Konu
:
Fransız İhtilali (1789 - 1804) / Fransız İhtilali (1789 - 1804) Hakkında
Yalnız Mesajı Göster
Fransız İhtilali (1789 - 1804) / Fransız İhtilali (1789 - 1804) Hakkında
07-30-2012
#
1
Prof. Dr. Sinsi
Fransız İhtilali (1789 - 1804) / Fransız İhtilali (1789 - 1804) Hakkında
Fransız İhtilali
(1789 -1804)
Fransa Tarihi
Fransa tarihi Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Galya ile başlar
Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Germen bir ırk olan Franklar'ın egemenliği altında devam eder
Fransa Şarlman İmparatorluğu'nun bir parçası olmuştur
Fransız kimliği Orta Çağ'da ortaya çıkmıştır
Fransız kralı I
François'nın krallığı döneminde Fransa Kutsal Germen İmparatoru V
Karl'a karşı Kanuni Sultan Süleyman'la işbirliğine girdi
1789 yılındaki Fransız Devrimi bütün dünyada yankılar uyandıran bir dönüm noktası oldu
Devrimden sonra Napolyon Bonapart Fransa'da büyük bir imparatorluk kurdu
19
yüzyılda Fransa diğer Avrupa ülkeleri gibi kolonileşme yoluna girdi
Amerika
Ortadoğu
Uzak doğu ve Afrika'da bir çok koloniler kurdu
I
Dünya Savaşı'nda ve II
Dünya Savaşı'nda Fransa galip gelen tarafta yer aldı
Savaşlardan sonra Fransa NATO ve Avrupa Birliği'nin kurucu üyeleri arasındaydı
Fransız Devrimi veya Fransız İhtilali (1789-1799)
Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip
yerine cumhuriyetin kurulması ve Roma Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır
Avrupa ve Batı dünyası tarihinde bir dönüm noktasıdır
Mari Antuanet
Josephe Jeanne Marie Antoinette von Habsburg-Lorraine (Jozef Jan Mari Antuanet von Habsburg Loren) (d
2 Kasım 1755 – ö
16 Ekim 1793)
Kısaca Marie Antoinette veya Maria Antonia olarak bilinir
Fransa Kraliçesi ve Avusturya arşidüşesi
Kutsal Roma İmparatoru I
Franz ve eşi Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa'nın kızlarıdır
Henüz 14 yaşındayken XVI
Louis ile evlendi
"Kayıp Döfen" XVII
Louis'nin annesidir
Fransız Devrimi esnasında
"Vatan Hainliği"
suçlamasıyla giyotine mahkûm edildi ve 1793'te idam edildi
[1]
Louis_xvi
XVI
Louis
Fransa Kralı
Marie Antoinette'nin kocası 21 Ocak 1793'te Fransız İhtilali esnasında "
Vatan Hainliği
" suçlaması ile giyotinle idam edilmiştir
Prise_de_la_Bastille
Bastille Hapishanesi'ne hücum
14 Temmuz 1789
Devrim Öncesi
Fransa Kuzey Amerika’daki tüm kolonilerini 1763 tarihinde
Yedi Yıl Savaşları sonunda imzalanan Paris Antlaşması ile İngiltere’ye kaptırmıştı
İngiltere
Yedi Yıl Savaşları’nın mali yükünü
yeni vergilerle kolonilerden çıkartmaya kalkışınca; bu durum Kuzey Amerika kolonilerinde huzursuzluk yaratmıştı
1774 yılında OnüçKoloni'nin başlattığı Amerikan Bağımsızlık Savaşı 1776 yılında bağımsızlık ilanıyla sürmüştü
Fransa ise bu çatışmalara
büyük boyutlarda mali destek vererek dolaylı olarak katılmıştı
Bu savaş harcamaları ve giderek artan saray masrafları dolayısıyla Fransız monarşisi de mali yönden tükenmişti
1789 yılında 16
Louis
soyluları toplayıp toprak mülkiyeti üzerinden vergi alınmasını istediğinde; soylular
parlamentonun toplanmasını istediler
1614 yılından beri toplanmamış olan parlamento
soylular
din adamları ve halktan seçilen üç kamaradan oluşuyordu
Parlamentonun toplanması
toplumsal yapıdaki çelişkilerin de ortaya çıkmasına neden oldu
Bir yanda soyluların ve din adamlarının ayrıcalıklı durumu diğer yanda da burjuvazi ve halktan temsilcilerin arasında parlamentoda ciddi sorunlar ortaya çıktı
18
yüzyılın başlarından beri Fransa dış ticaretinin kat kat artması
varlıklı bir burjuvazi oluşturmuştu
Bu sınıflar
