Tbmm - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Kuruluşu - Tbmm Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-30-2012

1982 ANAYASASI

1961 Anayasasının uzun ve ayrıntılı hükümleriyle kurulan mekanizmalar iyi işleyemedi

Egemenliğin çeşitli organlar arasında bölünmesi nedeniyle

kurumlar arasında uyumlu çalışma ortamı sağlanamıyordu

Siyasî ve sosyal istikrarsızlık

bunalımlara yol açtı

Sonuçta

ülke 12 Eylül 1980'de ikinci bir askerî darbeyle karşılaştı

Anayasa askıya alındı

siyasî partiler kapatıldı

Siyaset adamlarının büyük bir bölümüne siyasî yasaklar getirildi

Yönetime el koyan askerî güç

1960'da olduğu gibi yeni bir anayasa için "Kurucu Meclis" oluşturdu

İki yıl içinde yeni anayasa hazırlandı ve 7 Kasım 1982'de halk oyuna sunuldu

Oylamaya katılma oranı yüzde 91

27 idi

Sonuçta

1982 Anayasası geçerli oyların yüzde 91

37 "Evet" oyu ile kabul edildi

Böylece Türk tarihinde bir anayasa

tek Meclis sistemine

yani Cumhuriyet geleneğine geri dönülmesiydi

Yürütme biraz daha güçlendirildi

Özgürlüklerin sınırlandırılması konusunda yeni ve daha keskin ölçüler getirildi

Özerk kuruluşlara yeni statüler verildi

Bunlar dışında

1982 Anayasası büyük bölümüyle 1961 Anayasasına benzemektedir

1982 Anayasasının yürürlüğe girmesinden sonra

ilk milletvekili seçimi

daha önce kapatılmış bulunan siyasî partilerin dışında

yeni kurulan Milliyetçi Demokrasi Partisi

Halkçı Parti ve Anavatan Partisinin katılmasıyla

6 Kasım 1983'de yapıldı

Demokratik süreç yeniden başlamıştı

20 Ekim 1991'de yapılan Milletvekili Genel Seçimleri ise

serbestçe kurulmuş çok sayıda siyasî parti ve daha önce siyaset yapma hakları ellerinden alınmış

tüm siyaset adamlarının yeniden özgürlüklerine kavuşmalarıyla gerçekleşti

Parlamenter demokrasi tüm gerekleriyle işlerliğe kavuştu

- - - - - - - - - - - -

PARLAMENTO BİNALARI

TARİHÇE

Bugünkü TBMM binası

23 Nisan 1920'de millî egemenlik ilkesine dayalı olarak kurulan Türk parlamentosunun üçüncü binasıdır

Millî parlamentonun ilk toplantısını yaptığı Ankara'nın Ulus semtinde yeralan binanın yapımına 1915 yılında mimar Hasip Bey tarafından başlanmıştır

Atatürk'ün 27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelişinden sonra

yapının Meclis binası olarak kullanılmasma karar verilmiştir

Binanın Meclis toplantısına uygun bir duruma getirilmesi için gerekli onarım ve düzenleme görevi birinci dönem Bursa Milletvekili Necati Bey'e verilmiştir

BİRİNCİ MECLİS BİNASI

İlk Parlamento binası

22X43 metre boyutlarında

bodrum üzerine tek katlı

bir büyükçe toplantı salonu ile küçüklü büyüklü 9 odalı taş yapıdır

Dış cepheler

kemerler

geniş saçaklar ve iki balkonla zenginlik ve derinlik kazandırılmıştır

Devletin kuruluşu ve Kurtuluş Savaşı'nın tüm askerî ve siyasî kararların alındığı

Cumhuriyetin ilan edildiği bu çok elverişsiz

küçük bina

18 Ekim 1924 tarihine

kadar kullanılmıştır

Bu tarihi bina bugün "Kurtuluş Savaşı Müzesi" olarak ziyaretlere açıktır

İKİNCİ MECLİS BİNASI

TBMM'nin ikinci binasının yapımına

1923 yılında mimar Vedat Bey (1873-1942) tarafından başlanmış ve kısa zamanda tamamlanarak 18 Ekim 1924'de kullanıma açılmıştır

