KıRşEhir

a) Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Mucur'a Gelişleri


XX Kolordu Kumandanı Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Mustafa Kemal Paşa ile Amas*ya'da görüştükten sonra, kolordu merkezi olan Ankara'ya dönerken Çorum-Yozgat-Mucur-Kırşehir yolunu izlemiş, Mucur'da iken Mucur ileri gelenlerine; "üç gün sonra gele*cek olan paşalara karşı çıkınız" diyerek, Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'ni karşı*lamaları ve destek olmaları gerektiğini belirtmiştir Zaten Mucur Belediye Başkanı Der*viş Dündar Bey'in Mustafa Kemal Paşa'ya çektiği bir telgraf ile, Ankara'ya geçerken Mu*cur'a da teşrif etmeleri istenmiş, Mustafa Kemal Paşa'da bu davete: "geçerken uğra*yacağım, alakanıza teşekkür ederim" şeklinde cevap vermiştir


Kayseri-Himetdede'den hareket eden Mustafa Kemal Paşa ile Temsil Heyeti'ne Himmetdede,-Mucur arasında bulunan Topaklı Köyü (şimdi ilçe) sınırına kadar Kayseri atlıları, Topaklı'dan sonra ise Kırşehir atlıları rehberlik etmiştir Aralıklarla yağan kar ve yağmurdan tamamen çamurlaşan yolda güçlükle ilerleyebilen heyet, ancak 21 Aralık Pazar günü saat 2030'da Mucur'a gelebilmiştir


Mucur Kaymakamı Cevat Bey, heyetin Yenice Çiftliği'nden sonra Hacıbektaş'a gi*deceğini sanmasından dolayı herhangi bir hazırlık yapamamıştır Heyet, yol yorgunlu*ğuna rağmen kaymakamlık binasına davet edilen Mucur ileri gelenleri ile ülkenin içinde bulunduğu durum hakkında genel bir görüşme yapmıştır Mustafa Kemal Paşa, geceyi kaymakamlık binasında, heyet üyeleri de Mucur ileri gelenlerinin evlerinde geçirmiştir Sa*bah iki otomobil ile Hacıbektaş'a hareket eden heyet, öğle üzeri Hacıbektaş yakınında*ki Yenice Çiftliği'nde Hacıbektaşlılar tarafından karşılanmıştır


Hacıbektaş'ta Anadolu Alevileri'nin önderi olan Çelebi Cemalettin Efendi ve Hacı*bektaş Dede postu Vekili Niyazi Salih Baba ile görüştükten sonra 23 Aralık 1919 Salı gü*nü tekrar Mucur'a dönen heyeti, bu kez Mucurlular ile birlikte Kırşehir'den gelen atlılar Kurugöl Köyü (şimdi belediyelik) mevkiinde karşılamıştır Mucur Kaymakamı ve Müda*faa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Cevat (Akın) Bey, Sivas Kongresi kararlarından haberdar ol*duğu gibi, Sivas'tan yola çıkan heyetin Mucur'a da uğrayacağını biliyordu Nitekim Ha*cıbektaş'tan Mucur'a dönmekte olan Mustafa Kemal Paşa ve heyeti için coşkulu bir tö*ren düzenlenmiştir Bu törene katılmak için gelen 150 kadar silahlı Mucur atlıları davul, zurna eşliğinde halkla birlikte Kurugöl Köyü'ne kadar giderek, çiseleyen yağmur altında iki saatten fazla bir süre heyeti beklemiştir Mucur Belediye Reisi Devriş Ağa, heyetin gel*mekte olduğunu haber vermiştir Kendilerini karşılamak üzere Kırşehir ve Mucur'dan ge*len coşkulu kalabalığı gören Mustafa Kemal Paşa ve heyet üyeleri, otomobillerden in*mişler ve halkı selamlamışlardır Kaymakam Cevat Bey, heyet üyelerine kazası adına "Hoş geldiniz" demiş ve bu sırada Mucur'a geldiğinde şimdiki Ziraat Bankası ve Hükü*met Binası arasında kız ve erkek ilkokul öğrencileri ile öğretmenleri bulunuyordu Öğ*renciler ellerinde eski harflerle yazılmış: "Mustafa Kemal Paşa Hazretleri Hoş Geldiniz" yazılı bir pankart taşıyordu Burada Mustafa Kemal Paşa öğrencilere ve kalabalık kar*şılayıcılara: "Şimdiye kadar böyle içten bir karşılamaya rastlamadım Mucurlular sağo*lun Vatan elden gidiyor EI ele verip düşmanlarımızı aziz topraklarımızdan kovacağız Parolamız silah başına" şeklinde bir konuşma yapmıştır Karşılama sırasında Kız İlkokulu Müdiresi Servet Fikret Hanım'ın 8-9 yaşlarındaki kızı Meliha tarafından Mustafa Kemal Paşa'ya bir demet çiçek sunulmuş ve aşağıdaki şiir okunmuştur