artık sahip oldukları ekonomik güce karşılık gelecek bir politik güç istiyorlardı
Feodal yapının ve monarşinin kaçınılmaz sonucu olan sosyoekonomik sınırlamaların kaldırılmasından yanaydılar
Parlamentonun toplanmasıyla orta sınıftan halk
özellikle varlıklı sınıflar
monarşiye karşı savaş açtılar
Bir anayasayla monarşinin yetkilerinin sınırlandırılmasını
iç gümrük duvarlarının kaldırılarak iç ticaretin serbestleştirilmesi
vergilerin yeniden düzenlenmesi ve yönetimde daha fazla hak elde etme talebinde bulundular
Kuşkusuz bu talepleri 16
Louis kabul etmedi
Orta sınıf
peşine diğer halktan unsurları da katarak 14 Temmuz 1789 günü Bastille hapishanesine saldırdı
Hapishane ele geçirilip mahkûmlar salıverildi
Fransız Devrimi 1789-1815 yılları arasında beş farklı dönem yaşayarak devam etti
Meşrutiyet Devri (1789-1792)
Bu genel ayaklanmanın ardından 1791 yılında bir kurucu meclis toplandı ve bir İnsan ve Yurtdaş Hakları Bildirisi yayınladı
Ardından da ulusal egemenliğe dayanan bir anayasa hazırlayarak monarşinin yetkilerini sınırlandırdı
Bu anayasa
halk tarafından seçilecek bir parlamentonun yasama ve yürütme yetkilerini kralla paylaşmasını öngörmekteydi
Kanunları hazırlamak
bütçeyi tasdik etmek ve hükümetin icraatını kontrol etmek görevleri meclise verildi
Ayrıca "İnsan Hukuku Beyannamesinin esasları uygulamaya konuldu
“İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”nin uygulamaya konulması ve bir halk meclisinin yürütme erkini ele alması
Fransa’da feodal kurumları yıktı
Zaten halk yığınlarındaki soylulara karşı gelişen öfke
pek çok soylunun topraklarını bırakarak diğer Avrupa ülkelerine kaçmalarına yol açtı
Fransa’daki tüm bu gelişmeler
tüm Avrupa açısından çok önemli sonuçlar doğuracak
sadece gelecek yılların değil
yüzyılların da içsel dinamiklerini kökten değiştirecekti
Avrupa’da herkes
feodal sınırlamalardan kurtulan bir Fransa ekonomisinin büyük bir gelişme göstereceğini
bunu ise Fransa’yı
uluslararası ticaret alanında rekabet edilmesi çok zor bir güç haline getireceğini öngörebiliyordu
Üstelik böylesi bir ekonomik büyümenin
eskisinden çok daha güçlü bir Fransız askeri gücünü besleyebilecek durumda olması
kuvvetle muhtemeldi
Öte yandan Fransa’da ortaya çıkan
insan haklarından
eşitlikten ve özgürlükten yana bu düşünce hareketinin tüm Avrupa’ya yayılması
mevcut monarşilerin geleceğini tehdit etmesi de
kaçınılmazdı
Başlarda burjuvazi
kralı ve liberal görüşlü soyluları safına çekerek Fransa’nın toplumsal ve ekonomik yapısında
her üç tarafın da çıkarlarına olan düzenlemeleri yapmak hesabındaydı
Ama böylesi müttefikler bulamadı karşısında
16
Louis
yetkilerinin sınırlanmasına razı olmamakta direndi
Ayrıca o tarihlerde Fransa’da liberal aristokratlar yoktu
hepsi tutucuydu ve eski düzenin geri gelmesini istiyorlardı
Bu durumda hem kral hem de soylular
Habsburg hanedanından imparator II
Leopold’e güveniyorlardı
II
Leopold
1791 yılında
diğer Avrupa devletlerince de desteklenecek olursa
Fransa Devrimine karşı askeri güç kullanılabileceğini duyurdu
II
Leopold
aynı zamanda Fransa kraliçesi Mari Antoniette’nin kardeşiydi
Kralın mutlakıyet idaresini yeniden kurmak için içerde isyan çıkartması
dışarıda ise Fransa'nın düşmanlarıyla işbirliğine gitmesi sonucu
1792'de cumhuriyet ilan edildi
Cumhuriyet Devri (1792-1795)
Cumhuriyet yönetimi milli birliği sağladı ve dış tehdidi etkisiz hale getirdi
1793'te dış güçlerle ittifak yaptığı için kral idam edildi
1793-1794 yılları arasında kalan bu döneme Terör Devri (Reign of Terrör) de denmektedir
