Dünyanın Gaz Katmanı Atmosfer

Dünyanın Gaz Katmanı Atmosfer,

dünyanın gaz katmanına ne ad verilir,

Dünyanın Katmanları,

Dünyanın Gaz Katmanı,

Dünyamız gaz katmanı,su katmanı ,yer kabuğu ve çekirdek olmak üzere 5 katmandan oluşur


Dünyanın katmanları;


1: Gaz katmanı(Atmosfer)


2: Su katmanı(Hidrosfer)


3: Yer kabuğu(Litosfer)


4: Magma katmanı(Pirosfer)


5: Çekirdek katmanı(Barisfer)


ATMOSFER (HAVA KÜRE)


Dünyayı saran gaz tabakasıdır,hava küre adına verilir Atmosferdeki değişik gazlar yer çekiminin etkisiyle çeşitli yükseltilerde tutulurYer çekiminin bittiği yerde atmosfer de biterUzay boşluğu başlarAtmosferi oluşturan gazlar yer çekimi etkisiyle ağırlıklarına göre iç içe küreler biçiminde bulunurlarAğır gazlar (iki oksijen -azot-iki kobalt) gibi yere yakın alt tabakalarda hafif gazlar ise üst tabakalarda yer alır( Yerden 9km yükseltiden sonra yaşamaya yetecek oksijen bulunmaz17-18km sonra ise oksijen oranı iyice azalır ve bu katlarda ateş yakacak kadar bir oksijen kalmaz)


Atmosferin kalınlığı, Dünyanın ekseni etrafında dönmesine bağlı olarak,kutuplarda az ekvatorda daha fazladırOrtalama kalınlığı 10000km kadardır


ATMOSFERİN ROLÜ


1)- İçerdiği oksijen aracılığı ile yaşama olanak tanır


2)- Özellikleri sayesinde, Dünyanın fazla ısınmasını ve fazla soğumasını önler


3)- Güneşten gelen kısa dalgalı zararlı ışınları süzerek dünyayı yaşanır hale getirir


4)- Hava akımları yolu ile güneş alan yerlerin çok sıcak,olmayan yerlerin çok soğuk olmasını önlerEğer atmosfer olmasaydı güneş alanı yerlerin tam olarak aydınlık ve çok sıcak,gölge yerlerin ise tam karanlık ve soğuk olması gerekirdi


5)- Güneşten gelen enerjinin uzaya dönmesini önleyen bir örtü görevi görürAtmosfer aynı zamanda güneşten gelen ışığın yansıyıp dağılarak gölge yerlerinde aydınlık olmasını sağlar


1)- TROPOSFER: Atmosferin en alt tabakasıdırortalama13km kalınlığındaki troposfer yerden ekvatorda 16km kutuplarda 6km yüksekliktedirtroposferin kalınlığındaki değişme sıcaklıkla ilgilidir(Ekvatorda ısınan hava genleşerek yüksektirKutuplarda ise soğuyan hava ağırlaşarak alçalır)


* Atmosferdeki gazların %75′i bu katman dadır


*Bütün meteorolojik olaylar burada görülür


*Su buharının tamamı buradadır


*Atmosfer aşağıdan yukarıya doğru ısındığından,yükseldikçe sıcaklık 100m de 0,5 santigrat derece düşer


*Su buharı troposferin dışına çıkmadığından bütün iklim olayları burada görülür


*Yükseldikçe ısı düştüğünden su buharı troposferin dışına çıkmaz


2)-STRATOSFER:


*Sıcaklık her yerde -50 santigrat derecede sabittir


*-Yatay hava hareketleri görülür


*Su buharı olmadığından bulut oluşmaz


3)-MEZOSFER:


a)-Ozonosferksijen güneş ışıklarının etkisiyle (2oksijen) bünyesine bir molekül oksijen daha alarak (3oksijen) ozonu oluşturur


Güneşten gelen canlılar için zararlı olan kısa dalgalı (mor ötesi,ultravole) ışınları ozon tarafından tutulur


b)-Kemosfer:


* Yer yüzünden yükselen gazların bir kısmı lutra vole ışınlarının etkisiyle iyonlarına ayrılırİyonlaşma sonucu ısı arttığından sıcaklık 100santigratderece çıkar


*Güneşten gelen zararlı ışınların bir kısmı da burada tutulur


4)- İYONOSFER:


* Gaz moleküllerinin lutra vole ışınlarının etkisiyle parçalanarak iyonlarına ayrışması sonucunda açığa çıkan enerji sıcaklığın 200 santigrat derece aşamasında yol açar


* Atmosferdeki gazlar bu katmanda iyonlarına ayrılır


* İyonosfer in üst katına “Egzosfer” denir


* Egzosfer den sonra uzay boşluğu başlar


ATMOSFERİ OLUŞTURAN GAZLAR:


1)-ATMOSFERDE HER ZAMAN BULUNAN,MİKTARI DEĞİŞMEYEN GAZLAR:


Azot % 78


Oksijen % 21


* Asal gazlar % 1 (neon,argon,helyum,kripton,hidrojen)


* Oksijen suda erime özelliği göstermesi,sularda canlı yaşama yol açar


* Soğuk sularda oksijen oranı daha fazladır


* Hava ısındıkça erimiş olan oksijen sudan dışarıya verilirOnun için yaz mevsiminde deniz kıyılarında oksijen oranı azda olsa artar


* Havadaki oksijen oranı yazın kışa oranla biraz daha fazladır


2)- ATMOSFERDE HER ZAMAN BULUNAN,MİKTARI DEĞİŞMEYEN GAZLAR:


Ozon


Tozlar


* Ozon güneşten gelen zararlı ışınların yere ulaşmasını önler,çok azda olsa vücutta D vitamini oluşumuna olanak tanıyan ışınların geçmesine izin verir


* Tozlar,havada fazla oldukları zaman görüşü ve solunumu güçleştirir


* Tozlar,havada yoğunlaşma çekirdekleri oluşturarak,yağışın oluşumunu sağlar


* Tozlar havada fazla miktarda bulundukları zaman renkli yağmurların oluşmasına neden olurlar


3)- ATMOSFERDE HER ZAMAN BULUNAN MİKTARI DEĞİŞEN GAZLAR:


Co2 su buharıdır


* Atmosferde miktarı yer ve zamana göre en fazla değişen gaz su buharıdır


* Su buharı oranı kıyılardan içerilere ve alçaklardan yükseklere çıkıldıkça azalır


* Sıcaklık arttıkça su buharı oranı artar


Su buharının etkileri:


1)-Yağışların oluşmasını sağlar


2)-Atmosferin sıcaklık emmesi ve alt kısımlarının ısınmasını kolaylaştırır


3)-Koruyucu bir örtü oluşturarak sıcaklığın uzaya kaçmasını azaltır


4)-Su buharı boğazımızın ve derimizin fazla kurumasını önler


5)-Hava içindeki bakterilerin yaşamasına olanak sağlar


alıntı