Takdime şitap ettiğimiz şu çiçekler,


Mahsulü gülistan’ı vatandır, ne saadet,


Devşirmesine müftehiren verdik emekler,


Lütfeyle kabul et efendim, eyle inayet


İşte bu rûzu mesadetle bâkemali iftihar,


Gülistane girip de lâne verdi berkarar,


Desti masumanemizle topladık birkaç çiçek


Küçük kız öğrencinin okuduğu bu şiire ve sunduğu çiçeğe teşekkür eden Musta*fa Kemal Paşa, gördüğü sıcak ilgiden dolayı Mucur halkına hitaben, memnuniyetini be*lirten bir konuşma yapmıştır


Karşılama sırasında Okul Müdiresi Servet Fikret Hanım da Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyet'i üyelerine hitaben, Mucur'a gelmelerinden duydukları memnuniyetleri*ni belirten bir konuşma yapmıştır Mustafa Kemal Paşa, Servet Fikret Hanım'a yağmur*lu ve çamurlu bir günde öğrencileri getirmesinden ve yapmış olduğu içtenlik dolu konuş*masından dolayı duyduğu mutluluğu belirttikten sonra Servet Fikret Hanım'a aşağıdaki takdirnarneyi vermiştir:


"Mucur Nümune-i Nezahet Başmuallimesi Servet Fikret Hanımefendiye,


Heyetimiz namına yapılan merasim-j istikbaliyeye şeref verecek suret-i muntaza*mada iştirak buyurulan eser-i nezakete şahsen müteşekkir olduğumuz gibi şu küçük kasabada gördüğümüz asar-ı terakki bizleri cidden mütehassıs etmiştir Secayi tebrik olan mesai-yi aliyelerinizde muvaffakiyetler temenni ederim efendim

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Heyet-i Temsiliyesi namına


Mustafa Kemal


Mustafa Kemal Paşa Mucur'da kaldığı sırada öğrencileri yanına çağırarak sıkça görüşmüş ve onlarla yakından ilgilenmiştir Bu görüşmelerden sonra: "Bu küçük kasa*bada gördüğüm hürmeti ve çocuklarda gördüğüm zekayı hiçbir yerde görmedim" diye*rek, duygu ve düşüncelerini belirtmiştir


Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti bu coşkulu karşılama töreninden sonra halkla birlikte Kaymakamlık binasına gelmiş ve burada Mucur Müftüsü İsmail Hakkı Efendi uzunca bir dua okuyarak Tanrı'dan başarılar dilemiştir


Kaymakamlık makamına Mustafa Kemal Paşa'dan sonra Mucur Belediye Başka*nı Nuri Bey'le birlikte, belediye meclisi üyelerinden Hacı Süleyman Bey, Tevfik Bey, Ha*cı Emin Bey, Derviş Mehmet Bey ve Hayri Efendiler gelerek, Mucur halkı adına "Hoş geldiniz" demişlerdir Burada Mustafa Kemal Paşa halktan, görüşmek isteyenleri kabul ederek, dileklerini dinlemiş ve ülkemizin içinde bulunduğu durum hakkında açıklamalar*da bulunarak, ülkemizi ve milletimizi bekleyen felaketleri anlatmıştır Öğle yemeğini Kaymakamlık binasında yiyen heyet, daha sonra Mucur ileri gelenlerinin ülkenin içinde bulunduğu durumla ilgili sordukları soruları cevaplandırmıştır Bu görüşmeler sırasında Mucur halkından Mehmet Hayri Efendi'nin: "Paşa Hazretleri, İstanbul’la fekk-i irtibattan bahsolunuyor Bundan maksat nedir?" diye sorduğu soruya Mustafa Kemal Paşa: "Mü*tareke ile elimizden çıkan yerleri geri almak için" diyerek cevap vermiştir Bu arada Mu*cur'un pazarı münasebetiyle çevre köylerden haftalık alış-veriş için Mucur'a gelenlerden Çanakkale Savaşları'na katılmış bir askerin, Mustafa Kemal Paşa'yı cepheden tanı ya*rak, askerce selamlaması ve elini öpmesi, Mustafa Kemal Paşa'nın da; bu Çanakkale Gazi'sine birliğini, hangi cephelerde bulunduğunu, köyünü, geçim durumunu ve ailesi hakkında içtenlikle ilgilenerek sorular sorması, orada bulunan halkın heyecanlanması*na ve duygulu anların yaşanmasına neden olmuştur Bu olay, Mucur halkının gözünde Mustafa Kemal Paşa'nın daha da yücelmesine, halkın, Temsil Heyeti'ne tam olarak gü*venerek, samimi duygularla bağlanmalarına neden olmuştur


21 Aralık 1919 Pazar akşamı saat 2030'da Mucur'a gelen Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti, geceyi Mucur'da geçirmiş ve 22 Arlık 1919 Pazartesi sabahı iki oto*mobil ile Hacıbektaş'a hareket etmişlerdir


23 Aralık 1919 Salı gecesini Mucur'da geçiren Mustafa Kemal Paşa ve Temsil He*yeti, 24 Aralık 1919 Çarşamba sabahı Kırşehir'e hareket etmiştir

c) Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'de Karşılanışı


24 Aralık 1919 Çarşamba sabahı Kırşehir'e gelmek üzere Mucur'dan hareket eden Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti yağmurlu bir havada, şehir girişinde bulu*nan Gölhisar yöresinde Kırşehir atlıları tarafından coşkulu bir şekilde karşılanmıştır


Daha önceden Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'e gelmekte ol*duklarını haber alan bazı Kırşehirli atlılar Topraklı'ya kadar gitmişler, hatta ülkenin için*de bulunduğu kötü durumdan kaygılanan duyarlı bir kısım Kırşehirliler de Mucur ve Ha*cıbektaş'a giderek Mustafa Kemal Paşa ile görüşmüş ve fikir alışverişinde bulunmuşlar*dır


Ülkenin her köşesinde olduğu gibi Kırşehir'de de, içinde bulunulan durum hakkın*da her yerde sohbetler yapılıyor, yeni gelişmeler büyük bir ilgi ile takip ediliyor ve Sivas Kongresi’nde alınan kararlar en küçük yerleşim birimlerine kadar ulaştırılıyordu Zaten Kırşehir halkı Mustafa Kemal Paşa'yı Sivas Kongresi ile tanımış ve O'na güven duymuş*tu Kongre Heyeti'nin Kırşehir'e geleceği duyulur duyulmaz hemen şehirde hazırlıklara başlanmıştır Kırşehir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile birlikte önceden beri çalışmalarını sürdüren ve Mustafa Kemal Paşa ile aynı görüşleri savunan Kırşehir Gençler Derneği mensupları da bu haberi büyük bir sevinç ve heyecanla karşılamışlar, dernek üyelerin*den M Hilmi Bey şehir halkından yapılacak masraflar için yardım toplamış, ertesi gün de Mustafa Kemal Paşa'nın ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'e geleceğini çarşı esnafına du*yurmuşturDaha o günlerde "Kurarıcı" gözüyle bakılan Mustafa Kemal Paşa'yı coşkulu bir şekilde karşılamak için yapılabilecek her türlü hazırlık tamamlanmaya çalışılmıştır


Bu sıralarda Kırşehir'de mutasarrıflık görevini vekaleten yürütmekte olan muhase*beci Ali Hikmet Bey, Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'e geleceğini ha*ber alır almaz, vergi dairesinde veznedar olarak görev yapan MSıtkı (halk arasında Ha*cı Bey diye bilinmektedir) Doğu ile birlikte karşılama ve uğurlama programını son kez gözden geçirmişlerdir Bu haber, resmi kurumlar ve sivil halk arasında da çok hızlı bir şekilde yayılmıştır Olumsuz hava şartlarına rağmen herkes karşılama töreni için bir şeyler yapabilmek düşüncesi ile harekete geçmiştir M Sıtkı (Doğu) Bey, karşılama töreni için yapılan hazırlıkları şöyle anlatmaktadır:


- O zaman Kırşehir'de mutasarrıf vekili muhasebeci Ali Hikmet Bey, ben ise ver*gi dairesinde veznedar idim Aynı zamanda Kırşehir Gençler Derneği Yönetim Kurulun*da üye olarak bulunuyordum Mutasarrıf Vekili Ali Hikmet Bey, vezne bölümündeki oda*ma geldi Kapıyı sıkıca kapattı ve sandalyesini masamın yanına yaklaştırarak oturduk*tan sonra bana: "Hacı, kongre üyeleri Ankara'ya giderken buradan geçecekler Şerefle*rine uygun bir karşılama programı hazırlamak lazım Buna göre bir program hazırlarsı*nız Gençler Derneği ile de hemen temasa geçin dedi" Bu emir üzerine M Sıtkı (Doğu) Bey hazırlamış olduğu programı Ali Hikmet Bey'e göstererek onayını almış ve hazırla*nan bu program; Mutasarrıf Vekili A Hikmet Bey, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Müf*tü Halil Efendi ile birlikte Kırşehir Gençler Derneği’nden Mustafa Nural Bey, Reşat (Öz*deş) Bey ve Necati Bey'den oluşan bir grup tarafından başarıyla uygulanmıştır


Kırşehir halkı, Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Mucur'dan hareket etti*ğini öğrenir öğrenmez önde atlılar olmak üzere, Mucur yönüne doğru yola koyulmuştur Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'e gireceği yol üzerinde bulunan Ye*nice Mahallesi'nin sokakları Kırşehir halkı tarafından doldurulmuştur Kırşehir halkı, Mustafa Kemal Paşa'nın şahsında gelecekteki aydınlık günleri görüyordu Bu umutla halkın büyük çoğunluğu Kılıçlı Köprüsü çevresinde toplanmıştı


Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarını karşılamaya giden atlılar, bugünkü otobüs terminali yakınında bulunan Koşu Yolu'nda, Kılıçlı Köprüsü çevresinde bekleyen kala*balığı görünce, kalpaklarını sallayarak geliyorlar" diye haber vermişlerdir Kılıçlı Köprü*sü'nde de yüz elli kadar atlı, kuyrukları düğümlenmiş atları ile heyeti taşıyan otomobil*lerin çevresinde cirit oynarken, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları otomobillerden ine*rek halkı selamlamışlardır Mustafa Kemal Paşa otomobilden yere iner inmez "tekbir" getirilerek, kurbanlar kesilmiştir


Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'ni karşılayan Mutasarrıf Vekili Ali Hikmet Bey, Mustafa Kemal Paşa ve heyete hitaben "Hoş geldiniz Paşa Hazretleri, aziz misa*firler" dedikten sonra, Kırşehir'in ileri gelenlerini ve Gençler Derneği üyelerini Mustafa Kemal Paşa'ya tanıtmıştır Mustafa Kemal Paşa da memnuniyetini belirttikten sonra yol kenarındaki tarlada cirit oynayan atlıları kısa bir süre seyretmiş ve daha sonra Ali Hik*met Bey'e gösterilen bu ilgi ve yapılan hazırlıklar için teşekkür etmiştir


Kılıçlı Köprüsü'nden itibaren halkla birlikte bir süre yürüyen Mustafa Kemal Pa*şa'nın, başında bir kalpak, üzerinde de askeri bir elbise bulunuyordu


Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyet' i için geçtikleri yol üzerinde yaklaşık her iki yüz metrede bir kurbanlar kesilmiştir Heyet, şimdiki Gazi ilkokulu önüne geldiğinde, okul müdürü Ömer Aydın Bey'in yönetimindeki öğrenciler tarafından alkışlarla karşıla*mıştır Bu sıcak ilgi karşısında Mustafa Kemal Paşa otomobilden inerek, Ortaokul Mü*dürü Ömer Aydın Bey'in yanına gelmiştir Ortaokul Müdürü Ömer Aydın Bey, Mustafa Kemal Paşa'yı öğrencilerine; "Aziz yurdumuzu çizmeleri ile kirleten düşmanı kovmak için canlarını ortaya kuymuş, tarihin en şanlı sayfalarına giren milli kahramanlarımızdan*dır Onları size tanıtmakla bir ders daha vermiş oluyorum Yurt için çalışanları, nesiller unutur "mu?" diyerek takdim etmişti: Mustafa Kemal Paşa ise bu sözlere teşekkür ede*rek yoluna devam etmiştir


Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti Gazi ilkokulu'ndaki törenden sonra otel ve hanlarla çevrili bulunan şehir girişine doğru ilerlerken, çevredeki halkı da selamlayarak Kapıcı Camii önündeki meydana gelmişlerdir Kapıcı Camii önünde ana okulu öğrencilerini de gören Mustafa Kemal Paşa otomobilinden inerek çocukları okşamış ve sevmiş*tir


Kırşehir, o zamana kadar böyle bir kalabalık görmemiştir Burada Hacı Ali, Mülâzım’ın oğlu Ethem Hacı ile Terma Hacı'nın oğlu Hafız Şevket "tekbirler" getirerek kurban*lar kesmiş, halk ise coşkun sevgi gösterilerinde bulunmuş ve Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'ni dakikalarca alkışlamıştır Böyle siyasi bir ortamda, Kırşehir halkının mil*li bağımsızlık ruhu ve heyecanı içinde büyük kahramanı ve arkadaşlarını candan ve sa*mimi bir şekilde kucaklamaları, gelişmelerin hangi yönde olması gerektiğini sezinleyen Kırşehirliler için, Milli Mücadele tarihinde takdirle kaydedilecek milli bir şereftir

d) Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'deki Faaliyetleri


Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları Kırşehir'de büyük bir törenle ve coşku ile Ka*pıcı Camii Önündeki meydanda karşılandıktan sonra, ilk olarak hükümet binasına git*mişlerdir Burada kısa bir süre dinlendikten sonra Gençler Derneği üyelerinden M Sıtkı(Doğu) Bey ve Hilmi (Nural) Bey, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarını çay içmeye der*nek binalarına davet etmişlerdir Bu arada Kırşehir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Müftü Halil (Gürbüz) Bey ve arkadaşları, Mustafa Kemal Paşa'nın yanından bir dakika olsun ayrılmamışlardır Bu yakın ilgi sonucunda Mustafa Kemal Paşa'nın Gençlik Der*neği ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyelerine olan güveni iyice artmıştır Hatta bu sırada Mustafa Kemal Paşa'ya gelen bir şifre telgrafını hiçbir sakınca görmeden, şifre çözücü ile birlikte açarak onların okumalarına izin vermiştir


Müftü Halil (Gürbüz) Bey'in ifadesine göre Mustafa Kemal Paşa Kırşehir Müdafaa*

i Hukuk Cemiyeti'nden şunları istemiştir:

a) Erzurum ve Sivas Kongrelerinde belirlenen esaslara göre verilen emirlerle ha*reket edilmesini, çünkü bu emirlerin her türlü durum dikkate alınarak hazırlandığını, bu hususun tüm vatandaşlara duyurulması ve aydınlatılmasını,


b) Her fırsatta halkla ilişki kurulmasını ve genel durumun anlatılması hususudur

Hükümet binasından ayrılan heyet, önce belediyeyi, sonra da ortaokulu ziyaret et*mişlerdir Ortaokulda Kırşehir Sancağı'nın eğitim-öğretim durumu hakkında okul müdü*rü ve aynı zamanda Milli Eğitim Müdür Vekilliği görevini yürüten Ömer Aydın (Genç) Bey'den gerekli bilgileri almıştır Bu arada Mustafa Kemal Paşa ile Ömer Aydın Bey arasında şöyle bir konuşma geçmiştir


M Kemal Paşa: - Müdür Bey, Kırşehir'in kaç iptidai mektebi var?


Ömer Aydın Bey: - Yetmiş, Efendim,


M Kemal Paşa: - Kaç köyünüz mevcut?


Ömer Aydın Bey: -Üç yüz altmış iki pare


M Kemal Paşa: - Mektep adedi köy sayısına göre azdır Her köyde bir mektep


açılmasını temin etmek için ne düşünüyorsunuz Müdür Bey?


Ömer Aydın Bey: - Efendim, eğer Umumi Harp'ten dönen ihtiyat zabitlerinin mu*allimlikle istihdamı mümkün olursa bu fikirlerinizi ziyadesiyle mevkii fiile koymak imkan dahiline girer Okuma nispeti birden yükseltilebilir


Mustafa Kemal Paşa bu konuşmasıyla, ülkenin kurtulacağından emin olduğu an*laşılacağı gibi, eğitim ve öğretim konusundaki düşüncelerinin de daha şimdiden hangi boyutta olduğunu göstermesi bakımından çok önemlidir Çünkü henüz örgütlenme aşa*masında bulunan halkın durumu, ülkenin yer yer işgal edilmeye başlanması, İstanbul Hükümeti'nin tutumu ve Anadolu'nun çeşitli yörelerinde başlayan isyanlar sürüp gider*ken, Mustafa Kemal Paşa'nın eğitim ve okullaşma konusundaki düşünceleri, ne denli uzak görüşlü olduğunu ve milletine olan güvenini açıkça ortaya koymaktadır


Mustafa Kemal Paşa ve heyet üyeleri ortaokuldaki bu görüşmelerinden ve sunu*lan kahveleri içtikten sonra Gençler Derneği'ne gitmişlerdir


Kırşehir Gençler Derneği üyeleri Mustafa Kemal Paşa ve heyet üyelerini kapıda karşılamışlar ve dernek üyesi M Sıtkı (Doğu) Bey: "Genç arkadaşlarım adına derneği*mizi şereflendirdiğiniz için teşekkür ederim" demiş, Dernek Reisi Reşat Bey, konukları ve üyeleri Mustafa Kemal Paşa'ya takdim ettikten sonra, kısa bir teşekkür konuşması yapmıştır Cevat Hakkı Bey'de hazırlamış olduğu konuşmasını okuduktan sonra, konuklara çaylar ikram edilmiş ve ülkenin o günlerde içinde bulunduğu olağanüstü durum ko*nuşulmaya başlanmıştır Dernek üyeleri milli mücadeleden yana olan görüşlerini belirt*miştir, Mustafa Kemal Paşa ise, Kırşehir gençlerinin ülke meselelerine gösterdikleri ilgi ve duyarlılıktan sonra derece memnun olmuştur