İkinci bina da aynı semtte ve ilk parlamento binasına yaklaşık 100 metre uzaklıktadır

Bodrum kat üzerine iki katlı olan yapının iç bölümleri

ortadaki Genel Kurulu toplantı salonunun üç kenarına dizilmişlerdir

Üst kattaki tavanlar Osmanlı bezeme motifleriyle süslenmiştir

Büyük toplantı salonunda

dinleyici locaları yer almakta ve yıldız motifleri ile süslü ahşap panolar bulunmaktadır

Dış cephelerde ise

taçkapı

kemerler

saçaklar ve yer yer çini süslemeler bulunmaktadır

Cumhuriyetin ilk yıllardan itibaren

Türk siyasî tarihinin önemli gelişmelerinin yaşandığı ikinci TBMM Binası

36 yıl kullanılmıştır

Bu bina da bugün

"Cumhuriyet Müzesi" olarak varlığını sürdürmektedir

BUGÜNKÜ PARLAMENTO BİNASI

1938'de açılan proje yarışmasını kazanan Avusturyalı mimar Prof

Clemens Holzmeister (1886-1983)'dir

Prof

Holzmeister aynı zamanda başkent Ankara'daki pek çok Devlet yapılarının da mimarıydı

TBMM

11 Ocak 1937'de çıkardığı bir yasayla

"Türkiye Cumhuriyetinin varlığını

yirminci asrın mimarî özelliklerine uygun ve bir abide niteliğinde "yeni bir parlamento binasının yapımı için proje yarışması açmayı kararlaştırdı

14 projenin katıldığı yarışma 28 Ocak 1938'de sona erdi ve jüri birinciliğe değer üç proje seçti

Sonuçta

Atatürk'ün de beğendiği Clemens Holzmeister'in projesinin uygulanmasına karar verildi

Binanın inşaatına 26 Ekim 1939'da dönemin Meclis Başkanı Abdülhalik Renda (1881-1948)'nın attığı temelle başlandı

Binanın yapımında zaman zaman parasal kaynak bulunmasında büyük zorluklar çekildi

bu arada İkinci Dünya Savaşının da başlaması daha büyük sıkıntılara yol açtı

Bu nedenlerle

yapım çalışmalarına aralıklarla devam edilebildi

1957'den sonra yapımı hızlandırılan yeni Meclis Binası

6 Ocak 1961'de hizmete açıldı

475 521 metrekarelik bir arazi içinde bulunan Meclis ana binasının yerleşim alanı 19 372 metrekaredir

Faydalı iç mekanlar itibariyle toplam hacmi ise

56 775 metrekaredir

5 katlı olan binanın ön cephe uzunluğu 248 metredir

TBMM binasının mimarî özellikleri ve genel yapısı

Türkiye Cumhuriyetinin gücünü ve ölümsüzlüğünü simgeleyecek biçimde

ağır başlı

sağlam ve dayanıklı nitelikte tasarımlanmıştır

Tüm mekanlarda

anıtsal

dengeli ve üç boyutlu bir düzenleme ele alınmıştır

Yapının tam ortasında ve arazinin en yüksek noktasında

büyük topantı salonlarının olduğu merdivenli ve sütunlu girişi ile ana kütle yer almaktadır

Ön cephede biribirine paralel iki sıra halinde yanlara uzanan kanatlar ve bu kanatları birleştiren köGoogle Page Rankingüler bulunmaktadır

Meclis kampusüne girişler sağ ve solda Atatürk Bulvarı ve Dikmen Caddesi üzerindeki iki ana kapıdan yapılmaktadır

ANA BİNA

köGoogle Page Rankingü kanatlar altında 1 ve 2 numaralı

arka cephede ise 3 ve 4 numaralı giriş kapıları yer almaktadır

Anıtsal nitelik taşıyan Şeref Girişinden

iç taraftaki Şeref Holüne beş büyük bronz kapıyla geçilmektedir

Buradan iki iç bahçenin bulunduğu mermer salon ve sütunlu galerilere girilmektedir

Genel Kurul Toplantı Salonu bulunmaktadır

Toplantı salonunda üyeler için 640 ve dinleyici localarında 980 olmak üzere toplam 1620 oturma yeri vardır

Başkanlık kürsüsüne göre sol taraftaki localarda Cumhurbaşkanlığı ve resmî yöneticiler için ayrılan bölümler

sağda ise kordiplomatik locası yer almaktadır

Kürsünün karşı tarafındaki ilk loca basın mensuplarına

bu locanın üstündeki localar dinleyici vatandaşlara ayrılmıştır

Genel Kuruldaki görüşmeler kapalı devre televizyon sistemi ile salon dışından izlenebilmektedir

Binada

Genel Kurul Salonun dışında siyasî parti grupları için ayrılmış 176

415 ve 700 kişilik üç büyük toplantı salonu ile ayrıca 44 salon ve 352 küçüklü büyüklü oda bulunmaktadır

TBMM Başkanlık makamı ve çalışma büroları ile Başkanlık Divanı üyelerinin odaları; diğer uç bölümde ise

iç içe üç büyük salondan oluşan TBMM Tören Salonu yer almaktadır

Ana Bina içinde Genel Kurul salonunun dışında siyasî partilere ayrılmış yönetim büroları

komisyonların toplantı salonları

Meclis Kütüphanesi

bilgisayar merkezi

arşiv

basın ve lostra salonları

PTT

havayolları ve demiryolları bilet satış gişeleri ile Genel Sekreterlik ve bağlı hizmet birimleri bulunmaktadır

PARLAMENTER BÜROLARI VE DİĞER HİZMET BİNALARI

Meclis Ana Binasının arka tarafından milletvekilleri için ayrılan Halkla İlişkiler Binası

kapalı otopark ve garaj

cami

personel binası

basımevi

sağlık merkezi

ısıtma merkezi

açık spor tesisleri

çiçek serası ile güvenlik hizmetleri gibi bina ve alanlar bulunmaktadır

Milletvekillerinin çalışma büroları ile

bazı hizmet birimlerinin de bulunduğu Halkla İlişkiler Binası 25 Ocak 1984 tarihinde hizmete açılmıştır

