Yalnız Mesajı Göster

Psikolojik Hastalıklar Hakkında Genel Bilgi

Eski 07-30-2012   #3
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Psikolojik Hastalıklar Hakkında Genel Bilgi



Anksiyete

Anksiyete kişi için rahatsızlık oluşturan her hangi bir durum veya tehlike algısına karşı ortaya çıkan evrensel bir yanıttır
- Anksiyete ve korku cok yanlış bir şekilde birbirinin yerine kullanılmaktadır
Örneğinısırmak üzere havlayarak kendi üzerine gelen bir köpek karşısındaki kişinin yaşadığı duygu korkudur Benzer şekilde kişibir uçak yolculuğu sırasında ucağın hava akımına kapılması sonucunda korkuya kapılır Her iki örnekte de kişide korkuya eşlik eden bedensel duyumlar ortaya çıkar Bunlar arasında taşikardi (dakikadaki kalp atım sayısının artması)carpıntıterlemesıcak basması ve soğuk ürpermeel ve ayaklar yanı sıra bütün vücutta titreme veya sarsıntıboğazda düğümlenme hissibaş dönmesi ve dengesizlik hissi gibi belirti ve bulgular sayılabilir Aynı belirtiler kişide gün içerisinde hiç beklenmedik bir yerde ve anda ortaya çıkan ve "panik atağı" olarak ifade edilen yoğun anksiyete atakları sırasinda ya da sosyal fobi adını verdiğimiz bir bozuklukta kişininbaşkalarının önünde konuşmak ya da yazı yazmak veya yemek yemek gibi aktivre girdiğinde de ortaya çıkabilmektedir

Ancak anksiyete ile korku arasındaki bu benzerliklere karşın her iki durum arasında cok önemli temel bir farklılık bulunmaktadirYukarıda verilen uçak yolculuğu örneğinde olduğu gibi korku duygusunu yaşamaya yol acan tehtid eden bir 'DIŞ' etkentehlike söz konusudur Fakat anksiyetede kişinin yaşamını tehtid eden bir DIŞ tehlike söz konusu değildir Anksiyetede de bir tehlike algısı vardir Ancak bu yaşama yönelik olmayıp hedef olarak benliğe yönelmiştir - Kısaca bunaltıyı"gerçeklik ilkesi" ne göre calışmakta olan benliğimiz yaşamaktadır Benliğin bütünlüğü koruyabilmesi yanı sıra ruhsal yönden günlük kalite ve konforun sağlanması içinbunaltıya karşı korunmak üzere savunma düzenekleri devreye girecektir Ancak kullanılan savunma düzenekleri yetersiz kaldığında ortaya çeşitli görünümleri olan aksiyete bozuklukları çıkar









Sosyal Fobi

Anksiyete bozukluklari sinifi icinde degerlendirilir Sosyal fobi genellikle 13 - 24 yaslari arasinda baslar Ancak daha kücük ve büyük yaslarda da görülebilir Kadinlarda daha fazla görülmesine karsilik erkeklerin tedaviye daha cok müracat ettikleri bilinmektedir Psikodinamik teoriye göre sosyal fobinin meydanagelmesinde en önemli nedenler ebevenylerin asiri disiplinli olmasi ve ailenin isbirliginden uzak tutumlarinin olmasidir Belirlenmis bir genetik nedeni olmamakla birlikte ailesinde sosyal fobi olan kisilerin diger insanlara göre üc kati daha fazla risk altinda bulundugunu arastirmalar göstermektedirABD de görülme orani %2 - 3 arasindadir

Sosyal fobinin DSM 4 e göre tani ölcütleri (Cocuklar icin gecerli degil):

A Sosyal ortamlarda yada performans gerektiren durumlarda veya tanimadik insanlar önünde ortaya cikan belirgin ve inatci korku Kisi asagilanmasina veya utanmasina neden olarakbicimde davranacagindan yada anksiyete (kaygi) belirtileri göstereceginden korkar

B Korkulan toplumsal durumla karsilasma hemen her zaman anksiyete dogurur bu da duruma bagli ya da durumsal olarak yatkinlik gösterilen bir panik atak bicimi alabilir

C Kisi korkusunun asiri yada anlamsiz oldugunu bilir

D Korkulan toplumsal yada bir eylemin gerceklestirildigi durumlardan kacinilir yada yogun anksiyete ve sIkIntIyla bunlara katlanilir