Cumhuriyet esaslarına göre yeni bir anayasa hazırlandı
Fakat yasanın gerekleri yeterince ve ağırlaşan şartlar sebebiyle tatbik edilemedi
Zamanla ekonomik durumları normale dönen ve mali açıdan güçlenen halk temsilcileri
parlamentoda çoğunluk sağladılar ve ağır tedbirlerin kaldırılmasını istediler
Böylece 1795'te muhafazakâr "Direktuvar" idaresi kuruldu
Direktuvar İdaresi Devri (1795-1799)
Bu dönemde icra kuvveti Beşyüzler ve İhtiyarlar Meclisi tarafından seçilecek beş direktuvara bırakıldı
Yasama yetkisi Beşyüzler Meclisi'ne verildi
Milli hâkimiyet esaslarının kullanılması cumhuriyet dönemine göre daha azaltıldı
Millet Meclisi seçimlerine katılmak zengin olmayı gerektirdi
Sonuçta: Devlet yönetimi güçleşti; meclisler arasındaki düşmanlık duyguları arttı; ordu
meclis kavgalarına ve siyasete girdi
Neticede konsüllük idaresine geçilmesine karar verildi
Konsüllük Devri (1799-1804)
1799'da konsüllük idaresi kuruldu
Bu idarede beş direktuvarın yetkileri üç konsüle devredildi ve tüm yetkiler birinci konsülde toplandı
Birinci konsül de General Napolyon Bonapart oldu
Bu idare 1804 yılına kadar devam etti
Bundan sonra imparatorluk idaresi başladı
İmparatorluk İdaresi (1804-1815)
Konsüllük döneminde büyük zaferler kazanılmış
ziraat
ticaret ve sanayi gelişmiş
fakat buna karşılık millet meclisi etkinliğini kaybederek devrim hedefinden uzaklaşmıştı
Ülke tekrar ferdi otorite ile yönetilmeye başlanmıştı
Bu durum ve General Bonapart'ın İmparatorluk idaresi 1815 yılına kadar devam etti
Fransız devriminden sonraki gelişmelerle birlikte ortaya çıkan ulus-devlet anlayışına paralel olarak doğan ulusçuluk
modern karaktere sahiptir ve bu şekliyle Batı'ya ait bir gelişmedir
Fransız Devriminin Etkileri ve Sonuçları
Fransız Devrimi
ulusal bilinçlenmenin ve yönetim karşıtı tepkilerin nasıl ortaya konabileceğinin en başarılı ve kanlı örneklerinden biridir
Bu yönüyle
kendinden sonraki devrimlere de esin kaynağı olmuştur ve hâlâ olmaktadır
Fransız Devrimi
Yeni Çağı bitiren
Yakın Çağı başlatan olay olarak kabul edilir
Çünkü bu devrim sonucunda tüm dünyada milliyetçilik kavramı önem kazanmaya başladı
Ezilen halklar haklarını aramayı öğrendiler
Halklar
yönetimden korkmamaları gerektiğini
yönetimlerin güçlerini halklarından aldığını fark ettiler
Fransa'da monarşik rejimin yıkılıp
yerine cumhuriyetin kurulmasına neden oldu
Halk
yönetim üzerindeki gücünü fark etti
Roma Katolik Kilisesini de ciddi reformlar yapmak zorunda bıraktı
Milliyetçik akımının yayılması
gücünü emperyalist rejimden alan imparatorlukların aleyhine oldu; imparatorluk çatısı altındaki farklı milletlere mensup halklar ayaklanmaya başladılar
Bu durum
imparatorlukları bölmeye çalışan kesimlerin de işine geldi
isyan eden halkları provoke ettiler
Bunun sonucunda da imparatorluklar zayıflamaya ve parçalanmaya başladılar
Fransız devrimi
sonuçları ve ideolojisiyle
Yakın Çağ dünya savaşlarına -I
DünyaSavaşı ve II
Dünya Savaşı- yön verdi ve bugünün dünyasının oluşmasında da son derece etkili oldu
Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi
28 Ağustos 1789'da Fransız Devriminden sonra
Fransız Ulusal Meclisi tarafından
Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi kabul ve beyan olundu
Bildirge; insanların eşit doğduğunu ve eşit yaşamaları gerektiğini
insanların zulme karşı direnme hakkı olduğunu
her türlü egemenliğin esasının millete dayalı olduğunu ve mutlak egemenliğin bir kişi ya da grubun elinde bulunamayacağını