kapalı otoparka ve Ana Binaya geçiş için alt geçit bulunmaktadır

Binanın her katında 18'er odalı 6 banko yer almaktadır

Bir bloktaki toplam oda sayısı 432'dir

ayrıca 20 ve 40 kişilik toplantı salonları vardır

07-30-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Tbmm - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Kuruluşu - Tbmm Hakkında 1982 ANAYASASI 1961 Anayasasının uzun ve ayrıntılı hükümleriyle kurulan mekanizmalar iyi işleyemedi Egemenliğin çeşitli organlar arasında bölünmesi nedeniyle kurumlar arasında uyumlu çalışma ortamı sağlanamıyordu Siyasî ve sosyal istikrarsızlık bunalımlara yol açtı Sonuçta ülke 12 Eylül 1980'de ikinci bir askerî darbeyle karşılaştı Anayasa askıya alındı siyasî partiler kapatıldı Siyaset adamlarının büyük bir bölümüne siyasî yasaklar getirildi Yönetime el koyan askerî güç1960'da olduğu gibi yeni bir anayasa için "Kurucu Meclis" oluşturdu İki yıl içinde yeni anayasa hazırlandı ve 7 Kasım 1982'de halk oyuna sunuldu Oylamaya katılma oranı yüzde 9127 idi Sonuçta1982 Anayasası geçerli oyların yüzde 9137 "Evet" oyu ile kabul edildi Böylece Türk tarihinde bir anayasa tek Meclis sistemine yani Cumhuriyet geleneğine geri dönülmesiydi Yürütme biraz daha güçlendirildi Özgürlüklerin sınırlandırılması konusunda yeni ve daha keskin ölçüler getirildi Özerk kuruluşlara yeni statüler verildi Bunlar dışında1982 Anayasası büyük bölümüyle 1961 Anayasasına benzemektedir 1982 Anayasasının yürürlüğe girmesinden sonra ilk milletvekili seçimi daha önce kapatılmış bulunan siyasî partilerin dışında yeni kurulan Milliyetçi Demokrasi Partisi Halkçı Parti ve Anavatan Partisinin katılmasıyla 6 Kasım 1983'de yapıldı Demokratik süreç yeniden başlamıştı 20 Ekim 1991'de yapılan Milletvekili Genel Seçimleri ise serbestçe kurulmuş çok sayıda siyasî parti ve daha önce siyaset yapma hakları ellerinden alınmış tüm siyaset adamlarının yeniden özgürlüklerine kavuşmalarıyla gerçekleşti Parlamenter demokrasi tüm gerekleriyle işlerliğe kavuştu - - - - - - - - - - - - PARLAMENTO BİNALARI TARİHÇE Bugünkü TBMM binası 23 Nisan 1920'de millî egemenlik ilkesine dayalı olarak kurulan Türk parlamentosunun üçüncü binasıdır Millî parlamentonun ilk toplantısını yaptığı Ankara'nın Ulus semtinde yeralan binanın yapımına 1915 yılında mimar Hasip Bey tarafından başlanmıştır Atatürk'ün 27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelişinden sonra yapının Meclis binası olarak kullanılmasma karar verilmiştir Binanın Meclis toplantısına uygun bir duruma getirilmesi için gerekli onarım ve düzenleme görevi birinci dönem Bursa Milletvekili Necati Bey'e verilmiştir BİRİNCİ MECLİS BİNASI İlk Parlamento binası 22X43 metre boyutlarında bodrum üzerine tek katlı bir büyükçe toplantı salonu ile küçüklü büyüklü 9 odalı taş yapıdır Dış cepheler kemerler geniş saçaklar ve iki balkonla zenginlik ve derinlik kazandırılmıştır Devletin kuruluşu ve Kurtuluş Savaşı'nın tüm askerî ve siyasî kararların alındığı Cumhuriyetin ilan edildiği bu çok elverişsiz küçük bina 18 Ekim 1924 tarihine kadar kullanılmıştır Bu tarihi bina bugün "Kurtuluş Savaşı Müzesi" olarak ziyaretlere açıktır İKİNCİ MECLİS BİNASI TBMM'nin ikinci binasının yapımına 1923 yılında mimar Vedat Bey (1873-1942) tarafından başlanmış ve kısa zamanda tamamlanarak 18 Ekim 1924'de kullanıma açılmıştır İkinci bina da aynı semtte ve ilk parlamento binasına yaklaşık 100 metre uzaklıktadır Bodrum kat üzerine iki katlı olan yapının iç bölümleri ortadaki Genel Kurulu toplantı salonunun üç kenarına dizilmişlerdir Üst kattaki tavanlar Osmanlı bezeme motifleriyle süslenmiştir Büyük toplantı salonunda dinleyici locaları yer almakta ve yıldız motifleri ile süslü ahşap panolar bulunmaktadır Dış cephelerde ise taçkapı kemerler saçaklar ve yer yer çini süslemeler bulunmaktadır Cumhuriyetin ilk yıllardan itibaren Türk siyasî tarihinin önemli gelişmelerinin yaşandığı ikinci TBMM Binası 36 yıl kullanılmıştır Bu bina da bugün "Cumhuriyet Müzesi" olarak varlığını sürdürmektedir BUGÜNKÜ PARLAMENTO BİNASI 1938'de açılan proje yarışmasını