F 18 yasinin altindakilerde süresi en az 6 aydir

G Korku ya da kacinma bir maddenin (örnegin kötüye kullanilabilen bir ilac tedavi icinkullanilan bir ilac) ya da genel tibbi bir durumun dogrudan fizyolojik etkilerine bagli degildir ve baska bir mental bozuklukla daha iyi aciklanamaz

H Genel tibbi durum ya da baska mental bozukluk varsa bile A tani ölcütünde sözü edilen korku bununla iliskisizdir

Sosyal Fobinin Tedavisi:

Ilaclar ve psikoterapiler es zamanli olarak kullanilmalidir Tek basina ilac tedavisi genelde yeterli degildir Psikoterapilere ilave olarak hipnoterapide cok yararli olur Davranisci psikoterapilerde korkulan duruma kademeli olarak maruz birakma teknigi kullanilir Ayrica gevseme egzersizleri kullanilan diger tedavi yöntemlerindendir

Ilac Tedavisi:

Selective serotonin reuptake inhibitor leri (SSRIs) en cok kullanilan ilaclardir Ilac tedavisi en az 6 ay sürer Ilaclardan cok kisa süre icerisinde etkili olmalarini beklemek yanlis olur






Konserviyon Bozuklukluğu

Bir yada daha fazla nörolojik belirtinin (felç kötlük yada duyu bozuklukları gibi) varlığı ile karakterize ve nörolojik belirtileri açıklayacak bilinen bir tıbbi bozukluğun bulunmadığı bir pskiyatrik bozuklukluktur Bu klinik görünümler psikanaliz literatüründe Konversiyon Histeri olarak adlandrılır

Klinik Özellikleri

Felç körülük ve konuşamama en yaygın belirtilerdir Depresif ve anksiyöz belirtiler çoğu ez eşlik edebilir Özellikle kol ve bacaklarda duyu yitimi ve bozukluğu yaygındır Duyu bozuklukları dağılımı genellikle nörolojik bozukluklardaki anatomik özelliklere uymaz Anormal hareketler yürüyüş bozukluğu ve zayıflığı belirli kas gruplarında titreme ve silkinmeler ve tikler görülebilir Hastalar nadiren yere düşer ve düştüğü zaman yaralanma olmaz Epilepsi benzeri nöbetler de görülebilir ve bunları ayırmak zor olabilir Bu nöbetlerde genellikle dil ısıma idrar kaçırma ve kendini ciddi biçimde yaralama olmaz

Konuşma genellikle normal olmakla birlikte ses kısılması ve konuşamamama da sık görülen belirtilerdendir Daha seyrek olarak çocuksu kekeleyerek yada bir çocuğu taklit edercesine konuşma görülebilir Duygulanım belirtileri olarak yukarıda belirtilmiş olan anksiyete ve depresyon dışında klasik yayınlarda güzel aldırmazlık adı verilen bir durum görülebilir Bu hastanın ciddi bir belirtiye gösterilmesi beklenen duygusal tepkiyi göstermemesi yerine göre ilgisiz bir görünüm sergilemesi durumudur

Ayrıca boğazda düğümlenmeöksürükhıçkırıkhava yutmaöğürmekusmageğirme gibi sinir sistemlerini ilgilendiren belirtiler de görülebilir Bilişsel yetilerde düşünce akışı ve içeriğinde herhangi bir bozukluk görülmez

Oluş Nedenleri

"Histeri" sözcüğü Yunandada dölyatağının dolaşması anlamına gelir Bu tür davranış bozukluklarının cinsel doyumsuzluktan kaynaklandığı düşüncesinin kökenleri de ilk çağ yunan uygarlığı dönemine dayanır Hipokratçırpınmalarla kendini gösteren hastalıkların bir bölümünün gerçek sara olmayıp histeri vkaları olduğundan ve bu iki türü birbirinden ayırt etmenin güçlüğünden söz edilmiştir Bu bozukluk ortaçağda cin çarpmasına bağlanmış on dokuzuncu yüzyılda ise organik bir hastalık olarak kabul edilmiştir