Bu arada Gençler Derneği'nin tüzüğünü alarak inceledikten sonra; "Sevgili genç*ler, sizin gösterdiğiniz heyecanlı tavır ve hareketlerinizden çok mutlu olduk Esaret teh*likesine düşen, hürriyet ve istiklalini elde etme hususundaki davamızın ruhuna inanmış olduğunuza kanaat getirerek tüzüğünüzün çizdiği esaslar cidden takdir edilir şekildedir ilerde hepinizin şerefli başarılar yolcusu olduğunuzu görmekle iftihar ederiz Şeklinde dernek yöneticilerini duygulandıran ve mutlu eden sözleş söylemiştir


Mustafa Kemal Paşa Kırşehir Gençler Derneği'ndeki bu takdir dolu ve anlamlı konuşmasından sonra, dernek yöneticileri tarafından getirilen hatıra defterine, o andaki duygu ve düşüncelerini yansıtan aşağıdaki metni yazarak Temsil Heyeti üyeleri ile bir*likte imzalamıştır Kırşehir gençliği ve Kırşehir halkı için bir övünç belgesi olan bu bel*gedeki sözler şöyledir:


"Kırşehir gençliğinin, vatanımızda gençliğin kıymetli bir enmuzeci olduklarını ispat edecek efkar-ı metine ve musîbe ile mütehallî kanaati ile vaz-ı imza eyleriz


24 Kânunuevvel1335


H Behiç

A Rüstem

M Müfit

H Rauf

M Kemal"


(Kırşehir gençlerinin, ülkemiz gençliğinin değerli bir örneği olduklarını kanıtlaya*rak ve doğru görüşlerle donatılmış oldukları kanaati ile imzalarız


24 Aralık 1919


Hakkı Behiç

Alfred Rüstem

Mahzar Müfit

Hüseyin Rauf

Mustafa Kemal)


Kırşehir Gençler Derneği'ndeki bu tarihi görüşme ve açıklamalardan sonra, geç vakit gençlere veda ederek ayrılan Mustafa Kemal Paşa ve heyet üyeleri Müftü Halil (Gürbüz) Bey ile birlikte kendilerine ayrılan Kılıçözü kenarında ve şimdiki Ekinciler Un Fabrikası yakınında bulunan, Sait Efendi'nin (Çopur Sait) oğlu Öğretmen Mustafa (Er*dem) Bey'in evine gitmişlerdir Konukların yatabilmeleri için gerekli yatak-yorganlar Be*lediye Başkanı ve üyelerin evlerinden getirilmiştir Çorba, hindili pirinç pilavı, su böreği, turşu ve meyveden oluşan akşam yemeği, yer sofrasında, samimi bir ortamda yenilmiş*tir Mustafa Kemal Paşa en çok Kırşehir'in geleneksel yemeği olan "su böreğini" beğen*miştir Yemek sırasında Ortaokul Müdürü Ömer Aydın Bey'in düzenlemiş olduğu ve or*taokul öğrencilerinin katıldığı coşkulu fener alayının, kaldıkları binanın önüne gelmesi üzerine, Mustafa Kemal Paşa ve heyet üyeleri dışarı çıkarak, bu coşkulu topluluğu se*lamlamışlardır Bu sırada Ortaokul Müdürü Ömer Aydın Bey; "Pek muhterem Paşa Haz*retleri, vatanımızın kolunu, kanadını budamak için her taraftan memleketimizin saran düşmanlara, sizin kahramanca yapacağınız kumanda altında savaşacak olan askerleri*mizden yiyecekleri tokatla, cezalarını bulacaklarını imanımız vardır Fransa Cumhur Başkanı Raimonde Poincare, vatanımızın hastalandığını söylemekle büyük hataya düş*tüğünü ilerde kendisi de itiraf edecektir Memleketimizin hasta olmadığını, vatanımızın aslanlar yatağı olduğunu ispat için bu millet sizin rehberliğinize muhtaçtır


İstanbul Hükümeti ecdadımızın kanını akıtarak kazandığı bağımsızlığı feda edecek kadar aczi yet içinde bulunuyor ve sanki düşmanla işbirliği yapmış gibi görünüyor işte bu ,gördüğünüz halkın sevgi gösterisi, size candan bağlılığının açık bir belirtisidir Varolunuz Amacınıza ulaşmanızı ve sağlığınızı Allah'tan dileriz, aziz ve muhterem he*yet…" şeklinde bir konuşma yapmıştır