devleti idare edenlerin esas olarak millete karşı sorumlu olduğunu
hiç kimsenin dini ve sosyal inançları yüzünden kınanamayacağını ortaya koyuyordu
Fransız İhtilali (1789-1804)
Nedenleri:
a)
Krallık Rejiminin İstibdadı: Fransa XVI
yüzyıldan beri koyu bir mutlakıyetle yönetilmekte idi
Krallar
memleketin sahibi ve efendisi sayılırdı
Kralın Tanrı'dan başka kimseye hesap vermeyeceği kabul olunurdu
Kral ve çevresinin
zengin ve gösterişli yaşamına karşılık
halkın sıkıntılı yaşamı
Kral'a tepki duyulmasına yol açmıştır
b)
Sosyal Durum ( Halkın çeşitli Sosyal Sınıflara Ayrılması ) : Fransız milleti eşitsizlik üzerine kurulmuş sosyal bir yapıya sahipti
Halk
birbirlerine eşit olmayan ve başka hak ve imtiyazlara sahip bulunan;
Soylular - Rahipler - Burjuvalar- Köylüler
olarak
dört ayrı sınıfa bölünmüştü
Soylular :
Büyük toprak ve Malikane sahibi idiler
Devlet memurluğu ve askerlikle uğraşırlar
devlete vergi vermezlerdi
Topraklarında
köylüleri çalıştırırlardı
Rahipler :
Arazi ve mal sahibi idiler
Din bakımından Papa'ya bağlıydılar
Devlet ve Halk üzerinde dinsel otoriteye sahiptiler
Devlete vergi vermezlerdi
Burjuvalar :
Şehir ve kasabalarda oturan
iş ve ticaret'le uğraşan kesimdi
Aydınlar bu sınıf içinde idi
( Doktor
Mühendis
Avukat
Tüccar
Sanatçı )
Siyasal hakları yoktu
Devlete vergi verirlerdi
Köylüler :
Halkın çoğunluğunu oluşturmakta idiler
Vergi verirler
askerlik yaparlar
soylu kişilerin ve rahiplerin tarlalarında çalışırlar
gerektiğinde onların angaryalarını görürlerdi
Hiçbir siyasal hakları yoktu
Okuma - Yazma bilmezlerdi
Ekonominin bütün yükü
vergileri bu sınıf karşılıyordu
c)
Fransız Aydınlarının Etkisi : XVIII
yy
da Fransa'da yetişen filozoflar
düşünceleri ve eserleriyle
Fransız halkını etkilemişlerdir
Bu aydınlar içinde en etkili olanları
Monteskiyö
Volter
Didero ve Jan Jak Ruso' dur
Monteskiyö
"İran Mektupları " adlı eserinde
bir İranlının ağzından Fransa' daki devlet rejimini
memleket yönetimini
sosyal durumu eleştirerek
hükümetin uygulamalarını ve soyluların yaşayışlarını halka göstermeye çalışmıştır
" Kanunların Ruhu Üzerine " adlı eserinde
devlet rejimlerini inceleyerek
en iyi devlet rejiminin
kanunları yapan kuvvetle
yürütme kuvvetlerinin birbirlerinden ayrıldıkları rejimler olduğu fikrine ulaşmıştır
Volter :
Felsefe
Tarih
Edebiyat
Sosyoloji
Din alanlarında eserler yazmış
eserlerinde özgürlük ve vicdan özgürlüğü üzerinde durarak
genellikle Kilise ve Papazları eleştirmiştir
Didero :
Fransa'nın en büyük Ansiklopedist lerindendir
Fransızları kültür yoluyla yükseltmeye çalışmış
devlet yönetimini eleştirerek
rejimin değişmesi gerektiğini söylemiştir
Jan Jak Ruso :
Düşünceleriyle
Fransız halkını en çok etkileyen düşünürdür
" Sosyal Mukavele " ( Contrat Social ) adlı eserinde; " İnsanın hür olarak doğduğunu
fakat her yerde zincire vurulmuş bulunduğunu
hakları çiğnenen insanların
bu haklarını geri almaları için
ihtilalin meşru bir araç olduğunu
hükmetme hakkının yalnız millette bulunması gerektiğini söylemiştir
ç)
İngiltere ve Amerika'nın Yönetimlerinin Etkileri : İngiltere' de
1688' den itibaren görülen " Meşruti Krallık " yönetimi
ve Fransızların destekledikleri Amerika'nın yönetim anlayışları (Özgürlük)
Fransızları etkilemiştir
d)
Mali Zorluklar
Vergilerin Ağırlığı : Fransız ihtilalinin en temel nedenidir
Sarayın israfları
Fransa'nın XVIII
yy
boyunca girdiği savaşlar
devletin ekonomik durumunun daha da bozulmasına yol açmış
halktan alınan vergilerin artırılmasına yol açmıştır
[/CENTER]
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul