Bilgi Türleri Ve Özellikleri

Bilginin Türleri Nelerdir

Bilgi İle İlgili Açıklamalar


Bilginin Tanımı : Bilgi nedir? İnsan, içinde yaşadığı evrende, çevresindeki nesneleri, yaşanan olayları ve durumları, duyu verilerini, hayal gücünü ve düşünme yeteneğini kullanarak anlamaya çalışır Bilgi, insanın çevresiyle kurduğu ilişkinin sonucudur Özne (Sübje) ile nesne (obje) arasındaki ilişkiden, doğrudan duyu verileri ve yaşam deneyimleri aracılığıyla çıkarılan sonuçlar gündelik bilgiyi oluşturur Özne (sübje), anlayan, yorumlayan, kavrayan insan bilincidir Nesne (obje), insanın kendi dışında yer alan her şeydir

UYARI : Bilgi, yalnızca objelerin algılanması ile oluşmaz Hayal kurma, tasarlama, anımsama ve düşünme de bilgiyi oluşturan unsurlardır Örneğin, bilgisayarı rengi ve biçimiyle algılamak da bir bilgidir Pisagor teoremini düşünmek, üniversite kazanmayı hayal etmek, dünkü maçta atılan golü anımsamak da bir bilgidir

Bilgi Türleri:

Gündelik (Ampirik) Bilgi : Özne (sübje) ile nesne (obje) arasındaki ilişkinin sonuçlarının doğrudan duyu verileri ve yaşam deneyimleri yoluyla kurulması ile gündelik bilgi elde edilir

Gündelik Bilgi:

Özneldir (sübjektiftir)

Amaçsız, sistemsiz ve yöntemsiz olarak elde edilir

Yaşamı kolaylaştırmasının yanı sıra yanıltıcı da olabilir

Dinsel Bilgi : Özne (sübje) ile nesne (obje) arasındaki ilişkinin inanç, Tanrı, kutsal kitap ve din çerçevesinde kurulduğu bilgi, dinsel bilgidir

Dinsel Bilgi

Dogmatiktir

Ayin ve ibadet kuralları içerir

İnsanın iç yaşamını ve toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar içerir

Teknik Bilgi: İnsanların yaşamlarını kolaylaştıran araç ve gereçlerin yapılmasının bilgisi teknik bilgidir

Teknik Bilgi :

İnsanların pratik yaşamlarını kolaylaştırır

İnsanların, doğaya egemen olmalarını ve doğayı insan yararına değiştirmelerini sağlar

Sanat Bilgisi: Sanatçı özne (sübje) nin, nesnel dünyayı, estetik duygusu oluşturacak biçimde kendinden bir şeyler katarak yeniden yaratmasıyla sanat bilgisi oluşur

Sanat Bilgisi:

Subjektiftir (özneldir)

Yaratıcıdır

Sezgilere ve yaratıcı hayal gücüne dayanır

Ürünleriyle somuttur

Bireyseldir ve duygulara yöneliktir

Bilimsel Bilgi : Özne (sübje) ile nesne (obje) arasındaki ilişkinin sınırlı bir konuda ve belli bir yöntemle her zaman geçerli sonuçlara ulaşmak için amaçlı ve sistemli olarak kurulması sonucu bilimsel bilgi elde edilir

Bilimsel Bilgi Türleri : Bilimsel bilginin yöneldiği konu ve kullandığı yöntemlere göre bilimler üçe ayrılır :

Formel (İdeal) Bilimler : Konusu doğada bulunmayan, insan zihninin soyutlama gücü ile ulaştığı kavramları inceleyen bilimlerdir Örneğin pi sayısı, rakamlar, sinüs, açı, limit gibi kavramların gerçeklikleri doğada yoktur ve insan bu kavramları zihninde gerçekleştirir Formel bilimlerde, genellikle tümdengelim yöntemi kullanılır

Doğa Bilimleri : Doğada olup biten olayları, neden sonuç ilişkileriyle genellemeler yaparak açıklayan bilimler doğa bilimleridir Fizik, kimya, biyoloji, jeoloji, astronomi gibi bilimler doğa bilimleri sınıflandırmasında yer alır Doğa bilimleri, genelde tümevarım yöntemini kullanırlar

İnsan Bilimleri : İnsanın ve toplumların tarihsel gelişim sürecinde yapıp ettiklerini inceleyen bilimler insan bilimleridir Örneğin, sosyoloji toplumları ve toplumların yaşadıkları olayları, yapıp ettiklerini incelediği için insan bilimidir Tarih, sosyoloji, dilbilim, antropoloji birer insan bilimidir

UYARI : Psikoloji, insanı incelediği için insan bilimleri içinde yer alırken, deneysel yöntemler kullanma özelliği ile insan bilimlerinden uzaklaşıp doğal bilimlere yaklaşır

Bilimsel Bilginin Özellikleri :

İnsanın merak ve hayretinden kaynaklanır

Akla dayanır Bilimin bulguları insan aklına uygundur

Sistemlidir

Yöntemlidir

Yığılarak (birikerek) ilerleyen bilgidir

Nedensellik ilkesine dayanır

Eleştireldir

Öngörülerde bulunur

Evrenseldir

Nesneldir

Genellenebilir bilgilerdir

Felsefe Bilgisi : Özne (sübje) nin, evreni, insanı, evrende insanın yeri ve kaderini salt düşünce temelinde sistemli olarak açıklama ve yorumlama çabasına felsefi bilgi denirFilosafia (felsefe) bilgelik sevgisi anlamına gelir Felsefenin ilk kurucuları bilgeliği, bilgiyi ve bilmeyi sevmek, erdemli ve mutlu yaşamayı istemek ve aramak olarak anlamışlardır

Felsefi Bilginin Doğuşu : Felsefe, en özgün biçimiyle İlk Çağ doğa filozoflarında görülürFelsefenin kurucusu olarak Thales kabul edilir Thales ve diğer doğa filozofları evreni salt düşünce temelinden hareket ederek bütüncü bir yaklaşımla ele aldılar ve ilk ciddi felsefe örneklerini verdiler

Felsefi Bilginin Özellikleri :

İnsanın anlama isteğinden kaynaklanır

Akla dayanır

Evrenseldir

Sistemlidir

Eleştireldir

Özneldir (sübjektif) Sonuçları kesin değildir

Yığılan (biriken) bilgidir

Sınırlı bir alanın bilgisi değildir