişim protokolünün yönetiminde birbirleriyle iletişim kuran bilgisayar topluluğu LCD(liquid crystal display): #Sıvı Kristal Ekran# Üst üste oturtulmuş iki elektrot arasındaki, polar molekül içeren sıvının elektrik enerjisini ışığa çevirme ilkesine dayalı ekran Link: # bağ; link # 1) bağ Derlenen programların, çalıştırılabilir makine kodları gibi nesne kodlarıyla bağlanması 2) İletişim yapılabilen yol birimi; örneğin uydu linki, radyo linki 3) Bir örün (web) sayfasından başka bir dosyaya, örün adresine, Internet kaynağına yapılan gönderme 4) Dizin değişkenleri ya da işaretçi değişkenleri kullanarak bir veri yapısındaki iki elemanı bağlamak Master: # Ana; şef # 1) ana Esas, birinci, en büyük, en önemli; örneğin ana bellek, ana saat, ana kitaplık, ana liste 2) Başka bir çok benzer birimi yöneten sabit bellek, bilgisayar, aygıt vb Megapiksel: Sayısal kameralar ve tarayıcılar gibi görüntüleme cihazlarının görüntü çözünürlüğünü açıklamak için kullanılan ölçü birimidir Overclocking: #Hızlı saatle çalıştırmak# Bir mikroişlemcinin başarımını artırmak üzere tasarlandığı saat frekansının üstünde bir hızda çalıştırılması Port: #Kapı, iskele, bağlantı noktası # 1) kapı Bir devrede, birinden giren akımın diğerinden çıkan akıma özdeş olduğu uçlar çifti 2) iskele, bağlantı noktası Bilgisayar dizgelerinde uçbirim ile merkezi bilgisayar arasındaki iletişim kanalı 3) Uzak bir uçbirimle iletişim kurmak üzere bir modeme bağlanmaya elveren bilgisayar arayüzü 4) Bir ağa giren ve çıkan verilerin geçtiği mantıksal arayüz Portable: # Taşınabilir # 1) Bir yazılımın birden fazla bilgisayar tipinde ve birden fazla işletim sistemi altında çalışabilmesine ilişkin 2) Bir kullanıcı tarafından taşınabilecek kadar hafif, dayanıklı ve engelleyici dış bağlantıları olmayan Primary: #birincil; birincil uçbirim# 1) İlk tercih edilen, ilk işletilmesi gereken; örneğin birincil bellek, birincil girdi 2) Bilgisayar iletişiminde başka bir uçbirimle diyalogu başlatıp kontrol eden uçbirim RAM(random-access-memory): #Rasgele Erişimli Bellek# İstenen herhangi bir rasgele konumuna veri yazılan, rasgele konumdan veri okunan, doğrudan erişimli yarıiletken bellek; yaz-oku bellek de denilmektedir Resolution: # Çözünürlük # 1) Bir aygıtın ölçülmesi istenilen bir niceliğin yaklaşık eşit genlikli en yakın değerlerini ayırt edebilme derecesi, ayırma duyarlığı 2) Televizyonda resmin ayrıntılarını belirleyebilme ölçüsü 3) Spektrum çözümleyicisinde Hz, dB gibi ölçülere göre olayları ayrı ayrı gösterebilme duyarlığı 4) Uzamsal ayrıntıların ayırt edilebildiği incelik ROM(Read Only Memory): #Salt Okunur Bellek# Programlama komutlarıyla değiştirilemeyecek nitelikteki kalıcı verileri saklamak ve yalnızca okunmak üzere geliştirilmiş, rasgele erişimli yarıiletken bellek Secondary: #İkincil# Örneğin ikincil devre, ikincil sargı, ikincil bellek Slave: #köle, bağımlı# Başka benzer bir birimce yöneltilen sabit bellek, bilgisayar ya da aygıt TAB: #Sekme# Yazılan sayfa üzerinde yazıcının ya da sayfanın konumunu, ekranda ise imlecin konumunu önceden saptanmış belirli yere atlatmak TCP/IP: #TCP/IP, Transmission Control Protocol/Internet Protocol# Hem yerel hem de geniş alan ağları üzerinde, uçtan uca eşdüzeyli (peer-to-peer) birimler arasında bağlantıyı sağlayan iletişim protokolleri Title Bar: #Başlık çubuğu# Grafik arayüzlerde bir pencerenin üstünde, pencerenin adını veren dikdörtgen biçimindeki alınlık UDP ( User Data Protocol ): #UDP protokolü# Bağlantısız taşıma katman protokolü; UDP protokolünde, gönderen ve alan tarafta durum vektörleri tutulmaz, hata denetimi ve sıralama yoktur, daha az güvenli ama daha hafif sıklet bir protokol oluşturur WAN(Wide Area Network): #Geniş Alan ağı# Bir bölge, ülke ya da yerküreyi kaplayabilen boyutta, bilgisayarları, uçbirimleri ve yerel alan ağlarını bağlantılayan veri iletişim ağı