Ömer Aydın (Genç) Bey'in bu konuşması üzerine Mustafa Kemal Paşa'da genç*lere olan güvenini, ülkenin içinde bulunduğu durumu ve nelerin yapılması gerektiğini açıklayan uzun bir konuşma yapmıştır Bu konuşma, o günlerde ortaokulda tarih, coğ*rafya ve beden eğitimi derslerini veren ve daha sonra da Kırşehir Milli Eğitim Müdürlü*ğü görevi yapmış olan Cevat Hakkı Tarım Bey tarafından "Atatürk Kırşehir"de adlı bir ki*tapta yer almıştır Mustafa Kemal Paşa'nın yaptığı bu konuşma 30 Ağustos 1936 tarih*li "Kırşehir Gazetesi" nde yayınlanmıştır Bu konuşmanın en çarpıcı yanı ise: "Müstakil yaşamak için feyizli vatanın teminine muhtacız Çizdiğimiz bir hudut vardır Bu hududu ecnebilerin elinde bırakmayacağız, emniyetiniz pek sağlamdır" şeklindeki bu ifadelerle üstü kapalı da olsa Misak-ı Milli sınırlarının 20 Ocak 1920 tarihinden önce düşünülmüş olduğunun, Mustafa Kemal Paşa tarafından Kırşehir'de açıklanmış olmasıdır Aynı ko*nuşma A Ü Türk inkılap Tarihi Enstitüsü'nce de resmi bir belge olarak kabul edilmiştir


Mustafa Kemal Paşa bu konuşmasından sonra, fener alayı alkışlar arasında da*ğılırken: "Sevgili Kırşehir halkı ve gençleri! Bizi çok hislendirdiniz Her yerde halkın coş*kun sevgi gösterileri ile karşılaştık Milletin inancının kuvvetli olduğunu gördük


Namık Kemal:


'Vatanın bağrına düşman dayamış hançerini,


Yok imiş kurtaracak baht-ı kara mâderini,


demiş Bu milletin içinden çıkan ben Kemal de övünerek değil, milletimizin asalet ve kahramanlığına dayanarak söylüyorum:


'Vatanın bağrına düşman dayasa hançerini,


Elbet bulunur kurtaracak baht-ı kara mâderini,"


diyerek, milletin hayat ve hürriyeti söz konusu olduğunda, kendisiyle birlikte tüm Türk Milleti'nin her türlü fedakârliga katlanabileceğini dile getiriyordu

e) Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kırşehir'den Uğurlanışı


25 Aralık 1919 sabahı çok erken saatlerde uyanan Mustafa Kemal Paşa ve arka*daşları, kahvaltıdan sonra Kırşehir halkının doldurduğu sokaklardan geçerek Hükümet Konağı'na gitmişlerdir Mustafa Kemal Paşa ve heyet, Hükümet Konağı'nda şehir ileri gelenleri ile tek tek vadalaştıktan sonra otomobillerine binerek Kaman'a doğru hareket etmişlerdir Ortaokul Müdürü Ömer Aydın Bey, heyetin gelişinde olduğu gibi, gidişinde de öğrencilerle birlikte şehrin çıkışında yerini almıştır Mustafa Kemal Paşa kendisini uğurlamak amacıyla Ömer Aydın Bey ve öğrencilerinin beklemekte olduklarını görünce, arabasından inerek aralarında bir müddet dolaşmış, onları okşamış ve Ömer Bey'in de elini sıkarak vedalaşmıştır Bu sırada Mustafa Kemal Paşa ile Ömer Aydın Bey arasın*da şöyle bir konuşma geçmiştir


Ömer Aydın Bey - Paşa Hazretleri, eğer milletimizin yeteneklerini iyi yönetir ve kul*lanırsanız, ki bundan kesinlikle eminiz, hem vatanımız, hem de bağımsızlığımızı sağla*mış, milli tarihimize adınıza değer bir şan, şeref sayfası ve destanı yazmış olursunuz Hepimiz hepinize hayırlı yolcuklar dileriz


Mustafa Kemal Paşa - Milletimizin yüksek yeteneğini iyi kullanarak bu yolda ba*şarılı olacağımızdan eminiz ve siz de emin olabilirsiniz" dedikten sonra otomobillerine tekrar binerek 25 Aralık 1919 Perşembe günü Kırşehir atlıları eşliğinde Kaman'a gitmek üzere ayrılmışlardır

f) Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin Kaman'a Gelişi Sonrasındaki Gelişmeler


Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti 25 Aralık 1919 Perşembe günü saat 900 civarında Kırşehir'den uğurlanmış, saat 1100 civarında da Kaman'a 20 km uzaklıkta bulunan Sofular'da (Aydınlar) durarak köy bakkalı ile bu civarda bulunan köyler ve Ka*man hakkında kısa bir söyleşi yapmışlardır Kırşehir atlıları, Aydınlar Köyü'nün biraz ile*risinde bulunan tepede Kaman atlıları ile buluşarak birlikte cirit oynamış ve daha sonra Kırşehir'e dönmüştür Heyet ise, Kaman atlılarının rehberliğinde Kaman girişindeki bir hanın önünde kalabalık bir halk tarafından karşılanmıştır Kamanlılar tarafından coşku*lu bir şekilde karşılanan Mustafa Kemal Paşa'nın, başında sarı bir kalpak ve sırtında as*keri bir elbise bulunmaktadır Otomobilden inen Mustafa Kemal Paşa ve heyet üyeleri*nin etrafına toplanan halk ile birlikte Kaman Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti başkanı Hacı Ali Bektaş Ağa da gelmiş ve konukları hazırlamış olduğu atlarla kendisine ait çiftliğe götür*müştür Burada ikindi kahvaltısı şeklinde; yağda pişirilmiş yumurta, yoğurt, pekmez ve meyve yenilmiş, yol yorgunluğunu atmak için bir saat kadar dinlenen Mustafa Kemal Pa*şa, köylerden gelen bazı kişilerle görüşmeler yapmış, memleketin içinde bulunduğu du*rumu açıklayarak, padişahın iş göremez hale geldiğini, yurdun yer yer işgal edildiğini, Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararları anlaşmıştır Orada bulunan halktan da köylünün durumunu, "aşar" vergisini, "mültezim"lerin uygulamaları ve hayvan yetiştirme miktarlarını sormuştur Daha sonra dışarıda bekleyen topululuğa karşı yüksek bir yere çıkarak bir konuşma yapmıştır Mustafa Kemal Paşa'nın yapmış olduğu bu konuşmanın içeriği hakkında H Ali Bektaş Ağa'nın yeğeni ve Kaman Belediye Başkanı Halil Bey ta*rafından şu şekilde nakledilmektedir


- Köyünüz ne kadar güzel, her taraf ağaçlarla dolu, kim bilir yazın ne hoş ve se*rin havası olur Şu cennet gibi köyünüzün içinde düşman çizmelerinin dolaşmasına han*giniz ve hangimiz razı oluruz işte şirin İzmir’e düşman girdi Oradaki vatandaşlarımızın hepsi esir muamelesi görmektedir Padişah da esir edilmiş bir haldedir ve memleketin derdine çare bulacak bir durumda değildir Düşmanlar bin bir hile ile, elbirliği yaparak bi*zi yok etmek istiyorlar Sizlerin yardımı ile bu felaketli günleri atmaya çalışacağız


Mustafa Kemal Paşa'nın konuşması bittikten sonra çevresinde toplanan halk sev*gi gösterisinde bulunmuş ve bir müddet daha sohbet ettikten sonra hazırlanan akşam yemeğini yemek üzere H Ali Bektaş Ağa'nın evine girmişlerdir Baş menüsü kızartılmış tavuk ve bulgur pilavından oluşan akşam yemeği yer sofrasında neşe içerisinde yenildikten sonra heyet üyeleri kendileri için ayrılan odalarda yatmışlardır Mustafa Kemal Paşa ise gece bir müddet daha bazı notlar almak ve almış olduğu notları da gözden ge*çirmek için yatmamış, bu süre içerisinde de Kaman Belediye Başkanı Halil Bey kendi*sine refakat ederek ikramlarda bulunmuştur


26 Aralık 1919 Cuma günü sabah erken kalkan Mustafa Kemal Paşa ve Heyeti Kaman'dan, çevre köylerden ve Kırşehir'den gelen atlılarla birlikte kalabalık bir halk ta*rafından yağışlı ve çamurlu bir ortamda Ankara'ya uğurlanmıştır


Kaman'dan hareket eden Heyet'e ait otomobillerden biri Beynam'a yaklaşırken çamura saplanmış, havanın soğuk ve yağışlı olmasından dolayı heyet üyelerinden Hak*kı Behiç Bey hastalanmış ve bir kısım heyet üyeleri çamura saplanan otomobillerin içe*risinde geceyi geçirirken Mazhar Müfit ve Rauf Bey'in yaya olarak Beynam'a gelip yar*dım istemeleri üzerine, Beynam'dan sağlanan katır ve öküzlerle birlikte gelen köylülerin yardımı ile otomobil ve içindekiler ancak sabaha karşı Beynam'a gelebilmişlerdir


26-27 Aralık 1919 gecesini Beynam'da geçiren Mustafa Kemal Paşa ve Heyet üyeleri, 27 Aralık 1919 Cumartesi günü Ankara'ya ulaşmışlar ve Dikmen Keklik Pına*rı'nda Ankaralı atlılar ve seymenler tarafından coşkulu bir şekilde, oyunlar oynayarak ve halaylar çekilerek karşılanmışlardır Bu tarihten itibaren Ankara Milli Mücadele Merkezi ve İstanbul’dan koşup gelen milletvekillerinin, aydınların ve vatanseverlerin buluştuğu "umut kent" olmuştur