Tedavi

Koversiyon bozukluğu belirtilerinin çözülüşü genellikle kendiliğinden olmakla birlikte içgörü kazandırmaya yönelik destekleyici terapi yada davranış terapisi ile desteklenebilir
Tedavi öncesinde hastanın çok iyi bir değerlendirmesi yapılarak bedensel bir hastalığının bulunmadığından emin olunmalıdır
Hastanın psikoterapi önerisine direnç göstermesi durumunda zorlanma yaratan etken üzerine odaklanilabilir Hastaya yakınmalarının hayali olduğunu söylemek çoğu zaman durumu daha da kötüleştirir
Psikodinamik yaklaşımlar içinde ise hastanın ruhsal çatışmasını ve konversiyon belirtisinin simgesel anlamını araştırmaya yönelik psikanalitik psikoterapi ve içgörü yönelimli psikoterapi yer alır
Aile psikoterapisti çoğu olguda gerekli bir yöntemdir
Konversiyon bozukluğunda ilaç tedavisinin çoğu kez ikincil bir yeri vardır Belirtilerin niteliğine göre anksiyolitik yada antidepresan grubu ilaçlar doktor denetimi altında kullanılabilir






Somatizayson Bozukluğu

Temel özelliği fiziksel muayene ve laboratuvar incelemeleri ile açıkanmayan çok sayıda bedensel belirtinin varlığıdır Yakınmaların çokluğu ve birden fazla organ sistemini tutması ile diğer somatoform bozukluklardan ayrılır Kronk bir bozuklukturbelirtiler otuz yaşından önce başlar ve birkaç yıllık bir dönem içinde ortaya çıkar Bozukluk psikososyal zorlanma etmenleri ile yakın bir ilişki gösterir ve toplumsal ve mesleki işlev bozukluğuna ve yoğun bir tıbbi yardım arayışına neden olur

Klinik Özellikler

Somatizayson bozukluğu hastalarının birçok bedensel yakınma ve uzunkarmaşık bir tıbbi öyküleri vardır Bulantı ve kusmayutma güçlüğükol ve bacaklarda ağrılar enerji harcamaksızın nefes darlığı çekmebellek yitimi ve gebelik ve adet dönemleriyle ilgili bozukluklar en yaygın belirtiler arasında yer alır

Psikolojik yakınmalar ve kişiler arası ilişkilerdeki sorunlar belirgindir Anksiyete ve depresyon en yaygın pskiyatrik belirtilerdir İntihar tehditleri sıklıkla görülmekle birlikte intihar eylemleri nadirdir Gerçekleştirilen intihar eylemlerinin çoğu kez madde kullanımına bağlı olduğu bildirilmiştir Tıbbi öykü çoğu kez belirsiz tutarsız v karışık özellikler gösterirgeçmişteki belirtilerle gücel belirtiler birbirlerinden ayırt edilemeyebilir Hastalarla ilgili olarak bağımlı ben-merkezci hayranlık ve ilgi toplama açlığı içinde ve karşısındakini yönlendirici bir kişilik yapısı tanımlanmıştır

Bu bozukluğa genellikle major depresif bozukluk kişilik bozuklukları yaygın anksiyete bozukluğu ve fobiker gibi başka psikiyatrik bozukluklar eşlik eder En çok bulunan kişilik bozuklukları yada özellikleri kaçınanparanoidkendine zarar verici ve obsesif-kompulsif türdedir

Oluş Nedenleri

Psikososyal etmenleri temel alan yaklaşımlar bu bozukluğn belirtilerini bir çeşit toplumsal iletişim olarak görür Buna göre belirtilerin nedeni toplumsal sorumluluklardan kaçma heyecanları ida etme bir inancı yada duyguyu simgeleştirmedir
Dar çerçeveli psikanalitik yorumlar belirtilerin bastırılmış içgüdüsel dürtülerin yerine konmuş ruhsal öeler olduğunu varsaymaktadır
Davranışsal bakış açısı ebeveyn örmeği ve ebeveynlerden öğrenililenler ve etnik töreler nedeniyle bazı çocukların diğerlerinden daha fazla olarak ruhsal sorunlarını bedenlerine yansıtmayı öğrendiklerini vurgulamaktadır Ayrıca bu bozukluğu gösteren hastaların bir bölümünde aile içi fiziksel istismara uğrama öyküsü vardır

Tedavi

Hastanın hekim tarafından izlenmesi ve bu hekimin aylık periyotlarla düzenli bir biçimde hastayı görmesi yeğlenir Kontrollerin süresi fazla uzun olmamalı ve ayrıntılı laboratuvar incelemelerinden kaçınılmalıdır Bireysel ve grup terapisi yaklaşımlrı yardımcı olabilir Birlikte bulunabilen diğer psikiyatrik bozukluklar için psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisi de uygulanabilir Fakat bu hastalar ilaçları rastgele ve güvenilmez bir biçimde de kullanmaya eğilimli olduklarından ilaç kullanımı denetlenmelidir



Alıntı Yaparak Cevapla