kazanan Avusturyalı mimar Prof Clemens Holzmeister (1886-1983)'dir Prof Holzmeister aynı zamanda başkent Ankara'daki pek çok Devlet yapılarının da mimarıydı TBMM 11 Ocak 1937'de çıkardığı bir yasayla "Türkiye Cumhuriyetinin varlığını yirminci asrın mimarî özelliklerine uygun ve bir abide niteliğinde "yeni bir parlamento binasının yapımı için proje yarışması açmayı kararlaştırdı 14 projenin katıldığı yarışma 28 Ocak 1938'de sona erdi ve jüri birinciliğe değer üç proje seçti Sonuçta Atatürk'ün de beğendiği Clemens Holzmeister'in projesinin uygulanmasına karar verildi Binanın inşaatına 26 Ekim 1939'da dönemin Meclis Başkanı Abdülhalik Renda (1881-1948)'nın attığı temelle başlandı Binanın yapımında zaman zaman parasal kaynak bulunmasında büyük zorluklar çekildi bu arada İkinci Dünya Savaşının da başlaması daha büyük sıkıntılara yol açtı Bu nedenlerle yapım çalışmalarına aralıklarla devam edilebildi 1957'den sonra yapımı hızlandırılan yeni Meclis Binası 6 Ocak 1961'de hizmete açıldı 475 521 metrekarelik bir arazi içinde bulunan Meclis ana binasının yerleşim alanı 19 372 metrekaredir Faydalı iç mekanlar itibariyle toplam hacmi ise 56 775 metrekaredir 5 katlı olan binanın ön cephe uzunluğu 248 metredir TBMM binasının mimarî özellikleri ve genel yapısı Türkiye Cumhuriyetinin gücünü ve ölümsüzlüğünü simgeleyecek biçimde ağır başlı sağlam ve dayanıklı nitelikte tasarımlanmıştır Tüm mekanlarda anıtsal dengeli ve üç boyutlu bir düzenleme ele alınmıştır Yapının tam ortasında ve arazinin en yüksek noktasında büyük topantı salonlarının olduğu merdivenli ve sütunlu girişi ile ana kütle yer almaktadır Ön cephede biribirine paralel iki sıra halinde yanlara uzanan kanatlar ve bu kanatları birleştiren köGoogle Page Rankingüler bulunmaktadır Meclis kampusüne girişler sağ ve solda Atatürk Bulvarı ve Dikmen Caddesi üzerindeki iki ana kapıdan yapılmaktadır *ANA BİNA* köGoogle Page Rankingü kanatlar altında 1 ve 2 numaralı arka cephede ise 3 ve 4 numaralı giriş kapıları yer almaktadır Anıtsal nitelik taşıyan Şeref Girişinden iç taraftaki Şeref Holüne beş büyük bronz kapıyla geçilmektedir Buradan iki iç bahçenin bulunduğu mermer salon ve sütunlu galerilere girilmektedir Genel Kurul Toplantı Salonu bulunmaktadır Toplantı salonunda üyeler için 640 ve dinleyici localarında 980 olmak üzere toplam 1620 oturma yeri vardır Başkanlık kürsüsüne göre sol taraftaki localarda Cumhurbaşkanlığı ve resmî yöneticiler için ayrılan bölümler sağda ise kordiplomatik locası yer almaktadır Kürsünün karşı tarafındaki ilk loca basın mensuplarına bu locanın üstündeki localar dinleyici vatandaşlara ayrılmıştır Genel Kuruldaki görüşmeler kapalı devre televizyon sistemi ile salon dışından izlenebilmektedir Binada Genel Kurul Salonun dışında siyasî parti grupları için ayrılmış 176415 ve 700 kişilik üç büyük toplantı salonu ile ayrıca 44 salon ve 352 küçüklü büyüklü oda bulunmaktadır TBMM Başkanlık makamı ve çalışma büroları ile Başkanlık Divanı üyelerinin odaları; diğer uç bölümde ise iç içe üç büyük salondan oluşan TBMM Tören Salonu yer almaktadır Ana Bina içinde Genel Kurul salonunun dışında siyasî partilere ayrılmış yönetim büroları komisyonların toplantı salonları Meclis Kütüphanesi bilgisayar merkezi arşiv basın ve lostra salonları PTT havayolları ve demiryolları bilet satış gişeleri ile Genel Sekreterlik ve bağlı hizmet birimleri bulunmaktadır *PARLAMENTER BÜROLARI VE DİĞER HİZMET BİNALARI* Meclis Ana Binasının arka tarafından milletvekilleri için ayrılan Halkla İlişkiler Binası kapalı otopark ve garaj cami personel binası basımevi sağlık merkezi ısıtma merkezi açık spor tesisleri çiçek serası ile güvenlik hizmetleri gibi bina ve alanlar bulunmaktadır Milletvekillerinin çalışma büroları ile bazı hizmet birimlerinin de bulunduğu Halkla İlişkiler Binası 25 Ocak 1984 tarihinde hizmete açılmıştır kapalı otoparka ve Ana Binaya geçiş için alt geçit bulunmaktadır Binanın her katında 18'er odalı 6 banko yer almaktadır Bir bloktaki toplam oda sayısı 432'dir ayrıca 20 ve 40 kişilik toplantı salonları vardır